کلیت (۱)

پروفسور دکتر کامیلا وارنکه

 

پروفسور دکتر گئورگ کلاوس

برگردان

شین میم شین

     

۱

·      کلیت به خاصیت سیستم های بغرنج و پیچیده اطلاق می شود که در مقابل رفتار اجزای خود رفتاری مستقل و کیفیتا متفاوتی از خود نشان می دهند.

۲

·      مثلا رفتار هر طبقه اجتماعی ـ به عنوان کل ـ را نمی توان بمثابه جمع ریاضی رفتارهای افراد منفرد متعلق به آن طبقه تلقی کرد.

۳

·      کلیت را باید نسبت به تمامت، مجموعه و انبوهه (اگرگات) که حاکی از تلنباری از اوبژکت ها هستند و عناصر متشکله شان حتما نباید با یکدیگر پیوند درونی داشته باشند و سیستمی را تشکیل دهند، مرزبندی کرد.

۴

·      اوبژکت هائی که روی هم تلنبار شوند و فاقد پیوند با یکدیگر باشند، همان رفتاری را در این انبوهه از خود نشان می دهند که در خارج از آن نشان خواهند داد.

۵

·      از این رو چنین انبوهه هائی اجزائی بمعنی واقعی کلمه ندارند.  

۶

·      انبوهه در مغایرت با مفهوم «کلیت» که یک تعین کیفی است،  فقط حاوی تعین های کمی صرف است.  

۷

·      وجه مشترک کلیت (کل) و انبوهه (مجموعه) این است که هر کلیتی مجموعه ای از عناصر است.

·      یعنی نه تنها حاوی یک تعین کیفی است، بلکه علاوه بر آن (همانند انبوهه) حاوی یک تعین کمی است.

·      (یعنی دیالک تیکی از کمیت و کیفیت تشکیل می دهد. مترجم)

۸

·      انبوهه ها نیز همواره کم و بیش خصلت کلیتی دارند.

·       زیرا در سیستم های عینی ـ واقعی (به معنای قطعی کلمه) کمتر موردی پیش می آید که عناصر مجموعه ای، هیچ پیوندی با هم نداشته باشند.

۹

·      اما پیوند میان عناصر آنها می تواند آنقدر ناچیز باشد که قابل ذکر نباشد.

۱۰

·      حتی آموزش ریاضی مجموعه ها خصلت کلیتی مجموعه ها را مورد صرفنظر قرار نمی دهد.

۱۱

·      این حقیقت امر را در تعریف کلاسیک کانیور (۱۸۹۵) مشاهده می کنیم:

·      «هرمجموعه عبارت از جمعبندی (M) نظر و تفکر ما از اوبژکت های (m) معین و متفاوت است، که عناصر (M) نامیده می شوند، و کلی را تشکیل می دهند.»

·      (کانیور، ۱۹۳۲، ص ۲۸۲)

۱۲

·      و لذا بطور کلی می توان گفت:

·      سیستم ها هر چه بغرنجتر و پیچیده تر باشند،  خاصیت کلیتی آنها به همان اندازه بارزتر است.

ادامه دارد.