فروغ فرخزاد
(۱۳۱۳ ـ ۱۳۴۵)
(1934 ـ 1966)
عصیان
(۱۳۳۶)
ویرایش و تحلیل
از
مسعود بهبودی
۱
گر خدا بودم
رسولم
نام پاکم بود
این جلال از جامه های چاک چاکم بود
عشق
شمشیر من
و
مستی
کتاب من
باده
خاکم بود
آری
باده خاکم بود
من
اگر خدا بودم،
پیامبرم،
نام پاکم
بود
شمشیرم،
عشق
بود،
قرآنم،
مستی
بود
و
خاکم،
باده
بود.
این بند از شعر عصیان خدایی
ـ فی نفسه ـ
سرشار از ژرفا و زیبایی است.
شاهکار
به تمام معنی است.
ضمنا
فوق العاده، غنی و بغرنج و فلسفی
است.
۲
گر خدا بودم
رسولم
نام پاکم بود
فروغ در این مصراع شعر،
دیالک تیک سه عضوی خدا ـ پیامبر ـ توده
را
به شکل دیالک تیک توده ـ خدا و نام توده ـ خدا بسط و تعمیم می دهد.
رسول توده ـ خدا
نام پاک او
ست.
پیام و پیامبری
در بین نیست.
این
اما
به چه معنی است؟
۳
گر خدا بودم
رسولم
نام پاکم بود
حذف رسول (پیامبر، واسطه، میانجی، مترجم)
به معنی وحدت توده ـ خدا با توده است.
این
بدان معنی است
که
فاصله ای میان توده ـ خدا و توده
در بین نیست.
توده ـ خدا
در تحلیل نهایی
خود توده است.
توده ـ خدا
انعکاس آسمانی ـ انتزاعی خود توده است
که
آسمان
را
ترک گفته است
و
به زمین امده است
و
با
اصل خود
(توده)
یکی شده است.
به همین دلیل
نام پاکش
رسول او
ست.
دلیل تأکید فروغ
بر
پاکی نام توده ـ خدا
چیست؟
۴
گر خدا بودم
رسولم
نام پاکم بود
طبقه حاکمه ـ خدا
از
دید فروغ عاصی
خدای خوبی نیست.
طبقه حاکمه ـ خدا
اوتوریته پلید مردم آزار بیمار خودشیفته ی از خود راضی ئی است.
فروغ عاصی
به همین دلیل،
ابلیس
را
بر
طبقه حاکمه ـ خدا
ترجیح می دهد.
با ابلیس
حتی
همدردی می کند.
دلش حتی می خواهد که به عوض طبقه حاکمه ـ خدا پرستی،
ابلیس پرستی
پیشه کند.
مراجعه کنید
به
تحلیل شعر عصیان بندگی
در
همین سلسله تحلیل ها.
نام توده ـ خدا
به مثابه نافی طبقه حاکمه ـ خدا
پاک
است.
۵
گر خدا بودم
رسولم
نام پاکم بود
نام پاک توده ـ خدا
دیالک تیکی از پیام و پیامبر
است.
نام پاک توده ـ خدا
آیینه تمام نمای توده ـ خدا ست.
آیینه ی زلال ماهیت نما ست.
فروغ
بدین طریق
خدایی
را
به جای طبقه حاکمه ـ خدا می نشاند
که
مظهر پاکی
است.
ادامه دارد.
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر