دکتر مهدی خزعلی
علامه کوسه رفسنجانی
ویرایش و تحلیل
از
مسعود بهبودی
قلمت بشکند تاریخ،
اگر ننویسی
که
به اسم دفاع از مستضعفان،
زندگی های اشرافی برای خود و دوستان شان فراهم کردند.
مستضعف
به چه معنی است؟
۱
دهخدا
مستضعف
ضعیف شمرده شده
ضعیف داشته شده
آنکه در فراگرفتن احکام دین ناتوان باشد.
آنکه نتواند عقاید دینی و احکام دین را با دلیل عقلی فراگیرد.
سبک مغز.
۲
ویکی فقه
مستضعف کسی است
که
او
را
به
ضعف کشانده و در بند و زنجیر کرده اند.
مُسْتَضْعَفْ
در
لغت
به کسی گویند
که
دیگران او را ضعیف می شمارند.
در
اصطلاح
منظور فردی است که مظلوم واقع شده و باید او را یاری کرد.
یاری مستضعفین
در قرآن کریم چنین آمده است:
«وَ ما لَکُمْ لا تُقاتِلُونَ فی سَبیلِ اللَّهِ وَ الْمُسْتَضْعَفینَ مِنَ الرِّجالِ وَ النِّسآءِ وَ الْوِلْدانِ، الَّذینَ یَقُولُونَ رَبَّنا اخْرِجْنا مِنْ هذِهِ‌الْقَرْیَةِ الظَّالِمِ اهْلُها، وَاجْعَلْ لَنا مِنْ‌لَدُنْکَ وَلِیّاً وَ اجْعَلْ لَنا مَنْ لَدُنْکَ نَصیراً»
«چرا در راه خدا و یاری مستضعفان از مرد و زن و کودکان نمی‌جنگید؟!
همان کسانی که می‌گویند:
پروردگارا ما را از این قریه ای که مردمش ستمکارند،
بیرون ببر
و
برای ما از طرف خودت
یار و یاوری قرار ده.»
شأن نزول
گفته اند که شأن نزول این آیه
در باره جماعتی از مسلمانان بوده
که
در مکه گرفتار ظلم مشرکان شدند
و
نتوانستند به مدینه هجرت کنند.
آنها دعا کردند
تا
خداوند آنان را از دست مشرکان نجات دهد
خداوند دعای آنان را مستجاب کرد،
و
فتح مکه را پیش آورد
و
پیامبر گرامی اسلام را یاور آنها قرار داد.»
در فرهنگ دینی
به طور عمده
مقصود از مستضعف دو گروه هستند:
مستضعف فکری
و
مستضعف عقیدتی
مستضعف
کسی که از نظر فکری، بدنی یا اقتصادی آنچنان ضعیف باشد
که
قادر به شناسایی حق از باطل نشود
یا
اینکه
تشخیص عقیده صحیح بر اثر ناتوانی جسمی یا ضعف مالی و دیگر عوامل
برایش ممکن نباشد.
مستضعف عملی
کسی که حق را تشخیص داده
اما خفقان محیط، اجازه عمل و اقدام را از او سلب کرده است.
کسی که نیروهای بالفعل و بالقوه دارد،
اما از ناحیه ظالمان و جباران، سخت در فشار قرار دارد.
با این حال بر ضد بند و زنجیر که بر دست و پایش نهاده اند،
ساکت و تسلیم نیست و پیوسته تلاش می کند
دست جباران و ستمگران را کوتاه سازند
و
آیین حق و عدالت را برپا کند.
خداوند سبحانه و تعالی به چنین گروهی،
وعدۀ یاری و حکومت در زمین داده است
و
در قرآن کریم فرموده است:
«وَ نُرِیدُ أَنْ نَمُنَّ عَلَی الَّذِینَ اسْتُضْعِفُوا فِی الْأَرْضِ وَ نَجْعَلَهُمْ أَئِمَّةً وَ نَجْعَلَهُمُ الْوٰارِثِینَ»؛
«و خواستیم بر کسانی که در آن سرزمین فرودست شده بودند
منت نهیم و آنان را پیشوایان (مردم) گردانیم
و ایشان را وارث (زمین) کنیم»
بدون تردید هرگز در این آیات، سخن از یک برنامه موضعی و خصوصی مربوط به بنی اسرائیل نیست
بلکه بیانگر قانون کلی
برای همۀ عصرها و قرن ها و همۀ اقوام و جمعیت ها
ست.
این
بشارتی برای همۀ انسان های آزاده و خواهان عدل
است.
بیان یک نمونه
نمونه‌ای از تحقق این مشیت الهی،
حکومت بنی اسرائیل و زوال حکومت فرعونیان بود
و نمونه کامل تر آن،
حکومت پیامبر اسلام و یارانش
بعد از ظهور اسلام بود
حکومت پابرهنه ها و تهیدستان باایمان و مظلومان پاکدل
که
پیوسته از سوی فرعون های زمان خود،
مورد تحقیر و استهزا و تحت فشار و ظلم و ستم بودند.
سرانجام خداوند سبحانه و تعالی به دست همین گروه، دروازه های قصرهای کسراها و قیصرها را گشود و آنان را از تخت قدرت به زیر آورد و بینی مستکبران را به خاک مالید.
گسترده ترین نمونۀ آن
ظهور حکومت حق و عدالت در تمام کرۀ زمین،
به وسیلۀ حضرت مهدی است.
این آیه از آیاتی است
که
به روشنی
بشارت ظهور چنین حکومتی را می دهد
ازاین رو در روایات اسلامی می‌خوانیم
اهل بیت
در تفسیر این آیه شریف،
به آن ظهور بزرگ
اشاره کرده اند.
حدیثی از امام علی
امام علی در این باره فرمود:
«لَتَعْطِفَنَّ الدُّنْيا عَلَيْنا بَعْدَ شِماسِها عَطْفَ الضَّرُوسِ عَلَي وَلَدِها»
«دنیا، پس از چموشی و سرکشی به ما روی می کند
چونان شتر ماده بدخو که به بچه خود مهربان گردد.»
(پس آن حضرت آیه یاد شده را تلاوت فرمود»)
حدیثی دیگر
در حدیث دیگر آن امام بزرگوار در تفسیر آیه یاد شده فرمود:
این گروه، آل محمد هستند.
«هم آل محمّد یبعث اللّه مهدیّهم بعد جهدهم فیعزّهم و یذّل عدوّهم»
«خداوند سبحانه و تعالی، مهدی آنان را بعد از زحمت و فشاری که بر آنان وارد می شود، برمی انگیزد و به آنها عزت می دهد و دشمنان شان را ذلیل و خوار می کند».
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر