پروفسور
دکترگئورگ کلاوس
پروفسور دکتر
گونتر کروبر
برگردان
شین میم شین
33
· اما امکان این امر هم وجود
دارد که نتوانیم صحت نتایج منطقی نهائی فرضیه ای را به طرز بی واسطه، یعنی به مدد
آزمایش و مشاهده، یعنی در کوره پراتیک انسانی به محک زنیم و امتحان کنیم:
· مثلا در مورد فرضیه وجود
موجودات زنده در سیارات دیگر.
34
· در چنین مواردی اثبات صحت
فرضیه چندان طول می کشد تا پراتیک انسانی به درجه ای از رشد خود برسد که قادر به
اثبات صحت آن باشد:
· مثلا تا تولید سفینه های فضائی
برای پرواز به این سیاره ها.
35
· روند اثبات فرضیه ای و توسعه
فرضیه به تئوری، تحت اوضاع و احوال واحدی می تواند بسیار طولانی باشد.
36
· اما بر عکس، یک مورد از عدم
انطباق نتایج نهائی فرضیه با واقعیت عینی برای اثبات بطلان فرضیه ای کفایت می کند.
37
· اما حتی در این گونه موارد
نباید فرضیه را بی ثمرتلقی کرد:
الف
· اولا می توان از آن مورد معین،
نتیجه گرفت که فرضیه در مورد تعداد معدودی از پدیده ها صادق بوده و در قانونمندی
های عام تر بمثابه حالت خاصی مطرح بوده است.
ب
· ثانیا می توان نتیجه گرفت که
تنها بخشی از فرضیه خطا بوده است.
پ
· ثالثا می توان در روند کنترل
صحت هر فرضیه به کشف پدیده های نامعلوم و تازه نایل آمد.
38
· برای تدقیق تعریف مفهوم فرضیه
و تعیین معیارهای ارزیابی فرضیه ها تلاش پیگیر بی وقفه ای به عمل آمده است.
39
· در این زمینه باید توجه داشت
که فرضیه در مقایسه با تئوری و تز به لحاظ منطقی نقش کاملا دیگری به عهده دارد.
40
· در حالیکه عدم اطمینان همیشه
همراه فرضیه به نتایج حاصل از آن منتقل می شود، از حقیقت هر تئوری می توان حقیقت
نتایج حاصل از آن، یعنی تئوری جدیدی را نتیجه گرفت.
41
· در فلسفه مارکسیستی برای
ارزیابی فرضیه های مختلف که برای توضیح واقعیت امر معینی بکار می روند، همواره مفهوم
«ارزش پذیرش» فرضیه مورد استفاده قرار می گیرد.
42
· ارزش پذیرش فرضیه ای متناسب
است با ارزش توضیحی آن، با درجه تصدیق و تأیید آن و با درجه امتحان و کنترل پذیری
آن.
43
· ارزش توضیحی نشاندهنده وسعت
واقعیت امری است که بوسیله فرضیه می تواند توضیح داده شود.
44
· اگر فرضیه ای فقط قادر به
توضیح یک واقعیت امر باشد، آنگاه ما با فرضیه «ادهوک» (فرضیه خاص واقعیت امر واحدی)
سر و کار داریم که حاوی ارزش توضیحی ناچیزی است.
45
· هرچه ارزش توضیحی فرضیه ای بیشتر
باشد، به همان اندازه، درجه تصدیق و تأیید آن بالاتر خواهد بود.
· برای اینکه هر واقعیت امری که
بوسیله فرضیه می تواند توضیح داده شود، همزمان احتمال صحت فرضیه را بالاتر می برد،
یعنی حاکی از تصدیق و تأیید فرضیه است.
46
· ملاک تعیین درجه امتحان و کنترل
پذیری هر فرضیه عبارت است از این که در رابطه با سطح پژوهش علمی و پراتیک اجتماعی
موجود تا چه حدی می توان نتایج حاصله از فرضیه را با آزمایشات، مشاهدات و غیره
مورد امتحان و کنترل قرار داد.
47
· قاعتا فرضیه هائی ارجحیت
خواهند داشت که درجه امتحان و کنترل پذیری بالاتری دارند و نتایج حاصل از آنها با وسایل
موجود قابل کنترل اند.
ادامه دارد.
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر