علت (3)

پروفسور دکتر گونتر کروبر

برگردان

شین میم شین

5

علت در

امپیریوکریتیسیسم 

ارنست ماخ (1838 ـ 1916)  

فیزیکدان، فیلسوف و تئوریسین علمی اطریشی

از مؤسسین امپیریوکریتیسیسم

از راهگشایان تئوری هیئت و روانشناسی هیئت

·        پیروان بعدی هیوم ـ بویژه امپیریوکریتیسیسم ـ وجود عینی علل را نیز منکر می شوند.

·        به نظر ماخ در طبیعت نه علل واقعی و نه روابط علی، بلکه فقط روابط فونکسیونی وجود دارند.

6

علت در

کندنسیونالیسم (شرطیتگرائی)

جان استوارت میل (1806 ـ 1873)

فیلسوف و اقتصاد دان و از متفکران قرن نوزدهم

از نمایندگان کندنسیونالیسم

از فلاسفه بورژوائی واپسین

1

·        کندنسیونالیسم (شرطیتگرائی) شرط ها را جایگزین علل می سازد.

2

·        جان استوارت میل علت هر چیز را مجموعه کاملی از شروط مربوطه می داند.

3

·        فرورن  این نظریه او را به درجه مطلق ارتقا می دهد و ادعا می کند که مفهوم علت از بقایای تصورات ما قبل علمی است.

4

·        بنظر او حوادث علت ندارند، بلکه صرفا بوسیله مجموعه ای از شروط همتراز بی نهایت زیاد مشروط می شوند.

7

علت در

فلسفه ماتریالیستی ماقبل مارکسیسم 

·        در فلسفه ماتریالیستی ماقبل مارکسیستی (بویژه در ماتریالیسم فرانسه در قرن هجدهم) درک مکانیکی از علت غالب بود:

·        همه علل می بایستی در فشار و ضربه («رقص اتم ها») خلاصه شوند.

·        انتقاد از مفهوم مکانیکی محدود علت را در آثار فویرباخ می توان باز یافت که حداقل صحت خلاصه کردن کامل پدیده های فرم های عالی تر حرکت ماده (حیات، تفکر و تاریخ) را در مکانیک مورد تردید قرار می دهد.

ادامه دارد.