روشنگری (31)

پروفسور دکتر وینفرید شرودر 
پروفسور دکتر کارل هاینتس بارک 
برگردان شین میم شین

4
روشنگری آلمان
ادامه

20

 ورنر کراوس (1900 ـ 1976) 
استاد دانشگاه ماربورگ، متخصص جنبش روشنگری
مبارز مقاومت ضد فاشیستی بر ضد ناسیونال ـ سوسیالیسم 
مؤلف آثار بیشمار:

تئوری ادبیات، فلسفه، سیاست
ادبیات اسپانیائی، ایتالیائی و فرانسوی در دوره حکومت مطلقه
روشنگری فرانسه
روشنگری اسپانیا، پرتقال، آمریکای لاتین
تاریخ ادبی رسالت تاریخی
مسائل مقدماتی علوم ادبی
زبانشناسی و تاریخ واژه ها

·        به قول ورنر کراوس، «چون بورژوازی آلمان در مقابل عطش پیتیستی به کردوکار عملی و اجتماعی مفید قادر به تعیین آماج های اجتماعی و سیاسی خود نبود، پیتیسم در مغایرت با کالوه نیسم، پوریتانیسم و یانزنیسم، بزودی خصلت ترقی طلبانه آغازینش را از دست داد و به یک جنبش ضد روشنگری مبدل شد که در سرسپردگی به استبداد فئودالی فرقی با ارتدوکسی لوتری نداشت.»

·         مراجعه کنید به  کالوه نیسم، پوریتانیسم و یانزنیسم در تارنمای دایرة المعارف روشنگری

21

·        روند تشکیل جهان بینی نوین بورژوائی بطرز بیسابقه ای در فلسفه تحقق یافت.

22

·        این امری طبیعی بود، زیرا جهان بینی بورژوائی به اثبات فلسفی آزاد از ایدئولوژی مذهبی نیاز داشت.

23

·        اما این روند نیز در آلمان کندتر از انگلستان و فرانسه صورت گرفت.

24

 کریستیان ولف (1679 ـ 1754) 
عالم یونیورسال، ریاضی دان، فیلسوف آلمانی
همراه با لایب نیتس و کانت
مهمترین نماینده روشنگری
نماینده حقوق طبیعی
مؤسس بسیاری از مفاهیم مهم
(شعور، معنی، درخود، دقت)
مؤثر در قانونگزاری پروس
مؤلف آثار بیشمار

·        ظاهرا فلسفه راسیونالیستی که کریستیان ولف (1679 ـ 1754) به پیروی از لایب نیتس بوجود آورد، آموزش اخلاق را از وابستگی به تئولوژی آزاد ساخت و کوشید تا مذهب عقلی را با مذهب وحیی سازش دهد، با نیازهای بورژوازی آلمان در نیمه اول قرن هجدهم سازگاری بیشتری داشت.

·        مراجعه کنید به  مذهب عقل در تارنمای دایرة المعارف روشنگری

الف

·        برای ولف نیز همانند همه سیستم های راسیونالیستی تنها متد متافیزیکی قابل اعتماد بود.

ب

·        تئوری دولت ولف از نوع استبداد روشنگری گرا است که فریدریش دوم پروس را سرمشق بارها کپیه شده ای برای خوانین مطرح می سازد.

ت

·        خدمت بزرگ ولف عبارت از این بود که او روح علمی نوین را وارد داشنگاه های آلمان کرد و آنها را از سیطره تئولوژی آزاد ساخت.

پ

·        ولفگرایی(ولفزیانیسم) در سال های 20 قرن هجدهم  مراکز آموزشی مهم آلمان را تسخیر کرد و به آکادمی علوم در برلین نیز راه یافت.

25

·        ازشاگردان ولف می توان افراد زیر را نام برد:

الف

·        گئورگ برنارد بیلفینگر (1693 ـ 1750)، پروفسور تئولوژی در شهر توبینگن

ب

·        لودویگ فیلیپ تومیگ (1697 ـ 1728) ، پروفسور در شهر هاله

ت

 الکساندر گوتلیب باوم گارتن (1714 ـ 1762) 
فیلسوف آلمانی
از نمایندگان مهم فلسفه روشنگری
مؤسس مفهوم «استه تیک»

·        الکساندر گوتلیب باوم گارتن (1714 ـ 1762)، پروفسور در شهر فرانکفورت (اودر).

26

·        فلسفه راسیونالیستی ولف بمثابه جریان اصلی روشنگری آلمان تا اواسط قرن دوام یافت.

27

·        علت این امر را باید در موضعگیری آن بر ضد ماتریالیسم و در انتقاد آن از اسکولاستیک دانست.

28

·        از متفکرانی که در این زمان بر ضد فلسفه ولف اتخاذ موضع کردند، می توان کریستیان ادلمن (1698 ـ 1767) را نام برد که نخست طرفدار پیتیسم بود و بعدها تمایلات پانته ئیستی ـ اسپینوزیستی پیدا کرد.

ادامه دارد.