۱۳۹۴ آذر ۲۸, شنبه

روشنگری (29)


پروفسور دکتر وینفرید شرودر
پروفسور دکتر کارل هاینتس بارک
برگردان شین میم شین

4
روشنگری آلمان

1
·        توسعه، تکامل و خصلت روشنگری آلمان تحت تأثیر دو عامل مهم زیر بوده است:

الف
·        عامل اول عبارت بود از توسعه اقتصادی و سیاسی بسیار کند بورژوازی آلمان  

ب
·        عامل دوم عبارت از این بود که توسعه اقتصادی و سیاسی بورژوازی آلمان، برخلاف انگلستان و فرانسه، نه در یک دولت ملی یکپارچه، بلکه در دول کوچک منطقه ای استبدادی صورت می گرفت.

2
·        برای روشنگری آلمان کسب و حلاجی معارف روشنگری انگلیس و فرانسه از اهمیت زیادی برخوردار بوده است.
·        (مارکس و انگلس، «کلیات»، جلد 37، ص 493)  

3
·        برای درک روشنگری آلمان توجه به دو عامل فوق الذکر ضرورت بی چون و چرا دارد.

1
دوره اول روشنگری آلمان

1
·        روشنگری آلمان در دو مرکز تجاری بزرگ هامبورگ و لایپزیگ آغاز می شود.

2
·        روشنگری در طول قرن هجدهم در سوئیس، در شهرهای آزاد رایش، در ماینتس، پروس و اطریش رفته رفته رونق می گیرد.

3
·        مشخصه ی بارز توسعه روشنگری آلمان، رواج وسیع فلسفه راسیونالیستی (خردگرایی)  تا اواسط قرن هجدهم بوده است.

4
·        در نیمه دوم قرن هجدهم روشنگری آلمان می تواند با روشنگری انگلیس و فرانسه رابطه برقرار کند و در برخی از عرصه ها به توسعه معارف خود مبادرت ورزد.

5
·        اما روشنگری آلمان در این مرحله نیز نمی تواند، تأثیر تعیین کننده ای بر توسعه اجتماعی و سیاسی آلمان بگذارد.

6

·        ارزیابی انگلس ازموضعگیری گوته نسبت به مناسبات اجتماعی در آلمان نشاندهنده خودویژگی تمایلات متضاد در روشنگری آلمان است.
·        انگلس می نویسد:

الف

یوهان ولفگانگ گوته (1749 ـ 1832)
شاعر و عالم علوم طبیعی ا آلمان
تألیف در زمینه های زیر:
شعر
درام
قصه
آثار اوتوبیوگرافیکی، استه تیکی، هنری، ادبی
همراه با شیللر جزو کلاسیک های جمهوری وایمار

·        «گوته در آثار خود موضعگیری دوگانه ای نسبت به جامعه آلمان دارد.

ب
·        این موضعگیری گاهی خصمانه است.

ت
·        گوته می کوشد از آن، بمثابه چیز نفرت انگیزی بگریزد.

پ
·        مثلا در «افیگنی» (دختر آقا ممنون) و بطور کلی در حین سفر به ایتالا در هیئت گوتس، پرومته و فاوست، بر ضد آن دست به طغیان می زند و در هیئت مفیستوفلس به ریشخندش می گیرد.

ث
·        و گاهی برعکس، نسبت بدان، موضع دوستانه ای اتخاذ می کند.

ج
·        مثلا در اکثر اشعار موسوم به «سنیه های (هدایای مهمان)  اهلی» و در سایر اشعارش با آن به مدارا برمی خیزد و عزیزش می دارد.
·        در «خیمه شب بازی» و در نوشته هایش هر جا راجع به انقلاب فرانسه سخن می راند، در مقابل حرکات مهاجم تاریخی به دفاع از آن می پردازد.

ح
·        گوته از این رو، گاهی بزرگ و گاهی کوچک است، گاهی نابغه، لجوج، ریشخندگر و بی اعتنا به دنیا ست و گاهی خرده بورژوائی کوته بین، تنگ نظر، قانع و مهربان.»
·        (مارکس و انگلس، «کلیات»، جلد 4، ص 232)  

ادامه دارد.

هیچ نظری موجود نیست:

ارسال یک نظر