پروفسور
دکتر هورست هولتسر
فصل هشتم
علوم
اجتماعی / جامعه شناسی
برگردان
شین میم شین
بخش
دوم
اثبات
حاکمیت پسا انقلابی بورژوازی
سن
سیمون و کومته
ادامه
پیشکش
به
پروفسور
پهلوان پرولتاریا
امیر
حسین آریان پور
(۱۲۹۵
ـ ۱۳۶۸)
16
·
کومته حمله بر «افکار متافیزیکی»
روشنگری را به طرز زیر جامه عمل می پوشاند:
·
او «علم انسانی» خود را به طبیعت
عام انسانی پیوند می زند.
·
منظور کومته از طبیعت عام انسانی
عبارت است از حوایج ارگانیکی لایتغیر، علایق و روحیات طبیعی.
·
(کنگولهم، «فلسفه بیولوژی آگوست کومته و
اثرات آن در فرانسه قرن 19»، در اثر لپه نی، «تاریخ جامعه شناسی»، جلد 3، ص 209)
17
·
طبیعت انسانی برای کومته عرصه
پهناور بررسی «استاتیک» اجتماعی را تشکیل می دهد.
·
(استاتیک بخشی از مکانیک است. مترجم)
18
·
طبیعت انسانی بنظر کومته به وساطت
عوامل زیر خصلت اجتماعی دارد:
الف
·
به واسطه سازمان مبتنی بر تقسیم
کار
ب
·
به واسطه نهاد خانواده
ت
·
به واسطه هیرارشی (سلسله مراتب)
حاکم که عملا تشکیل می شود.
پ
·
به واسطه «غرایز فردی عاطفی (سمپاتیک)»
·
(آرون، «جریانات اصلی تفکر سوسیولوژیکی»،
1971، ص 9
·
آگوست کومته، «فلسفه پوزیتیو»، جلد
2، 1884، ص 4)
19
·
از دید کومته این خصلت اجتماعی طبیعت
انسانی در طول تاریخ تشکیل شده است.
·
تاریخ و خصلت اجتماعی طبیعت انسانی
خود را در «روح» انسانی آشکار می سازند و تنظیمگر
نوع «انسان» طبیعی ـ استاتیکی و غریزی ـ اگوئیستی
اند.
20
·
کومته می نویسد:
·
«تجزیه و تحلیل عام پیشرفت اجتماعی با یقین
غیر قابل انکار، اثبات می کند که علیرغم عدم تغییر ضرور (جبری) بنیادهای مختلف
طبیعت انسانی ما، بخش متعالی آنها در توسعه نسبی پیگیر قرار دارند.
·
این حاکی از گرایشی در جهت اعتلای آنها
به مقام قوانین تعیین کننده وجود انسانی است.
·
اگرچه این وارونگی سیستم آغازین نه،
می تواند بطور کلی جامه عمل پوشد و نه، مجاز به جامه عمل پوشیدن است.»
·
(کومته، «جامعه شناسی»، جلد 1، ص 454)
21
·
بنظر کومته، «مهمترین بنیاد» در
این زمینه عبارت است از استعدادهای «روحی» انسان ها.
22
·
کومته بر آن است که این کیفیت در طول
تاریخ شکوفا گشته و بدین طریق، تجسم روح انسانی، ضامن پیشرفت بشریت است.
·
(تجسم روح یعنی جسمیت یابی روح.
·
درست به همان سان که در تئولوژی مسیحیت،
خدا (مسیح) در هیئت عیسی جسمیت می یابد و
مرئی و ملموس می شود. مترجم)
·
مراجعه کنید به تجسم در تارنمای
دایرة المعارف روشنگری
23
·
این تجسم روح انسانی که کومته هم
در مقیاس فردی و هم در مقیاس نوعی ـ بشری به خدمت می گیرد، حاکی از همان قانونمندی
طبیعی مبتنی بر قانون سه مرحله ای است که کومته از تورگوت و کوندرسه به عاریه
گرفته است:
·
(یوناس، «تاریخ جامعه شناسی»، ص 266
·
کومته، «جامعه شناسی»، جبد 2، ص 1)
الف
انه
روبرت ژاک تورگوت (1727 ـ 1781)
دولتمدار،
اقتصاد دان ماقبل کلاسیک روشنگری فرانسه
·
تورگوت، «دیسکورس اعتلای روح انسانی»
(1750)
ب
کوندرسه (1743 ـ 1794)
فیلسوف،
ریاضی دان، سیاستمدار روشنگری فرانسه
در
دوره انقلاب کبیر فرانسه
·
کوندرسه، «طرحی راجع به تصویر تاریخی
پیشرفت روح انسانی» (1794)
ادامه دارد.
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر