پروفسور
دکتر هانس یورگ سندکولر
فصل هفتم
ماتریالیسم
برگردان
شین میم شین
بخش
ششم
ماتریالیسم
و علوم طبیعی در قرن ۱۹
ادامه
کارل فوگت (1817 ـ 1895)
عالم علوم طبیعی آلمانی ـ سوئیسی
76
·
جای مفهوم انقلاب را تغییرات حاصله
در عالم جانوران می گیرد و این تغییرات بر تاریخ انتقال داده می شوند.
·
این تغییرات اما در چارچوب چند نسل
انگشت شمار بسرعت صورت می گیرند و بعد متوقف می شوند و ثابت می مانند.
·
برای اینکه «انطباق» را بقاء تعیین
می کند.
·
(کارل فوگت، «خرافه و علم»، دیتر ویتیچ، «فوگت،
موله شوت، بوشنر»، جلد 2، 1971، ص 571)
77
·
خاموش سازی «فریاد مبتنی بر دولت
ستیزی» واگنر با پیامدهای سیاسی از طریق اقامه دلیل مبتنی بر علوم طبیعی برای کارل
فوگت دشوار نبود:
·
فوکت با نقل این نکته از قول ویرچو
که «تغییر انقلابی وضع موجود» (سرنگونی نظام حاکم) نتیجه حاصل از «دانش تجربی» مبتنی بر علوم طبیعی
نیست، از جریانات انقلابی دوری می جوید:
·
«تعیین کننده اهمیت و ماهیت علوم طبیعی نمی
تواند اشتباهاتی باشد که منجر بدان می شوند.»
·
(فوگت، همانجا، ص 636)
78
ماقبل مارس
به برهه زمانی از کنگره وین (1815) و یا انقلاب ژوئیه
فرانسه (1830) و انقلاب مارس (1848 ـ 1849)
اطلاق می شود که با جریانات انقلابی در
آلمان همراه بوده است.
ماقبل مارس تاریخ هنر، ادبیات و فرهنگ خاص خود را دارد.
در تاریخ سیاست از رستاوراسیون (برگشت به مناسبات ماقبل)
سخن می رود.
·
مهمترین شخصیت تئوریکی ماتریالیسم محبوب بورژوازی در سال های 1850
لودویگ بوشنر بوده است.
·
لودویگ بوشنر تحت تأثیر برادرش ـ
گئورگ بوشنر ـ که با جنبش سیاسی ضد فئودالی انقلاب ماقبل مارس پیوند تنگاتنگ داشت
و در سال 1848 در شهر گیسن توسط آگوست بکر ـ از طرفداران وایت لینگ ـ با افکار کمونیسم
کارگری آشنا شده بود، تا آخر عمر جمهوریخواه مانده است.
الف
لودویگ
بوشنر (1824 ـ 1899)
فیلسوف،
پزشک، عالم علوم طبیعی
از
چهره های «مشاجره بر سر ماتریالیسم»
·
مهمترین اثر لودویگ بوشنر تحت
عنوان «نیرو و ماده. بررسی های تجربی ـ علمی ـ طبیعی به زبان ساده» که در سال 1855
منتشر می شود، در مقایسه با آثار موله شوت و بویژه کارل فوگت، حاوی دو مشخصه خود ویژه
است:
1
·
اولا حاوی استنتاجات جهان بینانه
قطعی و پیگیر است.
2
·
ثانیا در پی تعمیم فلسفی سیستماتیک
(منظم) نتایج علوم طبیعی و مطالبات بورژوائی است.
ب
·
لودویگ بوشنر نه با فلسفه ستیزی تعمیمگر علمای علوم طبیعی رئالیستی
موافق بوده و نه با پیاده کردن دانش علوم طبیعی بر تئوری شناخت و تئوری جامعه.
·
مراجعه کنید به تئوری شناخت در
تارنمای دایرة المعارف روشنگری
ت
·
لودویگ بوشنر مدافع مهاجم ماتریالیسم
جهان بینانه بوده است و در مبارزه بر ضد تفکر استاتیکی ـ امپیریستی و سنسوئالیستی
کارل فوگت از فاکت های تاریخی ـ طبیعی استفاده کرده است.
·
مراجعه کنید به امپیریسم (تجربه
گرائی)، سنسوئالیسم (حسگرائی) در تارنمای دایرة المعارف روشنگری
پ
·
لودویگ بوشنر تهمت فلسفه مدرسی بر «ماتریالیسم»
را رد می کند:
·
«هستی ماکروسکوپیکی و میکروسکوپیکی در کلیه
نقاط پیدایش، حیات و سیرش فقط تابع قوانین مکانیکی و قوانین خاص خود هستند.»
ث
·
این موضعگیری بوشنر اولا حاکی از «شناخت
واقعی ـ فلسفی» او ست.
·
ثانیا حاکی از «طبیعت نگری
امپیریکی ـ فلسفی» او ست.
ج
·
بوشنر بر آن بود که «علوم طبیعی
باید شالوده دعوی مبتنی بر دقت فلسفی باشد.»
·
(لودویگ بوشنر، «نیرو و ماده. بررسی های
تجربی ـ علمی ـ طبیعی به زبان ساده»، ص 348)
79
·
این چرخش فلسفی مبتنی بر عامیت و
تعمیم پذیری دانش، طرحی است که موجب تسهیل اشاعه ماتریالیسم بورژوائی در جنبش کارگری
می شود:
·
این ماتریالیسم خدمتگزار مونیسم در
سمتگیری جهانی است.
·
برای اینکه آن از ارتقای نتایج
منفرد و خاص علوم طبیعی به درجه عام صرفنظر می کند.
·
مراجعه کنید به مونیسم (یکتاگرائی)
در تارنمای دایرة المعارف روشنگری
ادامه دارد.
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر