حکم

اثری از مجید افسر

گئورگ کلاوس (1912 ـ 1974)  

استاد دانشگاه، فیلسوف و شطرنجباز آلمانی

عضور حزب کمونیست آلمان

دو سال زندان نورنبرگ و سه سال اردوگاه داخائو

رئیس بخش فلسفه در آکادمی علوم آلمان دموکراتیک

متخصص سیبرنتیک

پروفسور دکتر گئورگ کلاوس

برگردان شین میم شین

·        هر حکم عبارت است از ساخت منطقی ئی که واقعیت امری را منعکس می کند.

1

·        برخلاف مفاهیم که انعکاس چیزها، خواص و روابط مشخص اند، احکام بیانگر آنند که برخی چیزها حاوی برخی از خواص اند و میان آنها رابطه معینی وجود دارد.

2

·        اگر حکمی انعکاس درستی از چیزی باشد و حاکی از آن باشد که آن چیز حاوی خواص معینی است و اگر این چیز بلحاظ  عینی، حاوی خواص یاد شده باشد، آنگاه می گوییم که این حکم حقیقی و درست است و در غیر این صورت باطل و نادرست خواهد بود.

3

·        اگر ما رابطه میان چیز، خاصیت، مناسبت و مفهوم را از سوئی و رابطه میان واقعیت امر و حکم را از سوی دیگر مورد تحلیل قرار دهیم، آنگاه روشن خواهد شد که ما تنها صحت و سقم یک حکم را می توانیم تعیین کنیم و نه صحت و سقم یک مفهوم را.

·        (اگرچه هر از گاهی ادعای دیگری در این مورد به گوش می رسد.)

4

·        اگرچه مفهوم، یک انعکاس است، ولی مناسبت انعکاس با مناسبت حقیقت یکسان نیستند.

5

·        باید توجه داشت که هر حکمی در جامه جمله عرض اندام می کند و جمله فرم وجودی  ـ زبانی حکم را تشکیل می دهد.

6

·        حکم واحدی می تواند در جملات مختلفی بیان شود.

·        (به همان سان که محتوای واحدی در فرم های مختلف. مترجم)  

7

·        برای تعیین درونمایه جملات ادا شده در زبان محاوره ای و یا علمی باید به تحلیل منطقی آنها اقدام کرد.

8

·        درونمایه منطقی جملات محاوره ای وقتی به بهترین وجه نمایان می گردد که جملات یاد شده بطور سمبلیک نشان داده شوند.

9

·        برای استدلال منطقی دقیق و برای دور انداختن پیش شرط های زاید به هنگام  استنتاج منطقی و غیره چنین نشان دادن سمبلیک بکمک ابزارهای منطق مدرن ضرورت حتمی دارد.

10

·        بنابرین حکم منطقی را نباید با جمله دستور زبانی عوضی گرفت.

11

·        حکم منطقی را با قضاوت هم نباید عوضی گرفت.

12

·        قضاوت عبارت از تأیید و یا تکذیب یک حکم است.

13

·        بنابرین، قضاوت نه یک پدیده منطقی، بلکه عمدتا یک پدیده پسیکولوژیکی است.

·        مراجعه کنید به قضاوت در تارنمای دایرة المعارف روشنگری

پایان