حسی و عقلی (2)

پروفسور هوبرت هورست من

برگردان شین میم شین

III

تصور حسی

·        اما تصور حسی ـ بر خلاف آن ـ عبارت است از بازتولید معنوی (روحی)  اوبژکت هائی که قبلا ادراک شده اند.

1

·        چون تصور حسی با اوبژکت پیوند مستقیم ندارد، می تواند در  همکاری با تفکر نظری، تعمیم ها و ایدئالیزاسیون های معینی را انجام دهد.

·        مراجعه کنید به ایدئالیزاسیون در تارنمای دایرة المعارف روشنگری

2

·        تصور عنصر مهم تخیل (فانتزی) خلاق انسانی است.

3

·        در ادبیات آلمانی به جای مفهوم حسی اغلب مفهوم حسیت بکار می رود.

·        حسیت اما با معانی بیشمار زیر مورد استفاده قرار می گیرد:

الف

·        فویرباخ، مارکس و انگلس حسیت را به معنی «واقعیت قابل ادراک حسی» بکار می برند.

·        یعنی حسیت را به خود موضوع شناخت نسبت می دهند.

·        (مارکس، «تزهای راجع به فویرباخ»)

ب

·        علاوه بر این، مفهوم حسیت گاهی به معنی مجموعه عواطف،  احساسات، غرایز، علایق، تمایلات، هوا و هوس انسانی بکار برده می شود.

ت

·        مفهوم حسیت گاهی هم به معنی اعمال ناشی از غرایز ، احساسات و غیره بکار می رود.

پ

·        از این رو، حسی را می توان بمثابه فرم خاص انعکاس معنوی (روحی)  تلقی کرد.

ث

·        عقلی اما فرمی از انعکاس معنوی است که بر بنیان عصبی ـ پویای سیستم علامتی ثانویه استوار است.

·        مراجعه کنید به سیستم علامتی ثانویه در تارنمای دایرة المعارف روشنگری

IV

تصاویر سمانتیکی

·        فرم های منفرد تبیین عقلی را تصاویر سمانتیکی تشکیل می دهند که به شرح زیرند:

الف

·         مفاهیم

·        مراجعه کنید به مفهوم در تارنمای دایرة المعارف روشنگری  

ب

·        احکام

·        مراجعه کنید به حکم در تارنمای دایرة المعارف روشنگری

ت

·        فرضیه

پ

·        تئوری

·        مراجعه کنید به فرضیه، تئوری، دیالک تیک پراتیک و تئوری در تارنمای دایرة المعارف روشنگری

ث

·        عقلی ـ بر خلاف حسی ـ مرئی و مشخص نیست، بلکه منطقی ـ انتزاعی است.

·        رابطه عقلی با واقعیت عینی بی واسطه نیست، بلکه غیرمستقیم و با واسطه است.

·        منشأ عقلی را حسی تشکیل می دهد.

V

تصاویر انتزاعی ـ منطقی

·        گذار از انعکاس حسی بر انعکاس عقلی از طریق تشکیل ثابت ها صورت می گیرد.

·        در این مسیر عناصر غیرماهوی، منفرد و تصادفی از انبوهه خواص انعکاس یافته حسی کنار گذاشته می شوند و عناصر ماهوی، عام و ضرور (که در گذار از طبقه منطقی موجود به طبقه منطقی دیگر ثابت می مانند) حفظ و تثبیت می شوند.

·        نتایج این روند عبارتند از تصاویر انتزاعی ـ منطقی.

·        فرم وجودی مادی این تصاویر را علامت، بویژه علامت زبانی می نامند که به شرح زیرند:

الف

·        واژه و یا کلمه

ب

·        جمله حکمی

ت

·        سمبل.

·        در روند تشکیل ثابت ها (انتزاع) بکمک واژه ها، مفاهیم ساخته می شوند که دیگر بطور مستقیم بر اوبژکت های قابل ادراک حسی نسبت داده نمی شوند، بلکه ماهیت طبقه ای از اوبژکت ها را منعکس می کنند.

·        مراجعه کنید به ثبات در تارنمای دایرة المعارف روشنگری

·        مفاهیم وارد احکام می شوند.

·        احکام بواسطه جملات حکمی از واقعیات امور یعنی از روابط موجود میان اوبژکت ها و خواص آنها تصویرسازی می کنند.

·        مراجعه کنید به واقعیت امر و حقیقت امر در تارنمای دایرة المعارف روشنگری

پ

·        عقلی عبارت است از مجموعه تصاویر معنوی که بواسطه علائم ساخته می شوند.

ادامه دارد.