فصل پنجم
ایدئالیسم
پروفسور
دکتر اندراس گدو
برگردان
شین میم شین
بخش
پنجم
معمای
حیات به مثابه موضوع وحشت انگیز فلسفه
قسمت اول
هرمه
نویتیک حیات:
دیلتی
ادامه
5
·
در حملات شدید دیلتی بر ضد نیچه و
در بازتاب های او از طرز تفکر خویش که فلسفه خود را مغایر با فلسفه نیچه و در تضاد
با فلسفه نیچه تعریف می کند، همین هراس او آشکار می گردد.
·
البته دیلتی می کوشد که آن را از
ذهن خود دور نگه دارد.
الف
·
دیلتی می نویسد:
·
«تفکر فلسفی معاصر تشنه و گرسنه حیات است.»
·
(همانجا، ص 268)
ب
·
این تشخیص بر تفکر دیلتی حاکم است
و او آثار خود را در جهت تبیین این «نگرش بنیادی» خود می داند.
·
یعنی در جهت رفع تشنگی و گرسنگی به
حیات.
ت
·
دیلتی می خواهد که خود از نتایج
نهائی این طرز تفکر در امان بماند، طرز تفکری که در فلسفه نیچه به نتایج نهائی کله
شقی، خودسری و سوبژکتیویته منجر شده است.
6
اوتو فریدریش بولنوف (1903 ـ 1991)
پداگوگ و فیلسوف آلمانی
از فلاسفه بورژوائی واپسین
از نمایندگان فلسفه حیات
اگزیستانسیالیسم
فنومنولوژی
·
بولنوف می نویسد:
·
مفهوم حیات در فلسفه دیلتی، «مستقیما
به مثابه ضدمفهومی بر ضد خرد نمودار می گردد، ضدمفهومی که تبدیل گشتن کل اسلوب دیلتی
را به اسلوب مبتنی بر فلسفه خردگرا امکان ناپذیر می سازد.
·
دیلتی اینجا مدافع هر پیوند برگشتی
نمونه وار هر جنبش فلسفه حیاتی است.
·
اینجا، حیات در حیات مندی اش به
مثابه حریف قدرتمند کلیه قوای منجمد شونده و سیمان واره شونده در می آید.
·
و در میان این قوای منجمد شونده و
سیمان واره شونده، خرد و تفکر مفهومی در مقام اول قرار دارند.»
·
(بولنوف، «دیلتی. مقدمه ای بر فلسفه او»،
1955)
·
برای آشنائی با رابطه دیلتی با
نیچه، مراجعه کنید به (همانجا، ص 222)
7
·
درک دیلتی بطرز تعیین کننده ای تحت
تأثیر شخصیت ها و گرایشات زیر بوده است:
الف
فریدریش اشلایرماخر (1768 ـ 1834)
تئولوگ پروتستانی
فیلولوگ کهن
تئوریسین دولتی
سیاستمدار کلیسائی
پداگوگ
مترجم آثار افلاطون به آلمانی
مؤسس هرمه نویتیک نوین
از فلاسفه بورژوائی واپسین
·
تحت تأثیر فلسفه اشلایرماخر
ب
·
تحت تأثیر میراث ترانسندنتال فلسفی
ـ کریتیسیستی
·
مراجعه کنید به کریتیسیسم در تارنمای دایرة المعارف روشنگری
ت
·
تحت تأثیر امپیریسم عمدتا پوزیتیویستی
8
·
در آمیزش این موتیوها و در تشکیل «هرمه
نویتیک حیات» دیلتی (همانجا، ص 23)، مسئله جهان خارجی واقعی، یعنی مسئله ایدئالیسم
مقام بسیار مهمی داشته است.
الف
·
دیلتی در رساله ای در سال های 70
قرن بیستم می نویسد:
·
«ما حق داریم واقعیت جهان خارج از خود را
برسمیت بشناسیم.
·
به مثابه وظیفه درونی (ذاتی) تعالیم علمی، هدف من از اجرای نقطه نظرهای
امپیریستی، رسیدن به اوبژکتیویسم است.»
·
(دیلتی، «مجموعه آثار»، جلد 18، ص 186، 1971)
ب
·
اما طولی نمی کشد که دیلتی هر دو
گشتاور این مسئله گذاری را مورد تجدید نظر قرار می دهد:
·
او فقط «امپیری (تجربه) را و نه
امپیریسم (تجربه گرائی) را» می پذیرد و برای عینیت جهان خارج در اکت اراده و احساس
ها لانه می سازد.
·
(همانجا، جلد 19، ص 17، 1982
·
در رابطه با رابطه دیلتی با پوزیتیویسم
مراجعه کنید به کاسیاتوره، «فلسفه دیلتی»، ص 49، 1976)
ادامه دارد.
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر