ترقی (2)

پروفسور دکتر گونتر کروبر

برگردان شین میم شین

·        ایده ترقی اجتماعی، یعنی ایده پیشرفت اجتماعی از اهمیت خاصی برخوردار است.

5

مفهوم ترقی در سرمایه داری آغازین

·        ایده ترقی اجتماعی در دوره تشکیل و تحکیم شیوه تولید سرمایه داری از قرن 16 تا 18 میلادی، در عصر بورژوازی اغازین و انقلابی از محبوب ترین و آینده نگرترین ایده ها بود و حاملین آن خوش بین ترین و انقلابی ترین ارواح (شخصیت های) آن زمان بودند.

5

مفهوم ترقی در امپریالیسم

  

·        با گذارسرمایه داری به مرحله امپریالیسم، مفهوم بورژوائی پیشرفت رفته رفته محتوای انقلابی خود را از دست داد.

1

·        امروزه در فلسفه بورژوائی واپسین، تحت عنوان «ترقی»، تحکیم مناسبات سرمایه داری موجود فهمیده می شود و هر پیشرفتی باید بدان ختم شود.

2

 آگوست کومته (1798 ـ 1857)

ریاضی دان، فیلسوف، منتقد مذهب، از بنیانگذاران جامعه شناسی

از فلاسفه بورژوائی واپسین

·        مشخصه این محافظه کاری بورژوائی در تئوری کومته مبتنی بر تضاد میان «ترقی» و «نظام» تبیین می یابد.

·        کومته در این تئوری، نظام را برتر از ترقی تلقی می کند.

·        مراجعه کنید به  دایرة المعارف فلسفه بورژوائی واپسین در تارنمای دایرة المعارف روشنگری

3

·        در سوسیال ـ داروینیسم ایده ترقی مورد تحریف قرار می گیرد و با قلمداد کردن قدرتمندی و موفقیت، بمثابه معیار حقانیت، به جانبداری آشکار از سرمایه داری منتهی می شود.

·        مراجعه کنید به سوسیال ـ داروینیسم در تارنمای دایرة المعارف روشنگری

4

·        در فلسفه بورژوائی واپسین با نیرو گرفتن جنبش کارگری از نیمه دوم قرن نوزدهم و اولین موفقیت های آن (کمون پاریس و امثالهم) این معیار به باد فراموشی سپرده می شود و جانبداری آشکار از سرمایه داری جای خود را به جانبداری پنهان و غیرمستقیم می دهد و حتی اینجا و آنجا به معایب سرمایه داری اعتراف می شود، اما با ترفند و تردستی خاصی این معایب نیز به حساب طبیعت انسانی گذاشته می شود.

5

 اوسوالد اشپنگلر (1880 ـ 1936) و توینبی

تاریخفیلسوف، فرهنگمورخ و نویسنده مرتجع آلمانی

از تدارک بینندگان معنوی ناسیونال ـ سوسیالیسم

مؤلف «اضمحلال غرب» و آثار دیگر

توینبی و بورکناو تحت تأثیر او قرار داشته اند.

·        نتیجه حاصل از این موضعگیری، پسیمیسم اجتماعی ـ تاریخی  (بد بینی اجتماعی ـ تاریخی) است که راه نجات را در پناه بردن به عرصه سوبژکتیف «من» خویش می داند.

·        (نیچه و بعدها اشپنگلر)

6

 فریدریش نیچه (1844 ـ 1900)

فیلسوف، شاعر و فیلولوگ کلاسیک آلمانی

از مؤسسین اگزیستانسیالیسم و ایراسیونالیسم (خردستیزی)

از فلاسفه بورژوائی واپسین

·        مفهوم پیشرفت اجتماعی در این حالت روحی خاص مبتنی بر زوال محتوم، دیگر برای ایدئولوگ های امپریالیستی معنائی ندارد و در قرن بیستم (بویژه) به آماج حملات بیرحمانه بدل می شود.

7

 برتراند راسل (1872 ـ 1970)

فیلسوف، ریاضی دان، منطقدان انگلیسی

مؤلف (با الفرد وایتهد) مهمترین اثر ریاضی

موسوم به «اصول ریاضی»

پدر فلسفه تحلیلی

مبارز صلح و خلع سلاح

استاد دانشگاه

برنده جایزه نوبل ادبیات (1950)

·        فلاسفه، مورخان، جامعه شناسان و غیره بورژوازی امپریالیستی بمثابه ایدئولوگ های طبقه ای که دیگر مترقی نیست و بمثابه ایدئولوگ های فرماسیونی که محکوم به زوال است، ارائه تعریف علمی از مفهوم پیشرفت (ترقی) را غیر ممکن اعلام می کنند.

·        (برتراند راسل، فون ویزه، تورن دایک و امثالهم)

8

 پیتریم الکساندرویچ سوروکین (1889 ـ 1968)

جامعه شناس روسی ـ آمریکائی، پروفسور دانشگاه مینوسوتا و هاروارد

بانی تئوری سیکل های اجتماعی

پارسون زیر نظر او فونکسیونالیسم ساختاری را توسعه داده است.

·        فلاسفه، مورخان، جامعه شناسان و غیره بورژوازی امپریالیستی بمثابه ایدئولوگ های طبقه ای که دیگر مترقی نیست و بمثابه ایدئولوگ های فرماسیونی که محکوم به زوال است، به نمایندگی از تئوری حرکت دایره وار تاریخی می پردازند.

·        (اشپنگلر، سوروکین، توینبی و امثالهم)

9

·        فلاسفه، مورخان، جامعه شناسان و غیره بورژوازی امپریالیستی بمثابه ایدئولوگ های طبقه ای که دیگر مترقی نیست و بمثابه ایدئولوگ های فرماسیونی که محکوم به زوال است، به ترویج پسیمیسم (بدبینی) عرفانی و انواع گوناگون پسیمیسم های تاریخی توسل می جویند.

·        (باردت، گئورگل و امثالهم)

10

·        ایدئولوگ های بورژوائی در چالش های خود بر ضد ایده پیشرفت اجتماعی حتی از تحریف معارف علوم طبیعی هراسی به خود راه نمی دهند تا «ثابت کنند» که نه تنها در جامعه، بلکه حتی در طبیعت توسعه بالنده (ترقی) وجود ندارد.

11

 کارل فریدریس فون وایتس زکر (1912 ـ 2007)

فیزیکدان، فلسوف علم، صلح پژوه آلمانی

·        ایدئولوگ های بورژوائی بر مبنای تعمیم غیرمجاز قانون اصل دوم ترمودینامیک بر کل کاینات، ادعا می کنند که در جهان تنها توسعه ازعالی به پست وجود دارد.

·        (فون وایتس زکر)

·        مراجعه کنید به انتروپی در تارنمای دایرة المعارف روشنگری

12

·        گروهی نیز ادعا می کنند که تکامل طبیعت ارگانیک (آلی) به بمعنی از دست دادن تدریجی «انرژی حیاتی» موجود است.

·        (ویگاند) 

·        مراجعه کنید به ویتالیسم در تارنمای دایرة المعارف روشنگری

ادامه دارد.