پروفسور
دکتر الفرد کوزینگ
پروفسور
مانفرد بور
پروفسور
گئورگ کلاوس
برگردان
شین میم شین
بخش اول
تصویرتئوری
بطور کلی
·
تصویرتئوری آموزشی است که بنا بر آن، شناخت یعنی تصویرسازی
از واقعیت عینی و یا انعکاس واقعیت عینی در ضمیر
انسانی.
1
·
تصویرتئوری در فرم
ماتریالیستی ـ دیالک تیکی اش، هسته مرکزی تئوری
شناخت مارکسیستی ـ لنینیستی را تشکیل می دهد.
2
·
این تئوری بر آن است
که موضوع شناخت، یعنی واقعیت عینی، مستقل از سوبژکت شناسنده و در خارج از او، یعنی مستقل از انسان اجتماعی وجود دارد و در روند بغرنج شناخت
بوسیله او بر بنیان پراتیک درک می شود و بصورت
تصاویر فکری، یعنی به صورت احساس ها، ادراکات،
مفاهیم، احکام، تئوری ها و غیره انعکاس می یابد.
3
·
این بدان معنی است که چیزهای
مادی در کارخانه مغز انسانی به چیزهای فکری
مبدل می شوند و یا به قول مارکس، «ترجمه» می شوند.
4
·
پاسخ ماتریالیستی به مسئله
اساسی فلسفه بلحاظ معرفتی ـ نظری (یعنی
در رابطه با تئوری شناخت) همزمان ـ به نحوی از
انحاء ـ تصویرتئوری
را نیز شامل می شود.
I
سیر تاریخی تصویرتئوری
·
در تاریخ فلسفه، فلاسفه مختلفی هر کدام در تکوین تصویرتئوری علمی سهمی ادا نموده اند که خود گامی در
جهت ماتریالیسم دیالک تیکی و تاریخی بوده است.
1
دموکریت
دموکریت (460 ـ 371 ق. م.)
فیلسوف
ماتریالیست یونان باستان
از فلاسفه
پیشاسقراطی
شاگرد لویکیپ و
بزرگترین فیلسوف فلسفه طبیعت
نماینده
ماتریالیسم اتمیستی
او کل طبیعت را
متشکل از ذرات تقسیم ناپذیر (اتم) می دانست.
شعار اصلی او:
چیزها فقط به
ظاهر رنگ دارند، فقط به ظاهر شیرین و یا تلخ اند.
در واقع فقط اتم ها در فضای خالی وجود دارند و لاغیر!
·
تصویرتئوری در فرم ابتدائی اش را دموکریت
بنیانگذاری کرده است.
·
به نظر او همه چیزها از بهم پیوستن اتم ها پدید می آیند،
اتم هائی که بلحاظ فرم، نظام، جایگاه، بزرگی و وزن
با هم تفاوت دارند.
·
همه چیزها بطور لاینقطع گروه های اتمی (ایدولا) از خود آزاد می سازند که تصاویر کوچک و
نامرئی چیزها هستند و در برخورد با اعضای حسی
ما شناخت حسی را بوجود می آورند.
2
هوبس و جان
لاک
·
حسگرائی ماتریالیستی انگلیس و ماتریالیسم
فرانسه در قرن هجدهم که پیرو حسگرائی انگلیس بوده، به نوسازی و توسعه بعدی تصویرتئوری همت می گمارد.
·
مراجعه کنید به حسگرائی (سنسوئالیسم) در تارنمای دایرة
المعارف روشنگری
·
تصویرتئوری شناخت با نظریات هوبس و جان
لاک راجع به کیفیت های اولیه و ثانویه پیوند تنگاتنگی داشته که موجب
ناپیگیری های مختلفی در کل تئوری شناخت شده
است.
الف
هوبس
توماس هوبس (1588 ـ 1679)
ریاضی دان،
تئوریسن دولتی و فیلسوف انگلیسی در
عصر جدید آغازین
مؤلف «هیولا»
·
هوبس ادراکات (ایده ها) را
تصاویر اجسام مادی در ضمیر انسانی می داند،
ولی احساس رنگ، نور، گرما و صدا ـ به نظر او ـ
سراب واره های فریبائی اند که از تأثیر ابژکت ها بر اعضای حسی ما پدید می آیند.
·
(هوبس، «آموزش مربوط به اجسام»، 4، ص 25)
ب
جان لاک
جان لاک (1632 ـ 1704)
فیلسوف انگلیسی
نماینده اصلی امپیریسم (تجربه گرائی)
از شخصیت های برجسته روشنگری انگلیس
از تئوریسین های قرارداد اجتماعی
اعلامیه استقلال آمریکا، قانون اساسی آمریکا و انقلاب
فرانسه تحت تأثیر فلسفه سیاسی او بوده اند.
جان
لاک در نظریه خود راجع به ماهیت چیزها میان ایدئالیسم
و ماتریالیسم در نوسان بود.
جان لاک در نظریه خود
راجع به امکان شناخت ماهیت راستین چیزها
به ندانمگرائی (اگنوستیسیسم)
گرایش داشت.
·
جان لاک هم ادراک کیفیت های اولیه
اجسام را به همان سان تعبیر می کند.
·
کیفیت های اولیه مثلا بزرگی، فرم،
تعداد، جایگاه و حرکت به نظر او تصاویر واقعیت عینی اند.
·
ولی او کیفیت های ثانویه
مثلا رنگ، صدا، بو، مزه و غیره را بمثابه
تأثیر کیفیت های اولیه بر اعضای حسی ما می
داند.
·
(جان لاک، «راجع به فهم بشری»، 2، ص 8)
ادامه دارد.
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر