تجزیه و تحلیل (آنالیز) (5)

پروفسور دکتر گونتر کروبر

برگردان شین میم شین

VII

هگل

اثری از مجید افسر

گئورگ ویلهلم فریدریش هگل (1770 ـ 1831)

·        پیونددیالک تیکی میان تجزیه و تحلیل و ترکیب برای اولین بار توسط هگل مطرح می شود.

1

·        هگل تجزیه و تحلیل و ترکیب را در وحدت تضادمند شان، بمثابه دو متد برای کشف حقیقت می داند.

2

·        به نظر هگل، امپیریسم (تجربه گرائی) با تلخیص (تقلیل) شیئ (موضوع) واحد به تعین های مجزا از هم، تجزیه و تحلیل را مطلق می کند.

3

·        متد تجزیه و تحلیلی، متدی است که «مشخص موجود را تجزیه می کند.

4

·         تفاوت های آن را منفرد می سازد و به آنها فرم عامیت انتزاعی (مجرد) اعطا می کند.

5

·        و یا مشخص را بمثابه اصل حفظ می کند و با صرفنظر (انتزاع) از خواص غیرماهوی ظاهری، به عمده کردن عام مشخصی، نوعیتی و یا قوه و قانونی مبادرت می ورزد.»

·        (هگل، «دایرة المعارف»،  پاراگراف 227)

6

·        ترکیب را نباید بمثابه جمع ساده نتایج حاصل از تجزیه و تحلیل   تلقی کرد.

7

·        ترکیب باید با حرکت از عام به شناخت منفرد در ضرورت و عامیتش نایل آید.

·        مراجعه کنید به دیالک تیک منفرد (خاص) و عام، دیالک تیک ضرورت و تصادف  در تارنمای دایرة المعارف روشنگری

8

·        ترکیب بمثابه وحدت تز و آنتی تز و به مثابه نفی دیالک تیکی تز و آنتی تز، بمعنی مرحله عالی تر دانستن (دانش) خواهد بود.

VIII

 نئوپوزیتیویسم

·        نئوپوزیتیویسم به مطلق کردن ایدئالیستی ـ ذهنی کردوکار تجزیه و تحلیلی می پردازد.

1

·        نئوپوزیتیویسم تنها فرم مجاز (مشروع) تجزیه و تحلیل را تجزیه و تحلیل منطقی ـ سمانتیکی قوانین علمی می داند.

2

·        از نقطه نظر نئوپوزیتیویسم، فلسفه تئوری علمی ئی با موضوع پژوهشی خاص خود نیست.

3

·        فلسفه تنها در کردوکاری تحت این عنوان خلاصه می شود. 

4

·        اگرچه پوزیتیویسم در دهه های اخیر، خدمت ارزنده ای به تکوین تجزیه و تحلیل منطقی ادا کرده، ولی باید دعاوی زیر برخی از نمایندگان آن را رد کرد:

الف

·        اولا این ادعای آنان را که گویا کلیه مسائل فلسفی از طریق تجزیه و تحلیل منطقی قابل حل اند.

ب

·        ثانیا این ادعای آنان را که مسائلی که از طریق تجزیه و تحلیل منطقی قابل حل نباشند، مسئله واره اند.

5

·        سلسله ای از مسائل اصلی تعیین کننده جهان بینی فلسفی، مثلا مسئله رابطه میان ماده و روح (وجود و شعور) و امثالهم را نمی توان تنها از طریق تجزیه و تحلیل منطقی توضیح داد و تعیین کرد.

·        مراجعه کنید به دیالک تیک ماده و روح (وجود و شعور) در تارنمای دایرة المعارف روشنگری

ادامه دارد.