۱۳۹۲ دی ۱۰, سه‌شنبه

دایرة المعارف فلسفه بورژوائی واپسین (89)

 
فصل پنجم
 ایدئالیسم
پروفسور دکتر اندراس گدو
برگردان شین میم شین

بخش سوم
تاریخ پیدایش فلسفه حیات و پوزیتیویسم:
خردستیزی

قسمت ششم
ارسال اراده به جنگ تفکر
ماین ده بیرا

 فرانسوا پیر گونتر ماین ده بیرا (1766 ـ 1842)  
فیلسوف فرانسوی
از نمایندگان فلسفه بورژوائی واپسین فرانسه
نماینده اراده گرائی

·        آثار کیرکگارد، خود بر نوع ملی دانش ماورای تجربی جریان فلسفه حیاتی در حال تشکیل دلالت دارند.

1
 فریدریش آدولف ترندلبورگ (1802 ـ 1872)
فیلسوف آلمانی
آثار:
 بررسی های منطقی
حقوق طبیعی بر پایه اتیک
 از فلاسفه مهم بورژوائی واپسین

·        تفکر کیرکگارد از سوئی تحت تأثیر درس های واپسین شلینگ و دیالک تیک ستیزی ترندلبورگ قرار دارد.

2
·        اما از سوی دیگر فلسفه هگل برای آن به مثابه مرجع منفی محسوب می شود، مرجعی که بازتاب های کیرکگارد از آن آغاز می شوند و بدان برمی گردند.

3
·        آثار کیرکگارد را اما نمی توان فقط در متن روندهای اجتماعی و فکری آلمان طبقه بندی کرد.

4
 فریدریش ویلهلم یوزف شلینگ (1775 ـ 1854)
فیلسوف و نماینده اصلی ایدئالیسم آلمانی

·        جریان بورژوائی ـ بین المللی فلسفه حیات ضمنا خود را در فرانسه و امریکا در فرم گرایشات فکری متعددی نمودار می سازد که در راستای و یا به موازات فلسفه شلینگ پیر، شوپنهاور و یا کیرکگارد بوده اند.
5
·        خویشاوندی فلسفه اراده ماین ده بیرا با ولونتاریسم (اراده گرائی) آن زمان، بویژه با طرز تفکر شوپنهاور هم برای طرفداران آن و هم برای منتقدان آن معلوم بوده است.  

6
 فلیکس راوسون (1813 ـ 1900)
فیلسوف و باستانشناس فرانسوی
از نمایندگان فلسفه بورژوائی واپسین
ولونتاریسم (اراده گرائی)  

·        فلیکس راوسون از «گرایشات مشابه در فلسفه آلمان و فرانسه تحت عنوان ولونتاریسم (اراده گرائی) نام می برد.»
·        (راوسون، «ولونتاریسم» کامبریج، 1914، ص 8)

7
·        سوزان اشته بینگ که از مخالفان ولونتاریسم بوده، بر ضد «کانت فرانسه» قلمداد کردن ماین ده بیرا اعتراض می کند و می نویسد:
·        «ماین ده بیرا را بهتر است شوپنهاور فرانسه قلمداد کنیم.»
·        (همانجا، ص 22)    
8
·        به نظر اشته بینگ نمایندگان اصلی ولونتاریسم فرانسه به شرح زیر بوده اند:

الف
·        ماین ده بیرا
ب
·        راوسون
ت
·        بوترو
پ
·        برگسون

9
·        فلسفه ماین ده بیرا از نظر رازگرائی و «الهامگرائی» با فلسفه شلینگ و شوپنهاور خویشاوند بوده است.
·        (همانجا، ص 130)  

10
·        راجع به استحاله (مسخ) فلسفه بورژوائی فرانسه در قرن نوزدهم می توان به اثر ل. سیو، تحت عنوان «فلسفه معاصر فرانسه، 1789» (1962) مراجعه کرد.  

11
·        ماین ده بیرا می نویسد:
·        «اراده دار و ندار حرکت و جنبش است و لاغیر.
·        اراده به معنی تقدم قائل شدن و یا انتخاب نیست.
·        اراده به معنی عمل، حرکت و جنبش است.»

12
·        مفهوم اراده در فلسفه ماین ده بیرا شدیدتر از مفهوم اراده در فلسفه شوپنهاور در چارچوب روانشناسی فردی قرار دارد.
·        (تیسرا، «ماین ده بیرا» ، ص 17، 1920)

13
·        با در رابطه قرار دادن اراده با الهیت و با نقش تعیین کننده قائل شدن به اراده در حیات روحی و فکری، تصور «من» تلقین می شود.
·        تصور «من» به مثابه چیزی اسرار آمیز در کانون فلسفه ماین ده بیرا قرار دارد.
  
14
·        «جای تعریف را احساس می گیرد.
·        «من» را نه، می توان پیشاپیش شناخت و نه، می توان آن را موضوع شناخت قرار داد.
·        «من» بر رازی دلالت دارد.
·        ولی هیچکس نمی تواند بگوید که ماهیت «من»، اسرار آمیز است.»
·        (گیبرت اسلدژیوسکی، «ماین ده بیرا»، «بررسی فلسفه»، ص 95، 1982)  

15
·        بر این حقیقت امر که فلسفه ماین ده بیرا، ایدئالیسم سوبژکت است، به بهانه هاله ای از ایدئالیسم سوبژکت بودن، سرپوش نهاده می شود.
·        (همانجا، ص 99)  
16
·        همراه همیشگی ولونتاریسم فرانسه در قرن نوزدهم، همین توهم ایدئالیسم نبودن است.

17
·        راوسون به مثابه سردمدار و مورخ ولونتاریسم، ادعا می کند که فلسفه اراده فراتر از ایدئالیسم و ماتریالیسم است:
·        «نه ایدئالیسم و نه ماتریالیسم، هیچکدام به نقطه نظر یگانه ای دست نیافته اند که ببرکت آن بتوان بر فرعیات چشم پوشی کرد.
·        این مسئله به تجزیه و تحلیل نیاز دارد تا بتوان بکمک ترکیب واقعی به ماهیت دست یافت.
·        نقطه نظر یگانه ای وجود دارد که از آن می توان بطور بیواسطه با نظری به شناخت ماهیت نایل آمد و آن در آگاهی به خودکوشی درونی مطلق است.
·        در خودکوشی درونی مطلق واقعیت و کمال به وحدت رسیده اند.»
·        (راوسون، «فلسفه فرانسه در قرن نوزدهم»، ص 254 )  

ادامه دارد.

هیچ نظری موجود نیست:

ارسال یک نظر