سیری در حماسه داد (71)

اثری از فرج الله میزانی (جوانشیر)

(از قربانیان قتل عام زندانیان سیاسی در سال 1367)

سرچشمه

 راه توده  

ویرایش از شین میم شین

7

مقابله رستم با گشتاسب

1

·        لهراسب که در چنین وضعی به سلطنت می رسد و بزرگان به اکراه او را می پذیرند، با دشواری های زیادی روبرو می شود.  

2

·        مهمتر از همه این، که فرزند گستاخ و شرورش گشتاسب از پدر می خواهد که از شاهی کنار رفته و تخت سلطنت به او واگذارد.

·        پذیرش چنین درخواستی دشوار است، اما گشتاسب آرام نمی گیرد.

·        میهن خود را رها می کند و به روم می رود.

·        در آنجا نام و نشان خود را پنهان کرده، پهلوانی گمنام می شود.

·        بر سر گشتاسب حوادثی می آید که بر اثر آن هم سزاواری و هم سستی های او نمایان می شود.

3

·        او پهلوانی است پر زور ولی کم خرد، زورگو و دروغ پرداز.

4

·        گشتاسب دختر پادشاه روم را- که عاشق او شده- به زنی می گیرد.

5

·        قیصر روم سپاهی به سرکردگی گشتاسب به سوی ایران می فرستد.

6

·        گستاسب که شاهی را بدرخواست از پدر نگرفته، اینک می رود که به اتکاء به لشکر بیگانه به چنگ آورد.

7

·        لهراسب چاره ای جز تسلیم ندارد.

·        بدون جنگ سلطنت را به گشتاسب می دهد.

8

·        گشتاسب پس از رسیدن به سلطنت نیز نمی تواند دادگر باشد.

9

·        فردوسی مقدمه سلطنت او را طوری چیده است که دیگر کارهای زشتش قابل درک باشد.

·        گشتاسب با پسرش اسفندیار- که او هم خواستار جانشینی پدر به هنگام زندگی او ست- دشواری ها دارد.

10

·        برای رفع دشواری و دفع رقیب، گشتاسب اسفندیار را می فرستد تا رستم را به بند کند.

11

·        رستم گردن به این فرمان احمقانه نمی نهد و تا آنجا پیش می رود که اسفندیار را که حامل فرمان بیداگرانه شاه است، می کشد.

12

·        مقابله رستم با گشتاسب و مبارزه او با اسفندیار یکی از تراژدی های بزرگ و شاید بزرگترین تراژدی شاهنامه است که ما در صفحات بعد خواهیم آورد.

13

·        این مقابله ها در طبری و ثعالبی بطور گذرا مطرح شده اند.

·        آندو گشتاسب را شاهی ستوده می دانند.

·        از هزار بیت باقیمانده از شاهنامه دقیقی هم که فردوسی نقل کرده، پیدا ست که گشتاسب او هم با گشتاسب فردوسی یکی نیست.

ادامه دارد.