دایرة المعارف فلسفه بورژوائی واپسین (56)

اثری از مجله ارجمند هفته

فصل چهارم

علائم روشنگری ستیزی

پروفسور دکتر هانس هاینتس هولتس

برگردان شین میم شین

بخش پنجم

اعلام توقف تاریخ  

1

·        با شناخت قانونمندی تاریخ، آخرین میدان محتوائی از دست ایراسیونالیسم (خردستیزی) گرفته شد، میدانی که  ایراسیونالیسم در آن به طور ماقبل علمی، یعنی بی کمترین «عذاب وجدان» تاخت و تاز می کرد.  

2

·        اکنون ایراسیونالیسم اگر بخواهد به دفاع جهان بینانه از موضعی بپردازد، چاره ای جز دفاع علمی واره و یا ضد علمی از آن ندارد.

   

3

·        این بدان معنی است که سطح تئوری ها و فلسفه های ایراسیونالیستی در مقایسه با دوره رومانتیک، یعنی اولین فاز و مرحله بزرگ روشنگری ستیزی بشدت تنزل یافته است:

·        به عبارت دیگر بمراتب سطحی تر شده است.

4

·        سمتگیری های ضد علمی را می توان در انجمن های جهان بینانه خرافی، فرقه های مذهبی و شبه مذهبی، در جانشینان نیچه و ضمنا در «فلاسفه» اصولا خردستیز و علم ستیز به اصطلاح «جدید» فرانسه پیدا کرد.  

5

·        گرایشاتی را نیز می توان در این رده دانست که می کوشند با تحقیر زبان خاص با اعتبار عام و با تجلیل از تفسیر دلبخواهی از هر چیز، دیسکورس علمی را دور بزنند.

6

 ژاک لکان (1901 ـ 1981)  

روانکاو فرانسوی

مفسر دیگرگونه افکار فروید

·        روش روانکاوی استروکتورالیستی ژاک لکان و مکتب او راهی این مقصد است، اگرچه آن بر متد تفسیر ظریفی مبتنی است.

·        آن سان که هیچ کجا نمی توان موضوعی را پیدا کرد که با آزمون و آزمایش انتقادی مبتنی بر زبان مفهومی عینیت مند به اثبات دعاوی روانی نایل آمد.

7

·        روانکاری ژاک لکان موردی مرزی است.

·        چون عقلانیت (راسیونالیته) علمی را انکار و رد می کند، ولی همزمان روش خود را روشی علمی از نوعی تازه جا می زند.   

8

·        تعداد بیشماری از دیگر تئوری های روشنگری ستیز ایراسیونالیسم بطرز پارادوکسی (حیرت انگیز) با دعاوی و شیوه های مبتنی بر علمیت سنتی وارد عرصه می شوند.   

9

 کارل گوستاو یونگ (1875 ـ 1961) 

روانپزشک سوئیسی

روان ‌شناسی تحلیلی

یونگ را در کنار زیگموند فروید از پایه‌گذاران  روانکاوی می دانند.

·        تعالیم اولیه کارل گوستاو یونگ یکی از فرم های کهن ولی همچنان متنفذ در این دسته از ایدئولوژی ها ست.

10

·        متنفذ و مهم ـ قبل از همه ـ از آن رو که تعالیم او مدلی را عرضه می دارند که بکمک آن بتوان خودویژگی های حقیقی مناسبات تاریخی را با ترفند تقلیل شان بر فیگورهای پسیکولوژیکی بنیادی به اصطلاح «ابدی»، تاریخیت زدائی کرد و خارج از میدان تأثیر انسان های عمل کننده قلمداد نمود.

11

·        کنسرواتیسم (محافظه کاری) در اینجا نه فقط زمینه نظری، بلکه برنامه درمانی روانکاوانه بی واسطه است.  

ادامه دارد.