دایرة المعارف فلسفه بورژوائی واپسین (38)

فصل دوم

مبارزه بر سر فلسفه و «نا فلسفه»

پروفسور دکتر اندراس گدو

برگردان شین میم شین

بخش پنجم

موضع فکری «نا فلسفه»  

سنگپایه طرز تفکر « فلسفه حیات»ی و پوزیتیویستی

 ادامه

16

·        فلسفه خاتمه یافته فریدریش شله گل بود که خرد را به مثابه «نمود عنصری زمینی»، به مثابه «اصل منفی شر» علنا محکوم می کرد.

·        (بلر، «احکام انتقادی فریدریش شله گل»، جلد 13، ص 511، 1958، جلد 19، ص 38)  

17

·        فلسفه خاتمه یافته فریدریش شله گل بود که بر ضد «تفکر عقلی مطلق» روشنگری و بر ضد «تفکر علمی عادی» دست به لشکرکشی می زد.  

18

·        فلسفه خاتمه یافته فریدریش شله گل بود که خودستیزی خرد را تعیین و پیشگوئی می کرد.

19

·        شله گل اما در عین حال، فلسفه حیات خود را مورد تجلیل قرار می داد و ادعا می کرد که «موضوع آن گویا حیات روحی درونی» است و گویا با مذهب و شعر پیوند تنگاتنگ دارد. 

20

·        شله گل ضمنا فلسفه احساس و اراده شخصیت نامتعین خود را مورد تجلیل قرار می داد و به عرش اعلی می برد.

21

·        اگر هم فریدریش شله گل و شلینگ پیر به دلیل اختلافات شخصی و فلسفی از هم جدا بودند، اگر هم شلینگ پیر به مجادله با یاکوبی می پرداخت، اما علیرغم آن، موضع مشترک آنها طرح فلسفی شان را به هم گره می زد.

22

·        برنامه «فلسفه مثبت» شلینگ توسعه اصل «دانش بلاواسطه» یاکوبی بود و با ایده های فلسفه حیاتی شله گل انطباق داشت.

·        مراجعه کنید به فلسفه حیات در تارنمای دایرة المعارف روشنگری

·        (فلسفه حیات جریان جهان بینانه اصلی فلسفه بورژوائی در عصر امپریالیسم را تشکیل می دهد.

·        تشکیل فلسفه حیات با گذار سرمایه داری به مرحله امپریالیسم پیوند تنگاتنگ داشته است.

·        فلسفه حیات بیانگر بحران عمومی سرمایه داری و واکنش جهان بینانه نسبت بدان است.

·        مشخصات فلسفه حیات بشرح زیر اند:

·        ایراسیونالیسم (خردستیزی) عریان

·        ایدئالیسم عینی علیل با تمایل لاینقطع به ایدئالیسم ذهنی

·        پسیمیسم معرفتی (بدبینی معرفتی)

·        اگنوستیسیسمی که در آن، عرفانگرائی اوج می گیرد.

·        بی بند و باری اسلوبی (متدیکی)

·        رلاتیویسم آگاهانه و عمدی

·        تمایلات پوزیتیویستی

·        تمایلات بیولولوژیستی. مترجم)    

23

·        این محتوای مشترک، فلسفه شلینگ پیر را به سوی ضدیت با آموزش هگل سوق می دهد و لبه تیز انتقاد آن بر ضد «تعریف هگل از فلسفه» بوده است:

·        هگل بر آن بود که «فلسفه علم خرد است!»

24

·        شلینگ پیر هگل رامورد سرزنش قرار می دهد.

·        او بر آن بوده که هگل نمی بایستی برای مطلق استنباط روشنفرکانه را پیش شرط قرار دهد.

·        بلکه می بایستی مطلق را در علم به مثابه نتیجه خود آن بجوید.»

·        (شلینگ، «فلسفه وحی»، ص 42، 1841، ص 122، 1977)

25

 سورن کیرکگارد (1813 ـ 1855)

فیلسوف، مقاله نویس، تئولوگ و نویسنده مذهبی دانمارکی

از مؤسسین اگزیستانسیالیسم

·         مفاهیم «حیات» و «هراس» کیرکگارد انعکاس مرحله ای از مبارزات اجتماعی بوده اند.

26

·        حمله کیرکگارد بر ضد فلسفه هگل و بر ضد فلسفه بطور کلی، تداوم درک یاکوبی و شلینگ پیر بوده است.

27

·        کیرکگارد فلسفه را به دلیل اصل وساطت (شناخت) مورد حمله قرار می دهد و طلوع عصر غیر فلسفی و پسا فلسفی را جار می زند.  

·        (کیرکگارد، «خاطرات روزانه»، جلد 1، ص 254، 350)

28

·        کیرکگارد از موضع غیر فلسفی و ضد فلسفی خویش به نتیجه گیری نهائی دست می زند:

·        «عصر متفکرین به پایان رسیده است!»

·        عنقریب باید گفته شود:

·        «عصر تفکر به پایان رسیده است!»   

ادامه دارد.