سوارزیانیسم (1)

پروفسور دکتر هاینتس پپرله

برگردان شین میم شین

 فرانسیسکو سوارز (1548 ـ 1617)

تئولوگ و فیلسوف اسپانیائی

از سران یزوئیت ها

مؤلف آثار بیشمار

·       سوارزیانیسم به تعالیم منسوب به فرانتس (فرانسیسکو) سوارز اطلاق می شود که  نماینده اسکولاستیک واپسین اسپانیا بوده است.

1

·       سوارزیانیسم جریان خاصی در فلسفه کاتولیکی بوده است.

2

·       سوارزیانیسم بر مبنای تلاش های ضد رفرماسیونی کلاسیک کاتولیکی در قرن شانزدهم میلادی پدید آمد.

3

·       بدنبال این تلاش ها بود که پس از تأسیس کاتولیسیسم عصر جدید از سوی ترینتر کونسیل (1545 ـ 1563 میلادی) در اسپانیا، احیای مجدد اسکولاستیک قرون وسطی آغاز شد، که مهمترین نماینده آن فرانتس سوارز بود و از اعضای مهم انجمن جدید التأسیس یزوئیتی بود.

4

·       سوارزیانیسم تعلیماتی است که بلحاظ محتوا به تومیسم اتکا دارد.

·       ولی چون سوارز تحت شرایط موجود، در صدد ترکیب جریانات مختلف فلسفه قرون وسطی بود، عناصر اسکاتیسم   و نومینالیسم نیز در آن یافت می شوند.

·       مراجعه کنید به اسکاتیسم، نومینالیسم در تارنمای دایرة المعارف روشنگری

5

·       و لذا سوارزیانیسم حاوی تفاوت هائی با تومیسم است که از اهمیت زیادی برخوردارند.

6

·       این تفاوت ها به بافت درونی متافیزیک تومیستی مربوط می شوند و سوارزیانیسم را به جریان فلسفی مستقلی بدل می سازند.

7

·       مهمترین این تفاوت ها به شرح زیرند :

الف

1

 توماس فون اکوین (1225 ـ 1274)

ایتالیائی الاصل و یکی از متنفذترین فلاسفه و تئولوگ های تاریخ

از مهمترین فقهای کلیسای کاتولیک و از نمایندگان اصلی فلسفه در قرون وسطی متعالی (اسکولاستیک)

میراث معنوی خارق العاده او هنوز هم در نئوتومیسم و نئواسکولاستیک مؤثر است.

کلیسای کاتولیک روم او را جزو قدیسان تلقی می کند.

·       سوارز نظر توماس فون اکوین را مبنی بر تفاوتمندی واقعی میان ماهیت و وجود (بود) رد می کند.

2

·       توماس فون اکوین هر موجود مشخص را ترکیبی از ماهیت و وجود می داند و بر آن است که ماهیت و وجود عناصر واقعی مختلف هر موجود فانی را تشکیل می دهند.

3

·       سوارز بر خلاف او بر آن است که این تفاوتگذاری فقط منشاء عقلی دارد و لذا نظریه تومیستی بر گذار نادرست از نظام فکری به نظام وجودی مبتنی است.

ب

1

·       یکی از نتایج این نظریه این است که سوارز اصل فردیت یابی خاص را رد می کند.

2

·       بنظر او هر منفرد به تمام و کمال بوسیله خویشتن خویش فردیت می یابد.

3

·       در حالیکه بنظر توماس فون اکوین باید در چیزها علاوه بر فرم ماهوی، به اصلی باور داشت که تعیین کننده فرد در چارچوب گونه (نوع)  است.

ت

1

·       اختلاف نظر دیگر در رابطه با تقدم ماده است.

2

·       بنظر سوارز هرچیز هستی خود را، بی نیاز از فرم تعیین کننده، از خویشتن خویش دارد.

پ

1

·       اختلاف نظر دیگر در رابطه با مسئله شناخت است.

2

·       سوارز ـ برخلاف توماس فون اکوین ـ بر آن است که موضوع اولیه شناخت را اوبژکت حسی منفرد تشکیل می دهد و هوش  انسانی قادر است از این اوبژکت چنان مفاهیمی بسازد که بعدها بتوان از آنها، بکمک انتزاع از خواص فردی شان، به مفاهیم عام فرا رفت.

ادامه دارد.