تفکر تاریخی (جهانتصویر تاریخی) (4)

پروفسور دکتر هانس کورتوم

پروفسور دکتر وینفرید شرودر

برگردان شین میم شین

  برنارد بوویه فونته نله  (1657 ـ 1757)

روشنگر و نویسنده بزرگ فرانسه

از روشنگران برجسته آغازین

·        تعمیق و تصحیح تعیین کننده تئوری پیشرفت خطی توسط فونته نله صورت می گیرد، که با در نظر گرفتن امکانات بیکران علوم طبیعی مدرن بر محدودسازی قابل توجه دورنمای پیشرفت از سوی تئوری پرا غلبه می کند و آن را با تصور نوینی از پیشرفت جایگزین می سازد، که نشاندهنده رشد بی وقفه معارف و تجارب بشری ـ علیرغم ضربات ممکنه ـ است.

الف

·        فونته نله همیشه همانی ساخت جسمی بشریت را پیش شرط رشد مداوم دانش تجربی بشری می داند.

ب

·        دیگر دستاوردهای نظری فونته نله  به شرح زیر بوده اند:

1

·        پیشرفت به هیچ وجه محدود به اروپا نیست.

2

·        در آینده ساکنان قاره آمریکا (بومیان) احتمالا مشعل پیشرفت را بدست خواهند گرفت و حامل امر پیشرفت خواهند بود.

ت

·         فونته نله  پیشرفت را در معرض خطرات زیر می دید:

1

·        حملات اقوام وحشی قرون وسطائی

2

·        نقش غول آسای سنت ها

3

·        دستگاه روحانیت

4

·        چسبیدن انسانها، علیرغم در اختیار داشتن دانش بهتر، به آیات و احادیث و روایات قدیم.

پ

·        از این رو بنظر فونته نله، پیشرفت را باید امکانی تلقی کرد که هم می تواند جامه عمل پوشد و هم می تواند برای مدت های مدیدی به باد فراموشی سپرده شود.

ث

·         فونته نله  نیز همانند همه ایدئولوگ های پیشرفت در نیمه اول قرن هجدهم، تاریخ را بمعنای محدود کلمه به شرح زیر تصور می کرد:

1

·        او اولا تاریخ را به مثابه میدان عمل تصادفات، پیشداوری ها و توهمات اجتناب نا پذیر تصور می کرد.

2

·        او ثانیا تاریخ را به مثابه میدان عمل بی خردی تلقی می کرد که بدلیل قانونمندی های عینی حاکم بوسیله طبیعت مرتب تصحیح می شود.

3

·        او آخرسر به این نتیجه می رسد که تاریخ همانند طبیعت باید بوسیله قانونمندی های خاص خود تعیین شود.

ج

·        راجع به فلسفه تاریخ از  فونته نله  اما فقط اشاراتی بجا مانده اند.

ادامه دارد