دایرة المعارف روشنگری: هماندیشی با نسترن مهیار (3)

درمورد " هنرمندان " نکته ای به نظر می رسد که باید به آن توجه شود.

در شرایط حاکمیت نظام سرمایه داری نقاش، نویسنده ، شاعر، نوازنده، معمار و ... از راه این مثلا " هنر " خود گذران زندگی می کنند .

چه بسا که این "هنر " آنان بر مبنای سفارش باشد.

یعنی یک بنگاه تجاری که کارش خرید فروش آثار "هنر"ی است به این " هنرمندان " سفارش کار می دهد و آنها نیز بر طبق سفارش دست به " تولید " آثار " هنر " ی می زنند .

بنا بر این آنان نیز نیروی کار خود را به سرمایه دار می فروشند .

آنان نه تنها قوای جسمانی خود را بلکه قوای فکری و تمام ذوق و استعداد هنری خود را نیز برای گذران زندگی به سرمایه دار می فروشند .

و سرمایه دار نیز از آنان مانند هر نیروی کار دیگری برای کسب سود هر چه بیشتر بهر ه کشی می کند .

بنا برا ین در نظام تولید کالایی در شرایط نظام سرمایه داری که تقسیم کار به عالی ترین درجه ی خود می رسد، شاهد این تفکیک در جامعه هستیم .

به این معنا که انسان در مقام انسان قرار ندارد، بلکه نویسنده ، نقاش ، کارگر ، فلان مهندس یا بهمان دکتر ، تاجر یا صاحب سرمایه و ... وجود دارد .

در واقع نقش و جایگاهی که انسان در مناسبات تولید اشغال می کند اهمیت دارد نه خود انسان .

سرچشمه:

صفحه فیس بوک گروه موسوم به

«تمرین مارکسیسم به زبان ساده ساده»

تحلیلی از شین میم شین

نسترن مهیار

و سرمایه دار نیز از آنان مانند هر نیروی کار دیگری برای کسب سود هر چه بیشتر بهر ه کشی می کند .

· اگرچه نظر نسترن مهیار عزیز حاوی هسته معقولی است، ولی بهتر است که آن را مورد تأمل و هماندیشی قرار دهیم تا مسئله بطور همه جانبه تر روشن شود:

· چرا و به چه دلیل تقسیم اجتماعی کار باید نافی انسانیت انسان باشد؟

الف

· کار و خرد که همگام و همنفس با یکدیگر رشد کرده اند، ماهیت انسانی انسان را ـ توأمان ـ تشکیل می دهند و بنی بشر ببرکت تقسیم اجتماعی کار لیاقت مادی و معنوی خود را تجسم مادی می بخشد.

· پلی که انسان می سازد، نه طبیعت صرف، نه سنگ و سیمان و آهک و آهن و غیره طبیعی صرف، بلکه تجسم دیالک تیک طبیعت اول و طبیعت دوم (انسان) است.

· با مطالعه پل می توان به لیاقت فکری و جسمی مولدین، یعنی به ماهیت انسانی آنها پی برد.

· سیاوش کسرائی ـ شاعر ارگانیک مولدین ـ به عنوان مثال در شعری تحت عنوان «کاشی اصفهان»، همین دیالک تیک طبیعت و جامعه و انسان، دیالک تیک ماده و روح را با دقتی ستایش انگیز تصور و تصویر می کند:

کاشی اصفهان

· یک پاره آسمان را با دامن چمن

· در هم سرشته اند

· در این خمید شب زده آن طرفه ساحران

· آواز و نغمه را

· با نور رشته اند

· در قالب دریچه رؤیای کودکان

· یک خشت هشته اند

· آن گاه

· بذر گیاه جادو

· بر خشت کشته اند

· گنبد نهاده اند

· گلدسته بسته اند

· ژولیده باغ های شگرف آفریده اند

· با رقص رنگ ها

· در شاخ و برگ ها

· چه شعرها به دود دعا برنوشته اند!

پایان

· سیاوش در کاشی اصفهان به کشف لیاقت های ستایش انگیز مولدین نایل می آید:

· محصول کار به مثابه تجلیلگاه توان مادی و روحی مولدین!

· انسان در حقیقت در کار و با کار است که مقام انسانی کسب می کند و این بدون برقراری تقسیم اجتماعی کار محال است.

· علاوه بر این، انسان به مثابه انسان انتزاعی فقط در عالم فکر وجود دارد و نه در عالم واقع.

· انسان به مثابه انسان، فقط به مثابه انسان مشخص وجود دارد.

· این اما به چه معنی است؟

· این بدان معنی است که انسان فقط به مثابه « نویسنده ، نقاش ، کارگر، مهندس، دکتر، تاجر و غیره وجود دارد.»

· به عبارت دقیقتر هر چیزی دیالک تیک مجرد و مشخص است!

· دیالک تیک منفرد (خاص) و عام است:

· دیالک تیک سرو و درخت است!

· دیالک تیک مهندس و انسان است.

· آنچه انسانیت انسان را از انسان ها سلب می کند، نه تقسیم اجتماعی کار، بلکه کالاوارگی همه چیز بدون استثناء در جامعه سرمایه داری است.

· هسته معقول نظر نسترن مهیار عزیز نیز همین جا ست!

· در جامعه سرمایه داری همه چیز تا حد کالا تنزل می یابد و بسان کالا در بازار بنا بر قانون عرضه و تقاضا قیمتگذاری می شود.

· آنگاه لیاقت درخود (فی نفسه) انسان دیگر اعتبار پیدا نمی کند.

· می توان علامه دهر بود و به دلیل فقدان مشتری تا حد زباله سقوط کرد.

· و گرنه تقسیم اجتماعی کار ـ بی اعتنا به فرم فرماسیون اجتماعی ـ اقتصادی ـ همیشه وجود خواهد داشت و باید هم وجود داشته باشد:

· یکی کارگر خواهد بود، دیگری برزگر و آن دیگری پزشک و مهندس و همه با هم برابر خواهند بود.

· در غیر اینصورت جامعه قادر به ادامه حیات و رشد و ترقی نخواهد بود.

· اصولا در کار و با کار است که انسان خود را می شناسد و معرفی می کند.

· می توان گفت که بدون کار خودشناسی و جامعه شناسی محال است.

· بنابرین، انسان انگل و علاف نه خود را می تواند بشناسد و نه جامعه را.

· انسان انگل و علاف حتی نمی تواند برای بود و زیست خود معنائی بیابد.

· در همین نکته، کلید حل کلی از مسائل اجتماعی و فلسفی غامض کمین کرده است:

· قبل از اینکه به عنوان مثال، نیهلیسم به مثابه طرز نگرش فرمولبندی شود، بوسیله طبقات انگل و علاف در زندگی واقعی احساس و ادراک می شود، بعد بوسیله روشنفکران طبقه مربوطه (روشنفکران طبقات واپسین) تئوریزه می شود.

· آنگاه توجیه تئوریک نیهلیسم پا به عرصه وجود می گذارد.

· قبل از ظهور صادق هدایت، طبقه اجتماعی انگل و علاف نیهلیسم را زیسته است.

· یعنی وجود اجتماعی مبتنی بر پوچی و بی معنائی، شیوه زیست مبتنی بر علافی و انگلی، منشاء اجتماعی ـ اقتصادی ایدئولوژی پوچی است.

نسترن مهیار

در واقع نقش و جایگاهی که انسان در مناسبات تولید اشغال می کند اهمیت دارد نه خود انسان .

· این حکم نسترن مهیار به چه معنی است؟

· منظور از نقش و جایگاه انسان ها در مناسبات تولیدی چیست؟

· جایگاه و نقش انسان ها در مناسبات تولیدی بسته به رابطه آنها با وسایل تولید تعیین می شود:

الف

· در جامعه طبقاتی سرمایه داری اکثریت مولدین فاقد مالکیت بر وسایل تولیدند.

· و لذا جایگاه و پایگاه طبقاتی آنها پرولتری است.

· اقلیتی اما مالک وسایل تولیدند.

· جایگاه و پایگاه طبقاتی آنها بورژوائی است.

· بر این بنیان است که جامعه به برده دار و برده، فئودال و رعیت، سرمایه دار و کارگر تقسیم می شود.

· نقش اکثریت جمعیت کشور شرکت مستقیم در کار تولیدی است و نقش اقلیت جمعیت کشور زندگی از قبل کار بقیه است و در بهترین حالت به کار واداشتن برده ها به زور شلاق است.

· در جامعه سوسیالیستی مالکیت خصوصی بر وسایل اساسی تولید جای خود را به مالکیت اجتماعی می دهد و همه مالک وسایل اساسی تولید می گردند.

· پرولتاریا به مثابه طبقه فاقد مالکیت بر وسایل تولید از بین می رود.

· بدین طریق برابری جای نابرابری را می گیرد و جامعه به جامعه مولدین مالک وسایل تولید مبدل می شود.

· همه بنا بر استعداد مادی و معنوی خویش در تقسیم اجتماعی کار شرکت می ورزند و سهم خود را به گردش چرخ جامعه ادا می کنند.

· شیوه زیست انگلی و علافی از بین می رود و شیوه تفکر متناسب با آن نیز به همین سان.

· وجود اجتماعی جدید شعور اجتماعی جدیدی را به همراه می آورد و توسعه می دهد.

· جایگاه و نقش انسان ها در تولید وابسته به مناسبات تولیدی است و نه وابسته به تقسیم اجتماعی کار.

· مقوله تقسیم کار زیرمقوله مقوله مناسبات تولیدی است:

· به عبارت دیگر، هر مناسبات تولیدی معین مهر خود را بر پیشانی تقسیم اجتماعی کار می کوبد:

الف

· در جامعه طبقاتی برده داران از کار معاف می شوند و بار اصلی کار بر دوش برده ها نهاده می شود.

· در جامعه سوسیالیستی نقش انسان در تولید بطور برنامه ریزی شده تحول کیفی می یابد و رفته رفته راه برای حل تضاد کار یدی و فکری، تضاد شهر و روستا، تضاد کار صنعتی و کشاورزی و دامپروری هموار می سازد.

· تجارب نظری و عملی گرانبهائی در طول عمر چند دهه ای سوسیالیسم واقعا موجود بدست آمده است که باید حفظ شود و در عرصه عمل و نظر توسعه داده شود.

ادامه دارد

دایرة المعارف روشنگری

۱۳۹۱ دی ۲۰, چهارشنبه

هماندیشی با نسترن مهیار (3)

هیچ نظری موجود نیست:

ارسال یک نظر