سیری در شعری از رهیاب (10)

دیرگاهی است

رهیاب

سرچشمه:

مجله هفته  

http://www.hafteh.de

·        ما در این قسمتگه، ای دل ، نابرابر می خوریم

·        هرکه را سهمی است، ما داغ برادر می خوریم

·        دیرگاهی است، در بیدادگاهی دیر پای

·        تیر باران می شویم و ترکه ی تر می خوریم

·        قرن ها و قرن ها رفت و در این سامان ِ زشت

·        ما به بیدادی بتر از پیش تر، بَرمی خوریم

·        شیرمان دوشیده اند و شیره مان را برده اند

·        خون مان را خورده اند و نان ِ بی بَر، می خوریم

·        گرچه بیش از پیش می کاریم و می سازیم، باز ،

·        لحظه لحظه بیشتر از پیش، کمتر می خوریم   

·        ما در این کشتارگاه ِ اصل ها و نسل ها

·        غصّه ی نسلی پر از آمال ِ پرپر می خوریم

·        گو ببار از آسمان، سنگ و بگیر این عرصه، تنگ

·        نیست باکی مان که ما صهبا به سنگر می خوریم

·        شیخ و شاهنشاه اگر خون جوانان می خورند

·        ما ـ بسان ِ «حافظ» ـ از خون ِ رَز ِ تر می خوریم

·        ما در این آوردگاه ِ نابرابر ، همچنان،

·        تیرهایی آشنا بر بال و شهپر می خوریم

·        تیر ها و طعنه ها و دشنه ها، دشنام ها

·        زخم ها و اخم ها و نیش و نشتر می خوریم

·        آهی ار از ما نمی خیزد، شگفت انگیز نیست

·        ما نه اوّل بار است، از پشت خنجر می خوریم

·        خسته و بیزار گشتیم از وزیر و شیخ و شاه

·        حسرت ِسامان و نظمی دادگسترمی خوریم

ویرایش شعر از تارنمای دایرة المعارف روشنگری

پایان

میم

این شعر هم بلحاظ تجربی ـ نظری (امپیریکی ـ تئوریکی)  و   هم بلحاظ صوری و صنعت شعری 

 از غنای فوق العاده ای برخوردار است:
همراهی سنگ و تنگ، ترکه و تر، سهم و داغ برادر به مثابه سهم، تیر و طعنه، دشنه و دشنام، زخم و اخم، نیش و نشتر و الی آخر که علاوه بر آهنگ و وزن نهفته در خود واژه ها، حروف معینی از قبیل س، گ، ت، د، خ، م، ش، ن و الی اخر 

زیبائی صوری و فرمال فوق العاده ای به این شعر می بخشند 

.
احسان طبری شاید به همین دلیل شیفته ستایشگر زبان فارسی بود 

.

این شعر بلحاظ محتوا و مضمون و معنی، 

زره زیبائی از تئوری رهائی بخش در بر کشیده است:

مثال
گرچه بیش از پیش می کاریم و می سازیم ، باز
لحظه لحظه بیشتر از پیش، کمتر می خوریم 

!

این یکی از کشفیات مارکس بوده است:

طبقه مولد هرچه بیشتر ثروت تولید می کند، به همان اندازه محرومتر و فقیرتر می شود.

ثروت تولید شده طبقه مولد به غولی مهیب بدل می شود و بر ضد خالق خود یورش می برد و فاجعه ادامه می یابد:
دیالک تیک شگفت انگیزی میان خالق و مخلوق 

.

همین دیالک تیک مورد نظر مارکس 

در مصراع به مصراع این شعر به فریاد است و حل ضرور خود را می طلبد.
عمر شاعر دراز باد

پایان