توضیح

طرح از طراح محترم مجله هفته

پروفسور گئورگ کلاوس

برگردان شین میم شین

• توضیح به نسبت دادن حکمی و یا تئوری ئی بر حکم و تئوری دیگر اطلاق می شود.

• شمای ساده این گونه توضیح بشرح زیر است:
• «اگر الف، پس ب»

• «ب» حکمی است که توضیح داده می شود:
• «ب» حکمی است که حقیقت آن بوسیله آزمایش، مشاهده و غیره مشخص شده است.

• اکنون باید برای این حکم اثبات نظری (تئوریکی) پیدا شود:
• اگر الف حقیقت داشته باشد، پس این فرم توضیح خصلت یک کشف (نظری) کسب می کند.

• اگر در غیر این صورت، در باره «الف» فقط حدسیاتی وجود داشته باشند، آنگاه ما با فرضیه سازی برای توضیح «ب» سر و کار داریم.
• از چنین فرضیه «الف» طبیعتا انتظار می رود که نه فقط حکم «ب» بوسیله آن توضیح داده شود، بلکه طبقه ای از چنین احکام نیز.

• و بعدها از آن انتظار خواهد رفت که فقط تعداد کم و بیش معلومی از احکام توسط «الف» توضیح داده نشوند:
• چون توضیحی که خصلت فرضیه علمی قابل استفاده و ثمربخشی را دارد، باید امکان آن را پدید آورد که حکم هنوز نامعلوم «ب» بطور استقرائی از حکم «الف» استخراج شود.

• این وظیفه بطور کلی چنین مطرح می شود:
• تعدادی از احکام وجود دارند که ببرکت آزمایش، مشاهده و دیگر فرم های پراتیک، حقیقت شان اثبات شده است.
• آنگاه سیستم اصول بدیهی جستجو می شود که امکان استخراج همه این احکام را بطور استنتاجی پدید آورد و علاوه بر آن پیشگوئی های علمی را نیز ممکن سازد.

• مراجعه کنید به پیشگوئی

پایان