سوسیال ـ دموکراتیسم و کمونیسم (4) (بخش آخر)

تا زمانی که کمونیست ها ـ بمثابه حزب رزمنده و سازش ناپذیر مبارزه طبقاتی ـ نقش خود را در جامعه با توان سوبژکتیف این دانش و اراده پر می کنند، موتور تاریخ خواهند بود و فرق نمی کند که تعداد آنها در دوره معینی از چه قرار باشد!

سوسیال ـ دموکراتیسم و کمونیسم
پروفسور هانس هاینتس هولتس

استاد فلسفه در دانشگاه ماربورگ و گورینگن بوده است.
او ضمنا رئیس افتخاری انجمن بین المللی فلسفه دیالک تیکی است.
سرچشمه:
www.comunista.at
برگردان میم حجری

4
یا با خرده ریزه ها ور رفتن ...

• تضاد اصلی میان سوسیال ـ دموکرات ها و کمونیست ها بی تردید تضاد سیاسی ـ استراتژیکی است:
• تضاد میان خلاصه کردن کار در رفرم صرف با پذیرش انجام رفرم ها ضمن حفظ آماج انقلابی است.

• درنگ طولانی تغییرات انقلابی که کمونیست ها را به پراتیک اصلاح طلبانه روزمره وامی دارد ـ بویژه آنجا که بسان ایتالیا، حزب کمونیست در پارلمان حضور چشمگیر دارد ـ ناگزیربه پیدایش فرم های سوسیال ـ دموکراتیسم در درون احزاب کمونیست منجر می شود.

• آنگاه آماج انقلابی در ذهن می ماند، ولی تصمیمگیری های روزمره در میدان چالش های کوچک موجب رشد و نمو پراگماتیسم رفتاری در کمونیست ها می شود.
• آنگاه برنامه انقلابی از روح سلحشور خود تهی می شود و به درجه مواعظ مذهبی تنزل می یابد.
• جاده گذار از یکی به دیگری، جاده ای لغزان است.

• مراجعه کنید به پراگماتیسم در تارنمای دایرة المعارف روشنگری

• از این رو ـ همان طور که لنین بدرستی تشخیص می دهد ـ بازتاب تئوریکی گرایشات نیروهای تاریخی ـ عمدتا ـ بخش صرفنظرناپذیر مبارزه طبقاتی را تشکیل می دهد.

• بدون شعور طبقاتی، مبارزه طبقاتی امکان ناپذیر است و بدون تحلیل درست دوران، شعور طبقاتی نمی تواند وجود داشته باشد.

• این حکم اکنون بویژه معتبر است.
• بویژه اکنون که در جهان فنی بسرعت تغییر یابنده، تصویر ظاهری و سیمای طبقات خطوط جدیدی کسب می کند و مناسبات مبتنی بر استثمار مدام را پرده پوشی می کند.

• تصادفی نیست که صدر اعظم سوسیال ـ دموکرات آلمان ـ هلموت اشمیت ـ «راسیونالیسم انتقادی» کارل پوپر و مکتب او را به مثابه قبله نمائی برای سمتگیری توصیه می کند.

• ایدئولوژی «مهندسی خرده ـ ریزه ها»، یعنی سیاست مبتنی بر تعمیر قطعاتی از سیستم با تاکتیک سوسیال ـ دموکراسی انطباق دقیق دارد.

• این ایدئولوژی سیستم را در کلیتش زیر علامت سؤال نمی برد، ولی اینجا و آنجا با جار و جنجال به تصحیح نواقص و عیوب سیستم کمر می بندد.

• مفهوم «تعقل» (راسیونالیته) پوپریست ها نیز برای این خط مشی جان می دهد:
• رعایت رابطه محدود وسیله و آماج (ضمن پرده پوشی تأثیرات متقابل درونی در جامعه و تصادم و تقاطع آنها)، صرفنظر از ابزار کنترل مبتنی بر تئوری و روی آوردن به شیوه تکذیب.

• مراجعه کنید به سیری در منویات کارل پوپر در تارنمای دایرة المعارف روشنگری

• این است متد ور رفتن با خرده ـ ریزه ها و پرسه زدن در حواشی وضع موجود.

5
و یا پیشاهنگ آینده گشتن

• بدون دورنمای فلسفی ـ تاریخی (بدون دورنمای مبتنی بر فلسفه تاریخ) هرگز نمی توان به تدوین و توسعه طرح و برنامه درازمدتی نایل آمد:
• برای تدوین و توسعه طرح و برنامه درازمدت به مفهوم پیشرفت نیاز مبرم هست که هم بلحاظ آنتروپولوژیکی (در رابطه با تکوین انسان) و هم بلحاظ اقتصادی ـ سیاسی (از نقطه نظر اقتصاد سیاسی) اثبات شده است.

• تاریخ نوعی انسان ها ـ نه فقط امکانات گذشته، بلکه همچنین امکانات آتی ـ باید در پیوند با قوانین حفظ و توسعه طبیعت همبستر شود.
• برای این کار باید پیوندهائی که از حد دانش علوم مثبته فراتر می روند، بکمک متد خرد دیالک تیکی برقرار و مدل بندی شوند.

• انگلس این حقیقت امر را با عبارت «دیالک تیک علم پیوند کلی است!» بطور برنامه ای بیان کرده است.

• موضوعات متافیزیک کلاسیک در سطح نوینی به مثابه موضوعات داربست دیالک تیکی دوباره مطرح می شوند.
• چند و چون واقعی آنها اما هنوز ناروشن است و برای کشف آنها به پژوهش انتقادی و به بحث پر کلنجار نیاز هست.

• اگر سوسیال ـ دموکراسی بر آن بود که اقتصاد و جامعه شناسی (به انضمام اقتصاد و جامعه شناسی بورژوائی) به مثابه علوم راهنما کافی اند، اکنون شاهد تولد نوین فلسفه از بطن پراتیک سیاسی هستیم.

• این حقیقت امر را می توانستیم پیشاپیش از لنین و گرامشی بیاموزیم.

• این کار محققین مارکسیستی است که ابزار لازمه در این زمینه را فراهم آورند.

• تا زمانی که کمونیست ها ـ بمثابه حزب رزمنده و سازش ناپذیر مبارزه طبقاتی ـ نقش خود را در جامعه با توان سوبژکتیف این دانش و اراده پر می کنند، موتور تاریخ خواهند بود و فرق نمی کند که تعداد آنها در دوره معینی از چه قرار باشد!

جانمایه و جا و مقام مقوله فلسفی ـ تاریخی از این قرا ر است:

کمونیست ها پیشاهنگ طبقه کارگر اند!

پایان