سیر و سرگذشت احزاب کمونیست اروپای شرقی (4)

پروفسور دکتر انتون لاتسو

آکادمی علوم دولتی ـ حقوقی در پوتسدام ـ بابلزبرگ
سرچشمه: دفاتر مارکسیستی (2011 ـ 02)
(12. 5. 2011)
برگردان میم حجری

4
وضع کنونی احزاب کمونیستی اروپای شرقی

• جریانات ضد انقلابی در اواخر سال های 1980 و اوایل سال های 1990 پیامدهای وخیمی برای احزاب کمونیستی ـ کارگری دول سوسیالیستی اروپای شرقی به دنبال داشت.
• این حزب ها نه تنها ایزوله و رفرمیزه، بلکه شقه شقه، منحل و حتی ممنوع شدند.
• از 8 حزب کمونیستی سابق در دول سوسیالیستی اروپا اکنون چندین حزب تشکیل شده اند که تعدادشان به چند برابر می رسد.
• اکنون در کشورهای اروپا، احزاب کمونیستی وجود دارند که خود را ضد کاپیتالیستی و طرفدار سوسیالیسم قلمداد می کنند.

I
روسیه

1
حزب کمونیست فدراسیون روسیه (KPRF)
تعداد اعضا: 165000

• حزب کمونیست فدراسیون روسیه (KPRF) در سال 1990 بوسیله اعضای حزب کمونیست اتحاد جماهیر شوروی (KPdSU) تشکیل شد که مخالف خط مشی میخائیل گورباچوف بودند.

• در سال 1991 بوریس یلسین ـ رئیس جمهور روسیه ـ هم حزب کمونیست اتحاد جماهیر شوروی (KPdSU) و هم حزب کمونیست فدراسیون روسیه (KPRF) را ممنوع اعلام کرد.

• در سال 1992 بنا بر تصمیم دادگاه قانون اساسی روسیه، انحلال دفتر سیاسی و کمیته مرکزی حزب کمونیست اتحاد جماهیر شوروی (KPdSU) تأیید شد، اما به سازمان های پایه ای حزب اجازه فعالیت داده شد.

• در سال 1993 حزب کمونیست فدراسیون روسیه (KPRF) مجددا تأسیس یافت وخود را جانشین حزب کمونیست اتحاد جماهیر شوروی (KPdSU) نامید.
• علاوه بر آن حزب، گروه های دیگری نیز وجود دارند که خود را «کمونیستی» می نامند.
• حزب کمونیست فدراسیون روسیه (KPRF) اما نیرومندترین حزب کمونیستی روسیه است.

2
حزب کمونیستی ـ کارگری روسیه ـ حزب انقلابی کمونیست ها (RKRP - RPK)
تعداد اعضا: 55000

• این حزب دومین حزب کمونیستی نیرومند روسیه است.

3
حزب کمونیست جماهیر آتی (WKPB)

• این حزب چند سال پیش از حزب کمونیست فدراسیون روسیه (KPRF) تحت عنوان «روسیه کارگر» انشعاب کرده است.

4
اتحاد احزاب کمونیست حزب کمونیست اتحاد جماهیر شوروی (SKP - KPdSU)

• این حزب در چارچوب دولت های سابق متعلق به اتحاد جماهیر شوروی تشکیل شده و خود را جانشین حزب کمونیست اتحاد جماهیر شوروی (KPdSU) می داند و از 19 حزب کمونیستی تشکیل یافته است.

• در سال های گذشته گروه های متعددی تحت نام حزب کمونیستی عرض اندام کرده اند، ولی از آنها چیز زیادی به گوش نمی رسد.

• حزب کمونیست فدراسیون روسیه (KPRF) دومین حزب نیرومند روسیه در دومای دولتی (پارلمان) و در اکثر پارلمان های نواحی است.
• حزب کمونیست فدراسیون روسیه (KPRF) خود را مارکسیستی ـ لنینیستی می داند، اما در این حزب مواضع میهن پرستانه و ناسیونالیستی نیز نقش مهمی بازی می کنند.

II
جمهوری چک

1
حزب کمونیستی بومن و مرن (KSCM)

• حزب کمونیستی بومن و مرن (KSCM) در 31 مارس 1990 تأسیس یافته و خود را جانشین حزب کمونیستی چکوسلواکی می داند.
• بنیان تئوریکی و برنامه ای خود را مارکسیسم قلمداد می کند.

• حزب کمونیستی چکوسلواکی که تا سال 1989 هم نماینده چک ها و هم نماینده اسلواک ها بود، در 20 دسامبر 1989 تصمیم گرفت که دو خزب مستقل برای چک ها و اسلواک ها تشکیل دهد.

• این حزب هم در پارلمان مرکزی و هم در پارلمان های نواحی نماینده دارد.
• در اتحادیه اروپا نیز نماینده دارد و در حزب چپ های اروپا ناظر است.

• نتایج انتخاباتی در جمهوری چک نشان می دهند که این حزب در جامعه از پایگاه توده ای برخوردار است.

• آنتی کمونیست های جمهوری چک بارها حزب کمونیستی بومن و مرن (KSCM) را تهدید به ممنوعیت کرده اند و سازمان جوانان کمونیستی را به بهانه طرفداری از مالکیت اجتماعی بر وسایل تولید بنا بر تصمیم دادگاه ممنوع اعلام کرده اند.

2
حزب سوسیالیسم دموکراتیک

• در جمهوری چک نیز حزب سوسیالیسم دموکراتیک وجود دارد که از سوی اعضای سابق حزب کمونیستی بومن و مرن (KSCM) تأسیس یافته است.

ادامه دارد