دایرة المعارف مارکسیستی بحران (11)

دایرة المعارف مارکسیستی بحران

جوانان سوسیالیستی ـ کارگری آلمان
http://www.sdaj-netz.de
برگردان شین میم شین

فصل نهم
فرا انباشت سرمایه

• شاخص بحران های اقتصادی مدرن این است که ذلت توده ای فراگیر با فرا عرضه (عرضه چندین برابر بیشتر از تقاضای) کالا همراه است.
• اقتصاد دانان مارکسیستی بر آنند که تضاد آشکار میان فرا عرضه و فقدان تقاضا فرم نمودین پدیده ای به نام فرا انباشت است که در اعماق جامعه سرمایه داری قرار دارد.

I
سرمایه بیش از حد

• انباشت سرمایه یعنی تبدیل سود (اضافه ارزش) به سرمایه.
• به عبارت ساده تر، انباشت سرمایه یعنی سرمایه گذاری مجدد سود حاصله.

• مفهوم فرا انباشت از وضع و حالی حکایت می کند که در آن، سرمایه تلنبار شده از طریق انباشت سرمایه، به سبب حجم خارق العاده اش، قادر به سودآوری نیست.
• در این جور مواقع، انباشت سود به نقطه ای می رسد که در آن، خود به سدی در راه تحصیل سود بیشتر مبدل می شود.

• بنا بر تئوری مارکسیستی، بحران ها از وجود سرمایه بیش از حد سرچشمه می گیرند.

• سرچشمه ارزش کالاها و در نتیجه سرچشمه سود نیز بنا بر درک مارکسیستی، کار انسانی است.

• فرا انباشت سرمایه بدان معنی است که حجم سرمایه به نسبت کار مصروفه برای تولید آن، به قدری بزرگتر شده، که ارزش جدید قابل حصول از طریق کار و نتیجتا حجم سود نیز به نسبت حجم سرمایه بیش از حد کوچک می شود.

• سود بالنسبه کوچک به معنی انباشت بالنسبه کمتر سرمایه است.
• این به معنی تقاضای بالنسبه کمتر وسایل تولید و نیروی کار است.

• پیامدهای آن به شرح زیر اند:

1

• گرایش به فرا تولید

2

• افزایش میزان بیکاری

3

• انفجار فقر و بی خانمائی

II
امحای سرمایه

• راه سیستمذاتی خروج از بحران فرا انباشت سرمایه عبارت است از امحای سرمایه.

• سرمایه فرا انباشته ارزش خود را بکلی و یا تا حدود زیادی از دست می دهد.

• امحای سرمایه می تواند از طریق امحای فیزیکی وسایل تولید و کالاها صورت گیرد:
• مثلا از طریق بستن کارخانه ها و تعطیل تولید.
• از طریق ریختن کالاهای بی مشتری به دریاها و زباله دانی ها.

• امحای سرمایه می تواند از طریق بی ارزش گشتن اجزاء سرمایه (کاهش قیمت ها) و یا در مورد سرمایه های مجازی از طریق کاهش ارزش کلی و یا جزئی اوراق بهادار (سهام، ارواق قرضه، اقراض، اسناد بدهی) صورت گیرد.
• امحای وسیع سرمایه به اندازه کافی پیش شرط لازم برای بهره وری مجدد از سرمایه باقی مانده و در نیتجه برای انباشت سریع سرمایه از نو است.

• در مورد این مسئله که آیا این مکانیسم حتما به احیای اقتصادی جدید منجر می شود و یا نه، اختلاف نظر وجود دارد.
• برخی از تئوریسین های مارکسیستی برآنند که فرا انباشت و در نتیجه امحای سرمایه می تواند در چنان ابعادی انجام یابد که امکان بازتولید جامعه زیر علامت سؤال قرار گیرد.

• ایده ای از جوانب مختلف مطرح می شود که برای تضعیف سیکل خشن انباشت ـ فرا انباشت ـ امحای سرمایه پی درپی بهتر است که رشد اقتصادی بطور کلی به میزان «قراردادی» محدود شود.

• این نظر اما نه تنها بلحاظ نظری مسئله زا ست، بلکه در دولت های کاپیتالیستی عملا غیر قابل اجرا ست.

چون رفتار سرمایه گذارانه سرمایه داران را نمی توان پیشاپیش تعیین نمود و به آنها دیکته کرد.

پایان