قرآن کریم از دیدی دیگر (سوره الأنعام ) (۴۶۳)

    

 ویرایش و تحلیل

از

فریدون ابراهیمی

 

﴿وَأَنَّ هَٰذَا صِرَاطِي مُسْتَقِيمًا فَاتَّبِعُوهُ ۖ وَلَا تَتَّبِعُوا السُّبُلَ فَتَفَرَّقَ بِكُمْ عَن سَبِيلِهِ ۚ ذَٰلِكُمْ وَصَّاكُم بِهِ لَعَلَّكُمْ تَتَّقُونَ﴾
[ الأنعام: ۱۵۳]

و اين است راه راست من.

 از آن پيروى كنيد و به راه‌هاى گوناگون مرويد كه شما را از راه خدا پراكنده مى‌سازد. 

اينهاست آنچه خدا شما را بدان سفارش مى‌كند، شايد پرهيزگار شويد.

﴿ثُمَّ آتَيْنَا مُوسَى الْكِتَابَ تَمَامًا عَلَى الَّذِي أَحْسَنَ وَتَفْصِيلًا لِّكُلِّ شَيْءٍ وَهُدًى وَرَحْمَةً لَّعَلَّهُم بِلِقَاءِ رَبِّهِمْ يُؤْمِنُونَ﴾
[ الأنعام: ۱۵۴]

سپس به موسى كتاب داديم تا بر كسى كه نيكوكار بوده است نعمت را تمام كنيم و براى بيان هر چيزى و نيز براى راهنمايى و رحمت.

 باشد كه به ديدار پروردگارشان ايمان بياورند.

﴿وَهَٰذَا كِتَابٌ أَنزَلْنَاهُ مُبَارَكٌ فَاتَّبِعُوهُ وَاتَّقُوا لَعَلَّكُمْ تُرْحَمُونَ﴾
[ الأنعام: ۱۵۵]

اين كتابى است مبارك.

 آن را نازل كرده‌ايم. 

پس، از آن پيروى كنيد و پرهيزگار باشيد، باشد كه مورد رحمت قرار گيريد.

﴿أَن تَقُولُوا إِنَّمَا أُنزِلَ الْكِتَابُ عَلَىٰ طَائِفَتَيْنِ مِن قَبْلِنَا وَإِن كُنَّا عَن دِرَاسَتِهِمْ لَغَافِلِينَ﴾
[ الأنعام: ۱۵۶]

تا نگوييد كه تنها بر دو طايفه‌اى كه پيش از ما بودند كتاب نازل شده و ما از آموختن آنها غافل بوده‌ايم.

﴿أَوْ تَقُولُوا لَوْ أَنَّا أُنزِلَ عَلَيْنَا الْكِتَابُ لَكُنَّا أَهْدَىٰ مِنْهُمْ ۚ فَقَدْ جَاءَكُم بَيِّنَةٌ مِّن رَّبِّكُمْ وَهُدًى وَرَحْمَةٌ ۚ فَمَنْ أَظْلَمُ مِمَّن كَذَّبَ بِآيَاتِ اللَّهِ وَصَدَفَ عَنْهَا ۗ سَنَجْزِي الَّذِينَ يَصْدِفُونَ عَنْ آيَاتِنَا سُوءَ الْعَذَابِ بِمَا كَانُوا يَصْدِفُونَ﴾
[ الأنعام: ۱۵۷]

يا نگوييد كه اگر بر ما نيز كتاب نازل مى‌شد بهتر از آنان به راه هدايت مى‌رفتيم.

 بر شما نيز از جانب پروردگارتان دليل روشن و هدايت و رحمت فرا رسيد. 

پس چه كسى ستمكارتر از آن كس است كه آيات خدا را دروغ پنداشت و از آنها رويگردان شد؟

 به زودى كسانى را كه از آيات ما رويگردان شده‌اند به سبب اين اعراضشان به عذابى بد كيفر خواهيم داد.

﴿هَلْ يَنظُرُونَ إِلَّا أَن تَأْتِيَهُمُ الْمَلَائِكَةُ أَوْ يَأْتِيَ رَبُّكَ أَوْ يَأْتِيَ بَعْضُ آيَاتِ رَبِّكَ ۗ يَوْمَ يَأْتِي بَعْضُ آيَاتِ رَبِّكَ لَا يَنفَعُ نَفْسًا إِيمَانُهَا لَمْ تَكُنْ آمَنَتْ مِن قَبْلُ أَوْ كَسَبَتْ فِي إِيمَانِهَا خَيْرًا ۗ قُلِ انتَظِرُوا إِنَّا مُنتَظِرُونَ﴾
[ الأنعام: ۱۵۸]

آيا انتظارى جز آن دارند كه فرشتگان نزدشان بيايند؟

 يا پروردگارت؟ 

يا نشانه‌اى از نشانه‌هاى خدا بر آنها ظاهر شود؟ 

روزى كه برخى نشانه‌هاى خدا آشكار شود، ايمان كسى كه پيش از آن ايمان نياورده يا به هنگام ايمان كار نيكى انجام نداده است، براى او سودى نخواهد داشت.

 بگو: 

چشم به راه باشيد، ما نيز چشم به راهيم.

 

کریم

در این آیات، 

شکوه از کسانی دارد

که

علیرغم وجود کتب مقدس به خدا ایمان نمی آورند و از آیات و فرامین الهی پیروی نمی کنند.

کریم

دلیل روشنی برای پرهیز آنان از ایمان آوردن ندارد.

به همین دلیل

می پرسد:

مگر انتظار دارند که خدا شخصا بیاید تا ببینند و ایمان بیاورند؟

محتوای این انتقاد کریم،

 معرفتی ـ نظری (تئوری شناخت) است.

خلایق می خواهند با تکیه بر شناخت حسی به شناخت خدا و فرشتگان و غیره نایل آیند.

شناخت حسی 

متکی بر حواس پنجگانه است.

شناخت حسی 

بهتر از هیچ است، ولی برای کشف حقیقت کافی نیست.

شناخت حسی 

اولا

به تنهایی 

وجود ندارد.

شناخت حسی در دیالک تیک شناخت حسی و شناخت عقلی وجود دارد.

مثال:

دست زدن به آتش همان و سوختن دست همان.

این شناخت مبتنی بر شناخت حسی است.

برای کشف دلیل این خاصیت آتش و سوزش دست، به شناخت عقلی نیاز مبرم است.

حتی 

فراتر از شناخت عقلی، به شناخت نظری (تئوریکی، مثلا علمی، فلسفی) نیاز مبرم است. 

 

مثال:

بشر با تکیه بر شناخت حسی،

 به این نتیجه می رسد که زمین هموار و ثابت است و خورشید به دور زمین می گردد.

در حالیکه حقیقت از قرار دیگری است.

شناخت عقلی (علمی) عکس قضیه را اثبات می کند:

بنا بر شناخت عقلی

 زمین  نه مسطح است، نه ثابت.

زمین کروی شکل است و سیار و متحرک.

ضمنا زمین است که دور خورشید می گردد و نه برعکس.

ثانیا

حقیقت چیزها

نه

در ظواهر و اجزای چیزها، بلکه در ذات و کل آنها ست.

به همین دلیل

برای کشف حقیقت به شناخت فلسفی ـ علمی نیاز بی چون و چرا هست.

خدا یک مفهوم است.

خدا

یک مفهوم فلسفی و فقهی است.

به همین دلیل

با
شناخت حسی 

نمی توان خدا را درک کرد و توضیح داد.

 

حتی

با شناخت عقلی و علمی نمی توان.

برای درک و توضیح مفهوم خدا به شناخت نظری (تئوریکی، فلسفی ـ علمی، مارکسیستی) نیاز بی چون و چرا هست.

 

حسی و عقلی

(سنسوئال و راسیونال)

 

http://mimhadgarie.blogfa.com/post/14897

 

ادامه دارد.