خود آموز خود اندیشی (۱۱۰۵)

     

شین میم شین

بوستان

باب سوم

در عشق و مستی و شور

حکایت دوم

(دکتر حسین رزمجو، «بوستان سعدی»، ص ۸۳ ـ ۸۴)

ما به سوی آنچه دانش زمانه مان نموده، می رویم

 

 

دل تخمکاران بود رنجکش

چو خرمن بر آید، بخسبند خوش

معنی تحت اللفظی:

دل بزرگران رنجکش است.

اما وقتی بذرها به خوشه ها و خوشه ها به خرمن تبدیل شوند، خوش می شود. 

سعدی

در این بیت شعر،

برای اثبات تجربی ادعای خود در بیت قبلی شعر

(بهشت تن آسانی آنگه خوری

که بر دوزخ نیستی بگذری)

 از عالم عام به خطه خاص برمی گردد و آن را به محک عمل می زند و اثبات می کند.

 

سعدی

ضمنا

 دیالک تیک رنج و گنج را به شکل دیالک تیک بذرافشانی و خرمن کوبی بسط و تعمیم می دهد.

 

منظور سعدی از دل برزگران، احتمالا دغدغه خاطر آنان پس از بذرپاشی و دل بستن به بارش باران است.

در دوره سعدی، احتمالا دیمکاری رواج داشته است.

شاید هم منظورش از دغدغه دل برزگران،

آفات طبیعتی از قبیل حمله ملخ و سیل و خشکسالی و غیره باشد.

 

دغدغه دل برزگران

به همین دلیل،

 پس از درو  کردن محصول و خرمنکوبی و حمل محصول کشاورزی به خانه بر طرف می شود و خواب راحت برای شان میسر.

 

ادامه دارد.