پروفسور دکتر وینفرید شرودر
برگردان
ادامه
حقوق طبیعی و یا حقوق عقلی غیرمذهبی
قرن هفدهم و هجدهم
اسپینوز
بنه دیکتوس اسپینوزا
(۱۶۳۲ ـ ۱۶۷۷)
فیلسوف هلندی
مؤسس راسیونالیسم
مؤسس انتقاد مدرن از انجیل.
۱
· اندیشه های هوبس را اسپینوزا دنبال می گیرد.
۲
· به نظر اسپینوزا هم، مسئله توسعه فهم شناسنده، در عین حال مسئله توسعه دولت نیز است.
۳
· از دید اسپینوزا، به قول کارل پولاک، «خرد ـ به مثابه علامت ماهیت خود انسان ـ باید همبود انسانی و دولت را به وجود آورد.
· فرم های همزیستی انسان ها را نباید به مثابه پدیده های ناگهانی تصور کرد که بنا بر مناسبات واقعی تحول یافته اند.»
۴
· در انگلستان، قبل از همه، مانده ویل (۱۶۷۰ ـ ۱۷۳۳ میلادی) به طرفداری از آموزه جامعتی و دولتی هوبس می پردازد.
جان لاک
جان لاک
(۱۶۳۲ ـ ۱۷۰۴)
فیلسوف انگلیسی
نماینده اصلی امپیریسم (تجربه گرایی)
از شخصیت های برجسته روشنگری انگلیس
از تئوریسین های قرارداد اجتماعی
اعلامیه استقلال آمریکا، قانون اساسی آمریکا و انقلاب فرانسه
تحت تأثیر فلسفه سیاسی او بوده اند.
۱
· جان لاک از موضع سیاسی لیبرالی، اندیشه گذار از وضع طبیعی معیوب به نظام جامعتی و دولتی معقول را نمایندگی می کند.
۲
· او در کتابش تحت عنوان «اصول دوگانه دولت» می کوشد تا به اثبات دو نکته زیر نایل آید:
الف
· اولا همزیستی انسانها در وضع طبیعی هماهنگتر از آن بوده، که هوبس تصور می کرد.
ب
· ثانیا در آن زمان نوعی مالکیت خصوصی وجود داشته است.
۳
· جان لاک هم وضع طبیعی را وضعی معیوب تلقی می کند.
· زیرا در آن زمان قدرت سیاسی و حقوق مثبت وجود نداشته است.
۴
· به نظر جان لاک، دلیل تشکیل نظامجامعتی و سیاسی را باید در نیاز به تثبیت سیاسی و حقوقی وضع طبیعی از طریق قرارداد اجتماعی و دولتی و در درک ضرورت این تثبیت جستجو کرد.
۵
· به نظر او نخستین فرم نظام سیاسی، ناقص و معیوب بوده است.
· زیرا پیدایش استبداد (دسپوتیسم، خودکامگی) را امکان پذیر ساخته است.
(این نکته نیز برای نشان دادن تاریخیت تئوری حقوق طبیعی از اهمیت وافر برخوردار است).
۶
· تنها پس از اینکه انسان ها بنا بر تجربه خود در می یابند که قدرت مطلقه به آسانی به استبداد منحرف می شود، پایه های حکومتی را مورد بررسی دقیقتر قرار می دهند و نظام کامل و معقول (البته به نظر جان لاک) را تشکیل می دهند که در آن قوه مقننه از قوه مجریه جدا ست و شاه تنها در رأس قوه مجریه قرار دارد.
· (جان لاک، «قرارداد دوگانه»، جلد ۲، ص ۸، پاراگراف ۱۰۷)
۷
· اینجا نیز پیشرفت تاریخی در قانونی اعلام کردن حقوقی مالکیت خصوصی و در تشکیل نظام سیاسی ـ حقوقی معقول منطبق با نیازهای بورژوازی نوخاسته دیده می شود.
ادامه دارد.
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر