خود آموز خود اندیشی (۹۷۲)

شین میم شین

بوستان

باب سوم

در عشق و مستی و شور

حکایت اول

بخش اول

(دکتر حسین رزمجو، «بوستان سعدی»، ص ۸۰ ـ ۸۳)

ما به سوی آنچه دانش زمانه مان نموده، می رویم!

 

 

۱

رقیبان خبر یافتندش ز درد

دگر باره، گفتندش:

»اینجا مگرد.»

معنی تحت اللفظی:

رقیبان دریافتند که گدا زاده عاشق پادشا زاده شده است

و

او را ممنوع الورود به محل مربوطه کردند.

 

 سعدی

 در این بیت شعر،

 دیالک تیک عشق

را

به شکل دیالک تیک عاشق و (۱) بسط و تعمیم می دهد.

 

سعدی در این بیت شعر، دیالک تیک عشق را به شکل دیالک تیک عاشق و رقیب بسط و تعمیم می دهد.

 

رقیب

 یکی از مقولات اساسی در غزلیات عاشقانه است.

 

رقیب

یا محافظ معشوق کذائی است

و

 یا خود عاشق او ست.

 

گدازاده عاشق

نه تنها باید جور بی مهری پادشا زاده را بکشد، بلکه علاوه بر آن جور رقیب را هم.

گدازاده

که در جامعه فئودالی کمتر از هیچ محسوب می شد، اکنون با چسباندن برچسب «عشق» بر سینه، کسی شده است.

 

او اکنون آدم حساب می شود، مورد خطاب قرار می گیرد و چه بسا مثل هر آدم ارزشمند دیگر، تهدید می شود.

 

به احتمال قوی یکی از علل عشق یکطرفه بی ثمر و پر دردسرهمین جنبه (۲) قضیه بوده است که حافظ هم در غزلی بدان اشاره می کند.

 

به احتمال قوی یکی از علل عشق یکطرفه بی ثمر و پر دردسرهمین جنبه پسیکولوژیکی (روانی) قضیه بوده است که حافظ هم در غزلی بدان اشاره می کند.

 

عشق

بدین طریق و با این ترفند

اسباب کسب حیثیت واهی و خیالی می شود.

 

ادامه دارد.