قرآن کریم از دیدی دیگر (۲۳۱)

   

ویرایش و تحلیل

 از

فریدون ابراهیمی

 ﴿وَإِذْ غَدَوْتَ مِنْ أَهْلِكَ تُبَوِّئُ الْمُؤْمِنِينَ مَقَاعِدَ لِلْقِتَالِ ۗ وَاللَّهُ سَمِيعٌ عَلِيمٌ﴾
[ آل عمران: ۱۲۱]

و بامدادان از ميان كسان خويش بيرون آمدى، تا مؤمنان را در آن جايها كه مى‌بايست بجنگند بگمارى، 

و خدا شنوا و داناست.

مخاطب کریم

در این آیه خودش (رسول اکرم) است

که

خیلی زحمت کشیده و برای سپاهیان طبقه حاکمه برده دار موضع جنگی تعیین کرده است.

الله دانا و شنوا هم قدردان او ست.

﴿إِذْ هَمَّت طَّائِفَتَانِ مِنكُمْ أَن تَفْشَلَا وَاللَّهُ وَلِيُّهُمَا ۗ وَعَلَى اللَّهِ فَلْيَتَوَكَّلِ الْمُؤْمِنُونَ﴾
[ آل عمران: ۱۲۲]

دو گروه از شما آهنگ آن كردند كه در جنگ سستى ورزند و خدا ياورشان بود،

 پس مؤمنان بايد كه بر خداى توكل كنند.

در این غزوه (احد)

دو گروه از سپاه کریم

از فرط ترس، قصد فرار از جبهه جنگ داشته اند.

ولی الله یار و یاور شان بوده است.

نتیجه حاصله این است که مؤمنین باید به الله توکل داشته باشند.

 

توکل

 یکی از مفاهیم ضد عقلی و ضد علمی مهم کریم در قرآن است:

توکل بر خدا

یعنی 

 تکیه کردن بر خدا. 

 

کریم

با این مفهوم

جای خالی عقل و علم و تجربه و تفکر

را

با ایمان و امید به امداد غیبی پر می کند.

یعنی

نیروی علمی و تجربی و عملی را با نیروی پسیکولوژیکی پر می کند.

سپاه کریم

با دلی پر از ایمان و با کله ای خالی از علم و عقل

پابرهنه و غران به لشگر دشمن می زنند و وحشت به راه می اندازند.

فردوسی در شاهنامه

دیدار سردار پابرهنه اسلام با شاه غرقه در تجمل 

را 

به طرز رئالیستی

تصور و تصویر کرده است.

حافظ هم در سنت اهل طریقت  به ستایش از توکل پرداخته است:

تکیه بر تقوا و دانش در طریقت کافری است. 

راهرو گر صد هنر دارد توکّل بایدش. 

حافظ.

معنی تحت اللفظی:

اتکا بر پرهیزگاری و دانش در آیین طریقت، به معنی کفر است.

سالک راه حق اگر حتی صد هنر و قابلیت داشته باشد،

داشتن توکل بر خدا الزامی است

و

گرنه ول معطل است.

ادامه دارد.