خود آموز خود اندیشی (۹۲۶)

شین میم شین

بوستان

باب سوم

در عشق و مستی و شو

مقدمه

بخش اول

(دکتر حسین رزمجو، «بوستان سعدی»، ص ۷۸)

ما به سوی آنچه دانش زمانه مان نموده، می رویم!

 

حافظ

بیا به میکده و چهره ارغوانی کن

مرو به صومعه، کآنجا سیاهکارانند.

 

معنی تحت اللفظی:

میکده به سرخ رویی مشتری منجر می شود

و

صومعه (خانقاه، معبد) به سیاه رویی مشتری.

یعنی

میکده، جای آبرومندان است

و

صومعه، جای عوامفریبان.

دلیل خصومت خواجه با عرفان و عرفا،

سمتگیری ضد فئودالی ـ انقلابی عرفان و عرفا ست.

خواجه

به صاحب کنیز و رهی و غلام اطلاق می شود.

بهتنری دوست خواجه

تیمور لنگ بوده است.

 

حافظ

در این بیت غزل هم به وارونه سازی دیالک تیک میکده و مسجد مبادرت می ورزد:

مسجد را حافظ محل گردهمایی سیاهکاران جا می زند و میخانه را محل گرهمایی آبرومندان.

 

دلیل طبقاتی و سیاسی مسجد ستیزی حافظ

مخالفت سرسختانه او با روشنگری و انتقاد اجتماعی است

که در مسجد صورت می گیرد.

حافظ

اعضای جامعه

را

خر و خردستیز (مست و لایعقل و لاابالی) می خواهد.

 

ادامه دارد.