خود آموز خود اندیشی (۸۲۸)

  

شین میم شین

باب دوم

در احسان

حکایت بیستم

بخش اول

(دکتر حسین رزمجو، «بوستان سعدی»، ص ۷۴ ـ ۷۵)

ما به سوی آنچه دانش زمانه مان نموده، می رویم!

 

۱

زر از سنگ خارا برون آورند

که با دوستان و عزیزان خورند.

معنی تحت اللفظی:

زر را از سنگ بیرون می آورند تا مواد غذایی بخرند و بخورند.

 

سعدی

در این بیت شعر،

 زیر فشار واقعیت عینی، دیالک تیک تولید و مصرف را به شکل دیالک تیک استخراج زر و خرج زر بسط و تعمیم می دهد.

اگر چنین است، اگر زر در نتیجه کار عرقریز از سنگ خارا بیرون آورده می شود، چگونه می توان به راحتی حکم برباد دادنش را صادر کرد؟

 

این به معنی هیچ انگاشتن کردوکار عرقریز انسانی خواهد بود.

این به معنی یکی انگاشتن کار با آب در هاون کوبیدن خواهد بود.

 

مفهوم «زر»

  نتیجه عمل منطقی تجرید و یا انتزاع است.

زر

فقط به معنی زری که از سنگ خارا بیرون آورده می شود، نیست.

 

زر

مفهومی است

که

بیانگر ثروت اجتماعی در کلیه فرم های آن است.

فیلسوفی بزرگ مانند سعدی، این حقیقت امر را بهتر از هرکسی می داند.

زر به این معنی اصلا خوردنی نیست.

 

سعدی مسائل را اغلب عمدا ساده می کند، تا حقیقت مزاحم را پرده پوشی کند.

 

زر

چه از سنگ خارا بیرون آید

و

 چه از دامداری و کشاورزی و صنعت و علم و فن

 نتیجه کار انسانی است.

حتی اشعار و آثار سعدی را می توان در مفهوم «زر» جا دادو

زیرا آنها نیز ثمره کارفکری و جسمی سعدی اند و جزو ثروت فکری جامعه محسوب می شوند و شکی در غیرقابل خوردن خوردن آنها نیست.

همانطور که درشکه و سطل و قابلمه و دیگ و سماور و قلم و دفتر و امثالهم قابل خوردن با دوستان و عزیزان نیستند.

 

ادامه دارد.