خود آموز خود اندیشی (۸۱۳)

  

شین میم شین

باب دوم

در احسان

حکایت نوزدهم

بخش چهارم

(دکتر حسین رزمجو، «بوستان سعدی»، ص ۷۳)

ما به سوی آنچه دانش زمانه مان نموده، می رویم!

۱

حافظ

چو غنچه گر چه فروبستگی است کار جهان

تو همچو باد بهاری گره گشا می باش.

 

معنی تحت اللفظی:

جهان شبیه غنچه است.

چیزی بسته است.

مثل نسیم باش و گرهگشا باش.

 

 

حافظ در این بیت، کار جهان را فروبستگی غنچه وار تلقی می کند.

 

در تئوری شناخت حافظ،

هستی مادی در دود قیرگون ابهام فرو رفته است.

در نتیجه

شناخت چیزها محال و غیرممکن است.

 

حافظ اما علیرغم آن رهنمود گرهگشائی می دهد.

 

این کار همیشگی حافظ است.

 

اول دست و پای خواننده شعرش را به ضرب تبری برا از تن جدا می کند و بعد راه بهشت را نشانش می دهد.

کار جهان فروبستگی است، نمی توان به اسرار پشت پرده غیب پی برد، ولی تو سعی کن که پی ببری.

 

حافظ

خیال می کند که شکوفاگشتن غنچه، نه رودنی درونی، بلکه پدیده ای برونی است.

اگر نسیم نباشد، غنچه صد سال آزگار گل نمی شود.

اگر از غنچه بگذریم و به گردو بادام و غیره برسیم، نسیم از بار امنتی که بر دوشش نهاده اند، فرار خواهد کرد

 

«به شاعران جهان برگ رخصتی دادند»

که تار و پود خرد را به توپ بر بندند.

 

ادامه دارد.