درنگی
از
میم حجری
«مرگ خیلی آسان می‌تواند الان به سراغ من بیاید،
اما من تا می‌توانم زندگی کنم
نباید به پیشواز مرگ بروم.
البته اگر یک وقتی ناچار با مرگ روبرو شدم
– که می‌شوم –
مهم نیست،
مهم این است
که
زندگی یا مرگ من
چه اثری در زندگی دیگران داشته باشد …»
ماهی سیاه کوچولو
صمد بهرنگی
۱
مرگ خیلی آسان می‌تواند الان به سراغ من بیاید
همانطور که ذکرش گذشت،
محتوای این جمله صمد، تحقیر مرگ است.
هوشنگ ابتهاج (سایه)
محتوای همین جمله صمد بهرنگی
را
احتمالا در بی خبری از این زباله صمد،
در شعری تحت عنوان «دیباچه خون»
تکرار می کند:
نه هراسی نیست
پیش ما ساده ترین مسئله ای مرگ است
مرگ ما سهل تر از کندن یک برگ است.
سایه هم در این شعر۷ به تحقیر و تسهیل مرگ مبادرت می ورزد.
سؤال اما این
که
چرا شاعری توده ای،
در رابطه با مرگ،
موضع واحدی با نوچه جلال آل احمد (نیمه فاشیست ـ نیمه فوندامنتالیست) و احمد شاملو (جد اندر جد فاشیست) دارد؟
۱
در این جمله صمد،
مرگ موجودات،
قانونمندیت و ضرورت (جبریت) خود
را
از دست می دهد
و
تصادفیت کسب می کند.
هر کودک کودکستانی هم به صمد حق خواهد داد:
می روی نان بخری و لاشخوری پیدا می شود و بدون دلیل منطقی و عقلی،
به هر بهانه ای، تو را برمی دارد و به تنور سوزان می اندازد.
لاشخوری تفنگ به دست، عوضی ات می گیرد و به گلوله می بندد.
زیر ماشین راننده ای ناشی می روی.
چاهی در راهی دهن باز می کند و تو را به کام می کشد.
به قول شاعر عارف علافی:
مرگ در یک قدمی است.
همه این موارد، اما نه جبری، بلکه تصادفی اند.
یک در یک میلیون حتی نیستند.
به همین دلیل، می توان گفت که صمد و دار و دسته های فدایی فئودالی ـ فاشیستی ـ فوندامنتالیستی،
دیالک تیک ضرورت (جبر) و تصادف
را
وارونه می کنند.
منظور از وارونه سازی دیالک تیکی چیست؟
وارونه سازی هر دیالک تیک به تعویض جای قطب تعیین کننده اطلاق می شود:
مثال:
در دیالک تیک ضرورت (جبر) و تصادف،
نقش تعیین کننده از آن قطب ضرورت (جبر) است.
صمد اما نقش تعیین کننده را از آن تصادف جا می زند:
مرگ
خیلی آسان
می‌تواند
الان
به سراغ من بیاید.
این فرمولبندی صمد، آگاهانه، حساب شده و سنجیده است و مطلقا خطا ست.
مرگ
نه به آسانی می تواند به سراغ موجودی برود و نه همین الان به سراغ موجودی می رود.
هدف صمد از این تحریف و وارونه سازی
چیز به کلی دیگری است.
چیست؟
ادامه دارد.
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر