میم حجری
گفت:
«ای شه راست گفتی همچنین
در فر و سیمای تو پیدا ست این
این و صد چندینی ای صادق ولیک
شرح کن این را بیان کن نیک نیک
آنچنانک فاضل و مرد فضول
چون به گوش او رسد آرد قبول
آنچنانش شرح کن اندر کلام
که از آن هم بهره یابد عقل عام
ناطق کامل چو خوان‌پاشی بود
خوانش بر هر گونهٔ آشی بود
که نماند هیچ مهمان بی نوا
هر کسی یابد غذای خود جدا
همچو قرآن که به معنی هفت تو ست
خاص را و عام را مطعم در او ست.»
۱
گفت:
«ای شه راست گفتی همچنین
در فر و سیمای تو پیدا ست این
معنی تحت اللفظی:
بهلول تیزاندیش گفت:
راست گفتی.
در فر و شکوه و ریخت و شمایل شاهانه ات پیدا ست.
این جمله بهلول
سرشته به طنز تیزی است:
بهلول
دیالک تیک سلطان و درویش (توانگر و گدا)
را
وارونه می سازد
و
گدا را توانگر می نامد.
دیالک تیک سلطان و درویش
از
دیالک تیک های مهم سعدی است.
سعدی در بوستان و گلستان
فصلی را به این دیالک تیک اختصاص داده است.
دیوان حافظ
هم
میدان وارونه سازی افراطی این دوئالیسم است.
۲
این و صد چندینی ای صادق ولیک
شرح کن این را بیان کن نیک نیک
معنی تحت اللفظی:
در صداقت تو شکی نیست.
تو واقعا توانگری و کم و کسری نداری.
ولی اندکی بیشتر و دقیقتر توضیح بده.
بهلول قصد شناخت بیشتر و همه جانبه تر درویش را دارد.
۳
آنچنانش شرح کن اندر کلام
که از آن هم بهره یابد عقل عام
معنی تحت اللفظی:
چنان توضیح بده که عوام الناس هم بفهمند.
بهلول سر به سر درویش بدبخت می گذارد:
خودش را جزو عوام الناس محسوب می دارد و درویش را جزو خواص.
۴
ناطق کامل چو خوان‌پاشی بود
خوانش بر هر گونهٔ آشی بود
که نماند هیچ مهمان بی نوا
هر کسی یابد غذای خود جدا
معنی تحت اللفظی:
سخنران سخندان شبیه سفره گستران است که در سفره شان برای افراد مختلف اغذیه مختلف عرضه می شود
تا هم گدایان چیزی برای خوردن بیابند و هم اعیان.
۵
همچو قرآن که به معنی هفت تو ست
خاص را و عام را مطعم در او ست.»
معنی تحت اللفظی:
قرآن هم برای خواص و عوام اطعمه فکری عرض مختلف داشته است.
ادامه دارد.
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر