فرهنگ مفاهیم فلسفی (پ) پیش بینی (۴)

 

پروفسور دکتر گونتر کروبر

برگردان

شین میم شین

 

دوره سوم مبتنی بر پیش بینی 

ادامه

 

 

۱۳

·    لنین این وحدت ناگسستنی میان تفسیر و تغییر جهان، یعنی میان تئوری و پراتیک را در افوریسم معروف خود راجع به راه دیالک تیکی شناخت به شرح زیر توضیح می دهد:

 

(افوریسم

به فرمولبندی موجز منظوم و یا منثوری اطلاق می شود

که حاوی شناخت، تجربه و درس زندگی است.

مترجم)

 

·    «از نگرش زنده به تفکر انتزاعی و از تفکر انتزاعی به پراتیک:

·    این است راه دیالک تیکی شناخت حقیقت، راه دیالک تیکی شناخت واقعیت عینی.»

·    (لنین،‌ »مجموعه آثار»، جلد ۳۸، ص ۱۶۸)

 

۱۴

·    هر تئوری علمی هم نقش توضیحگر به عهده دارد و هم نقش مبتنی بر پیش بینی.

 

۱۵

·    توضیح و پیش بینی هر دو از احکام قانونی و فرضیه های عام نشئت می گیرند.

 

۱۶

·    توضیح با حکمی (جمله ای) سر و کار دارد که واقعیت امر شناخته شده واقعیت عینی را منعکس می کند و روشن می سازد.

 

۱۷

·    برای این کار باید احکام عام معینی را (که می توانند احکام قانونی و یا فرضیه باشند)، به خدمت گرفت و به کمک آنها با استفاده از احکام دیگر (که حاوی اظهار نظرهائی راجع به شرایط مشخص اند، که به وسیله واقعیت امر مورد بحث، تحقق می یابند و یا واقعیت امر مورد بحث تحت آن شرایط قرار دارد) به استخراج حکم سوم نایل آمد.

 

۱۸

·    احکام نوع اول و دوم را توضیحگر حکم سوم هم می نامند.

 

۱۹

·    دستیابی به پیش بینی ـ در مغایرت با توضیح ـ چنین است که از فرضیات موجود (احکام عام، احکام قانونی و یا فرضیه ها) و احکام مربوط به شرایط اولیه و شرایط جانبی روند پیش بینی شونده، حکم جدیدی ـ به مثابه نتیجه ـ استخراج می شود.

 

۲۰

·    در حالیکه به هنگام توضیح، نتیجه توضیح موجود است و احکام عام  باید جستجو شوند که در رابطه با احکام مربوط به شرایط،  امکان استخراج نتیجه توضیح را پدید می آورند، هنگام تشکیل پیش بینی احکام عام  و احکام مربوط به شرایط موجودند و حکم نهائی باید جستجو شود که با واقعیت امر واقعا ممکن هنوز نامعلوم در پیوند قرار دارد.

 

۲۱

·    از این رو ست که توضیح و پیش بینی همیشه روندهای منطقی همترازی را تشکیل می دهند.

 

۲۲

·    تفاوت آنها نه به لحاظ سمانتیکی، بلکه به لحاظ پراگماتیکی است.

·    مراجعه کنید به سمانتیک و پراگماتیک

 

پراگماتیک

 

۱

http://mimhadgarie.blogfa.com/post/11572

 

۲

http://mimhadgarie.blogfa.com/post/11578

 

پایان

 

ادامه دارد.