تحلیلی
از
نازش (نازیدن، فخر کردن) به پهلوانی رستم
در واپسین دمان
بر خاک سرد بود
خفتن کنار مادر و آغوش گرم او
دردا چه بی دوام
کوتاه
عمر شبنم لبریز درد بود
معنی تحت اللفظی
سهراب در آخرین لحظات حیات ـ افتاده بر خاک سرد ـ به پهلوانی رستم فخر می کرد.
خفتن در کنار مادر و در آغوش گرم او، دریغا ـ بسان عمر شبنم درد ـ چه کوتاهمدت و گذرا بود!
سیاوش در این بند شعر به تشریح روندهای روانی سهراب می پردازد.
خوش بود روزگار
گر محنت کسان
چون خار سرزنش به دل و جان نمی خلید
یا بر درخت پر گل و پر بار آرزو
هر روز نو به نو
این بی شمار میوه رنگین نمی رسید
معنی تحت اللفظی
چه خوب می شد، اگر خار سرزنش این و آن بر دل و جان آدمی نمی خلید و یا بر درخت پر گل و پر بار آرزو، هر روز از نو، این میوه های رنگین بیشمار نمی رسید!
۱
سیاوش
در این بند شعر،
از قول سهراب،
دیالک تیک رئال و ایدئال
را
به شکل دیالک تیک برون و درون،
به شکل دیالک تیک سرزنش و کشش،
به شکل دیالک تیک نکوهش برونی و کشش درونی
بسط و تعمیم می دهد و از فرط درد، به نفی انتزاعی هر دو قطب دیالک تیک عینی می پردازد.
واقعیت اما این است
که
از دیالک تیک عینی نه، می توان گریخت و نه، می توان اجتناب ورزید.
انسان موجودی اجتماعی است و بهتر هم همین است.
دلیل بقا، توسعه و تکامل خارق العاده انسان در همین خصلت اجتماعی او ست.
۲
انسان در داربست دیالک تیک فرد و جامعه زندگی، کار و پیکار می کند.
انتقاد
ـ خواه انتقاد از خود و خواه انتقاد اجتماعی و یا انتقاد از غیر ـ
از سوئی
و
کشش بی مهار فردی و اجتماعی به نفی دیالک تیکی مستمر آنچه که هست و پی افکندن طرحی نو،
یعنی پرواز بر بال های بلند آرزو و ایدئال،
دو قطب متضاد و همیشه با هم دیالک تیک عینی واحدی را تشکیل می دهند.
دو قطب متضادی که همدیگر را به چالش بی امان می کشند، همدیگر را به زمین می کوبند تا دو باره برخیزند و بستیزند.
از دیالک تیک رئال و ایدئال گزیر و گریزی امکان پذیر نیست.
سیاوش
به این حقیقت امر
وقوف بی چون و چرا دارد.
از این رو محتوای این بند شعر را در فرم شرطی فرمولبندی می کند:
خوش بود روزگار، اگر.....
سیاوش
در تمامت عمر کوتاه و حاصلخیز خود
از گردنه تنگ همین دیالک تیک رئال و ایدئال گذشته است.
ادامه دارد.
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر