۱۴۰۱ آبان ۱۹, پنجشنبه

فرهنگ مفاهیم فلسفی (پ) پانته ئیسم (همه خدایی) (۲) (بخش اخر)


پروفسور دکتر مانفرد بور

برگردان

شین میم شین

 

 

۵

·    پانته ئیسم تا پایان فلسفه کلاسیک بورژوائی (هگل و فویرباخ) به این و یا آن شکل، بیانگر تفکر ضد دگماتیکی ـ ضد مذهبی و بیانگر اپوزیسیون ایدئولوژیکی ضد روحانیت بوده است.

 

۶

·    پانته ئیسم در آثار اسپینوزا علاوه بر این پیش فرم انتقاد علمی از مذهب بوده است و قاعدتا از سوی اقشار اجتماعی ترقی طلب حمل شده، توسعه داده شده و نمایندگی شده است.

 

۷

·    اولین فرم پانته ئیسم را از لحاظ تاریخی می توان در آموزه سنوفانس دید که آن را در مقابل پولی ته ئیسم (چند خدائی) مرسوم در آنتیک (یونان باستان کلاسیک)  قرار می دهد و از خدای واحد سخن می گوید که با کاینات یکسان است.

 

۸

·    پانته ئیسم توسعه یافته برای اولین بار در قرون وسطی پا به عرصه نهاد.

 

۹

·    فرم های نمودین مختلف پانته ئیسم در قرون وسطی خود را در قالب آموزه های انحرافی (هترودوکسی) از تعالیم کلیسا نمودار می سازند که از سوی کلیسای کاتولیکی و ایدئولوگ های ان به مثابه جریانات انحرافی مورد لعن و نفرین قرار می گیرند.

 

۱۰

·    پانته ئیسم همیشه بخشی از ایدئولوژی های فرقه های مذهبی گوناگون بوده است.

 

۱۱

·    پانته ئیسم به ویژه در عرفان  قرون وسطی و در تفکری که تحت تأثیر این رشدیسم بوده است، توسعه و پرورش یافته است. 

 

۱۲

·    نقطه اوج تفکر پانته ئیستی در قرون وسطی تعالیم (آموزه های) زیر بوده اند:

 

الف

·    آموزه های آمالریچ فون بنا

 

ب

·    آموزه های داوید فون دینانت (در نقطه عطف قرن ۱۲ ـ ۱۳ میلادی)

 

۱۳

·    پانته ئیسم در آلمان از پایان قرن سیزدهم تا آغاز قرن هفدهم میلادی در زمینه های زیر رواج نیرومند و گونه گون کسب می کند:

 

الف

·    در عرفان آلمانی (اکهارت، سویزه، تاولر)

 

ب

·    در فلسفه کوزانوس

 

پ

·    در آموزه های پاراسلسوس، فرانک، وایگل

 

ت

·    و بالاخره در جهان بینی بؤمه.

 

۱۴

·    پانته ئیسم سراسر قرون وسطی و پانته ئیسم آلمانی  از قرن ۱۳ ـ ۱۷ میلادی، کلا پانته ئیسم ایدئالیستی بوده است.

 

۱۵

·    در فلسفه های جورداند برونو و اسپینوزا می توان با پانته ئیسم کلاسیک در بالغ ترین و کاملترین فرم آن مواجه شد، که ضمنا پیگیرترین پانته ئیسم ماتریالیستی محسوب می شود.

 

۱۶

·    پانته ئیسم اسپینوزا تأثیرات متنوعی بر روشنگری فرانسه و آلمان و فلسفه کلاسیک بورژوائی آلمان گذاشته است.

·     (لسینگ، هردر، گوته، شلینگ، هگل.)

 

·     مراجعه کنید به اسپینوزیسم

 

اسپینوزیسم

 

http://mimhadgarie.blogfa.com/post/8261


۱۷

·    توسعه کلاسیک پانته ئیسم با اسپینوزیسم به پایان می رسد.

 

۱۸

·    عناصر پانته ئیستی مختلف موجود در فلسفه های بورژوائی واپسین (مثلا در آثار فون هارتمن، اویکن، پاولسن و بعدها در آثار شلر، اشترن و غیره وهمچنین در فلسفه حیات) از جنبه های انتقادی ـ ضد مذهبی پانته ئیسم کلاسیک خالی شده اند و به طور عینی نه به معنی روی بر تافتن از مذهب، بلکه به معنی روی آوردن به مذهب اند.

 

پایان

هیچ نظری موجود نیست:

ارسال یک نظر