تحلیلی
از
شین میم شین
۴۰
دشمن گرفت، پاره جان را و با فریب
پهلوی او درید
اما چه شوم تر به مکافات خود رسید
وای از من پلید
کین بسته بود در به دلم با هزار قفل
دریغا ز یک کلید.
معنی تحت اللفظی:
رستم پاره جان خود را با دشمن عوضی گرفت و خدعه گرانه زخمی مهلک بر پهلوی او زد.
ولی ضمنا به مکافات مکر خود رسید.
وای به حال رستم پلید.
کینه با هزار قفل در دلش را بسته بود،
بی آنکه حتی کلیدی در میان باشد.
رستم در این بند شعر، به انتقاد از خود ادامه می دهد:
۱
انتقاد از خود اول رستم این بود
که
تدبیرش الکن مانده بود و لذا در به روی تقدیر چهار طاق باز شده بود.
۲
دشمن گرفت، پاره جان را و با فریب
پهلوی او درید
انتقاد از خود دوم رستم این است
که
پاره جان خویش را با دشمن عوضی گرفته است.
این
به معنی فقدان قدرت تمیز دوست از دشمن است.
رستم
ـ به مثابه پهلوان کلاسیک و رزمنده راه راستی و میهن مردم ـ
اصولا باید درایت لازم برای تمیز دوست از دشمن داشته باشد و چون نداشته است،
پس قابل سرزنش است.
۳
دشمن گرفت، پاره جان را و با فریب
پهلوی او درید
رستم علاوه بر این،
به انتقاد از خود می پردازد،
به این دلیل
که
دوستی را،
پاره جان خود را
دشمن تلقی کرده است و کشته است.
این در قاموس پهلوانان کلاسیک،
به معنی خطای کبیره است.
در قاموس پهلوانان،
کشتن حریف
(نفی فیزیکی حریف)
آخرین بدیل برای هر پهلوان راه راستی است.
هدف و آماج پهلوان کلاسیک
در وهله اول،
نه کشتن کورکورانه دشمن، بلکه تسخیر مغز و قلب او ست.
کشتن در مبارزه فقط به شرطی مشروع است که بدیل دیگری باقی نمانده باشد.
در فیلم ماسک آهنین هم با این معیار پهلوانان آشنا می شویم.
۴
دشمن گرفت، پاره جان را و با فریب
پهلوی او درید
انتقاد از خود دیگر رستم
به کار بردن خدعه و فریب در نبرد است.
این
به معنی عدم رعایت موازین و هنجارهای اخلاقی رایج در میان پهلوانان کلاسیک است.
نمونه رعایت این هنجار ستوده را در مسابقات جهانی پهلوان معاصر تختی شنیده ایم که با علم به اینکه رقیب روسی اش، زخمی در عضوی از اندام خود داشته، از تماس با زخم به هنگام مسابقه پرهیز کرده بود.
منش پهلوانی همین است.
رستم از خود انتقاد می کند
که
در نبرد با پهلوانی جوان،
موازین و هنجارهای رفتاری پهلوانان راه راستی
را
رعایت نکرده و خدعه به کار برده است.
ادامه دارد.
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر