شین میم شین
باب اول
در عدل و تدبیر و رأی
حکایت نوزدهم
(دکتر حسین رزمجو، «بوستان سعدی»، ص ۵۳)
بخش سیزدهم
۱
کرم کن، نه پرخاش و کین آوری
که عالم به زیرنگین آوری
معنی تحت اللفظی:
مهربانی و جوانمردی کن و نه تندخویی و کین جویی
اگر قصد تسخیر جهان را داری.
سؤال
سعدی
در این بیت شعر،
برای تسخیر جهان، دیالک تیک تدبیر و (۱) را به شکل دیالک تیک کرم و کین بسط و تعمیم می دهد و نقش تعیین کننده را از آن تدبیر (کرم) می داند.
جواب
سعدی در این بیت شعر، برای تسخیر جهان، دیالک تیک تدبیر و شمشیر را به شکل دیالک تیک کرم و کین بسط و تعمیم می دهد و نقش تعیین کننده را از آن تدبیر (کرم) می داند.
مفهوم «کرم»، البته به طرزی انتزاعی ادا می شود و معلوم نیست شامل حال چه کسی باید باشد.
بی تردید شامل حال زمامداران مغلوب نخواهد بود که بر طبق رهنمود سعدی باید به دست زندانیان خونخوار سابق سپرده شوند که با آنها همان کنند که مأمورین سیا و مجاهدین افغانی با سربازان ارتش سرخ کرده اند.
۲
چو کاری برآید به لطف و خوشی
چه حاجت به تندی و گردنکشی
معنی تحت اللفظی:
اگر انجام کاری به طرز مسالمت آمیز امکان پذیر گردد،
دلیلی برای اعمال قهر وجود ندارد.
سؤال
سعدی
در این بیت شعر،
برای تسخیر جهان، دیالک تیک تدبیر و (۲) را به شکل دیالک تیک لطف و تندی و دیالک تیک خوشی و گردنکشی بسط و تعمیم می دهد.
جواب
سعدی در این بیت شعر، برای تسخیر جهان، دیالک تیک تدبیر و شمشیر را به شکل دیالک تیک لطف و تندی و دیالک تیک خوشی و گردنکشی بسط و تعمیم می دهد و نقش تعیین کننده را از آن تدبیر (لطف و خوشی) می داند.
اما به شرطها و شروطها!
اگر کاری به لطف و خوشی برنیامد، آنگاه تندی و گردنکشی در دستور روز قرار می گیرد.
سعدی
تئوریسین آبدیده اشغال خاک دیگران
است.
او طرفدار توسعه وسعت اراضی و قدرت طبقه حاکمه خودی است.
از این رو نحوه رفتار با اقوام مغلوب را چنان فرمولبندی می کند که بهانه برای شورش و قیام و نبرد رهائی بخش ملی به آنها داده نشود.
ادامه دارد.
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر