فرهنگ مفاهیم فلسفی (الف) اوتوپی (۲)

  

 

 پروفسور دکتر وینفرید شرودر

(۱۹۴۳ ـ ۲۰۰۹)

برگردان

 شین میم شین  

 

 

۱۰

·    گیلام بونت (۱۴۶۷ ـ ۱۵۴۰) ـ هومانیست فرانسوی ـ نیز رمان توماس مور را به همین معنا تفسیر می کند.

 

۱۱

·    به نظر گیلام بونت، اوتوپیا نه یک پروژه غیرعملی بیگانه با جهان، بلکه الگوی زندگی سعادتمندانه است.

·     مکتب تعالیم و رهنمودهای عملی است.

·    نمایش نمونه واری است که دولت ها باید نهادهای خود را به تقلید از آن بر پا دارند.

 

۱۲

·    به سبب موفقیت غول آسای اوتوپیای توماس مور، مفهوم «اوتوپیا» محبوبیت چشمگیری کسب می کند.

 

۱۳

·    آنسان که در رمان فرانسوا بارلا تحت عنوان «گارگانتوا و پانتاگروئل» (۱۵۳۲ ـ ۱۵۵۲)، از کشور اوتوپی ها و اوتوپیست ها سخن می رود.

 

۱۴

·    نیکولاس گورده ویل در مقدمه ای بر ترجمه خویش از اوتوپیا که در سال ۱۷۳۰ منتشر می شود، می نویسد:

·    «توماس مور از این حقیقت امر غافل نبود که میلیون ها انسان از خزعبلات فرتوت خویش دست بر نخواهند داشت و نتیجتا، جهان از اوتوپی تهی خواهد ماند.»

 

۱۵

·    بریسو ـ رهبر گروندیست ها ـ اما برعکس، تردید ندارد که در اوتوپیای توماس مور، اصول خوب و راهنمای بیشماری توسعه داده شده اند.

 

۱۶

·    از این رو ست که او با کسانی که توماس مور را خیالپرداز و پروژه ساز می نامند، به مخالفت برمی خیزد.

 

۱۷

·    بریسو تأکید می ورزد که واژه «اوتوپی» در قرن هجدهم به معانی مختلف به کار رفته است.

 

۱۸

·    اما این واژه در این دوره با دولترمان توماس مور، یعنی با اوتوپیا، مرتبط می ماند.

 

۱۹

·    در دولترمان هائی که در قرن هفدهم به تقلید از اوتوپیای توماس مور، در فرانسه و آلمان منتشر می شوند، از واژه «اوتوپی» دیگر استفاده نمی شود.

 

۲۰

·    به سبب فرم مشاهده حاکم بر این دولترمان ها عنوان «سفرنامه های تخیلی» در مورد آنها به کار می رود.

 

۲۱

·    تنها پس از انقلاب فرانسه، یعنی زمانی که آماج های اجتماعی روشنگری جامه عمل نمی پوشند و غیرعملی تلقی می شوند، هنگامی که روشن می شود که «نهادهای نوین، هرچند هم که در مقایسه با اوضاع پیشین راسیونال (عقلائی) اند، ولی به هیچوجه مطلقا راسیونال نیستند» و در روند چالش با فلسفه روشنگری، معارف و تئوری های جدیدی غالب می آیند، آنگاه مفهوم «اوتوپی» به یک مفهوم نوعی بدل می شود که در عین حال، بیانگر فرم تفکر خاصی است.

·    (ورنر کراوس)

 

۲۲

·    به این دلیل است که سن سیون در سال ۱۸۲۰ میلادی در نامه هفتم خود به سازمانده می نویسد:

·    کسی که از اوتوپی سخن می گوید، عدم اطمینان به امکان تشکیل یک سیستم سازمان اجتماعی نوین و یا عدم امکان تشکیل آن را بر زبان می راند.

·    سیستم من اما به هیچوجه اوتوپی نیست.

·    برای اینکه آن از تاریخ ۷۰۰ ـ ۸۰۰ استخراج شده است.

 

ادامه دارد.