سیری در شعری از سیاوش کسرایی تحت عنوان «آرش کمانگیر» (۴۱)

 

 

تحلیلی

از

شین میم شین

 

آرش کمانگیر

(شنبه ۲۳ اسفند ۱۳۳۷)

۵

«منم آرش!»

چنین آغاز کرد آن مرد با دشمن

«منم آرش سپاهی مردی آزاده

به تنها تیر ترکش آزمون تلخ تان را

اینک آماده

 

·    این اوتوبیوگرافی موجز دری (گوهری) است که از صدف سینه توده بیرون آمده است:

·    دری به نام آرش از صنف سپاهیان و داوطلب برای اجرای آزمون دشمن با پرتاب تک تیری از ترکش و تیردانی.

 

۶

مجوییدم نسب

فرزند رنج و کار

گریزان چون شهاب از شب

چو صبح آماده دیدار

 

·    این ادامه اوتوبیوگرافی و معرفی نامه آرش است:

 

الف

مجوییدم نسب

 

·    آرش پس از تشریح جایگاه اجتماعی خود، پس از تشریح نحوه تهیه نان سفره خود و خانواده خود، به تعیین صریح پایگاه طبقاتی خود می پردازد:

·    آرش اصل، نسب، شجره نامه و تبارنامه ندارد.

·    در رگان آرش حتی قطره ای خون آبی اشرافیت برده دار و فئودال در جریان نیست.

·    جست و جوی نسب در آرش بیهوده است.

·    «تک تک سلول های آرش توده ای است!» (خسرو روزبه) 

 

ب

فرزند رنج و کار

 

·    آرش فرزند رنج و کار است.

·    یکی از خیل بیشمار توده مولد و زحمتکش است.

·    آرش نه از طبقات اجتماعی ممتاز، بل از توده «بی همه چیز مولد همه چیز» است.

·    قهرمان طراز نوین به همین می گویند.

 

پ

گریزان چون شهاب از شب

 

·    آرش پس از تعیین پایگاه طبقاتی پرولتری و توده ای خویش، از ایدئولوژی خویش پرده برمی دارد:

·    آرش بسان شهاب در گریز مدام از شب و سیاهی است.

·    آرش (سیاوش)  بدین طریق، دیالک تیک ارتجاع و انقلاب را، به شکل دیالک تیک شب و شهاب بسط و تعمیم می دهد و خود را در هیئت شهاب شبگریز جزو سپاه انقلاب می داند.    

 

ت

چو صبح آماده دیدار

 

·    آرش شهاب شبگریز صبح جو ست.

·    آرزو و آرمان آرش جایگزینی شب با صبح است:

·    آرزو و آرمان آرش پیروزی انقلاب اجتماعی و غلبه بر ارتجاع است.

·    آرزو و آرمان آرش حمایت از کاروان ترقی بشری و پیشرفت اجتماعی است.

 

ادامه دارد.