استالینیسم (۳۵)

 

پروفسور دکتر ورنر هوفمن

(۱۹۲۲ ـ ۱۹۶۹)

برگردان

میم حجری

پیشکشی به رنج برندگان و اندیشندگان

 

بخش دوم

رابطه استالینیسم با تئوری مارکسیستی

ادامه

  

۲

عناصر تفکر استالینیستی

 

۱

·    استالینیسم از هر جهت با تئوری مارکسیستی به میراث مانده رابطه تغییر یافته ای برقرار کرده است.

 

۲

·    این امر در رابطه با دو عنصر متشکله فلسفه مارکسیستی («ماتریالیسم دیالک تیکی»)   نیز صادق است.

 

رابطه «دیالک تیک» با «ماتریالیسم» 

 

۱

·    استالین در اثر اولیه خود، تحت عنوان «یا آنارشیسم و یا سوسیالیسم» (۱۹۰۶)، آموزه مارکسیسم را به شرح زیر تعریف می کند:

·    «مارکسیسم فقط تئوری سوسیالیسم نیست، بلکه یک جهان بینی فی نفسه بسته ای است.

 

(سیستم های مادی و فکری به دو دسته تقسیم بندی می شوند:

 

الف

سیستم باز

 

۱

سیستم های باز،سیستم هایی اند که با محیط زیست خود رابطه دیالک تیکی داد و ستد برقرار می کنند.

 

۲

ارگانیسم موجودات زنده از نبات تا انسان سیسم باز است و با طبیعت رابطه دیالک تیکی جذب و دفع (داد و ستد) بر قرار می کند و با قطع این رابطه دیالک تیکی، سیستم فرومی پاشد:

نبات و جانور و انسان می میرد.

 

۳

تقریبا همه سیستم های مادی و فکری، سیستم های باز اند.

 

ب

سیستم بسته

۱

سیستم بسته به عنوان مثال بمب، فاقد رابطه دیالک تیکی داد و ستد با محیط خویش است و تنها به هنگام انفجار یعنی با تخریب خویش که عملا به تخریب محیط خویش نیز منجر می شود، این دیالک تیک گریزناپذیر را برای لحظه ای کوتاه برقرار می سازد:

انرژی گرفته از محیط را بدان پس می دهد.

 

۲

سیستم بسته تلقی کردن مارکسیسم به معنی محکوم کردن آن به مرگ است.

به معنی سلب پویائی از مارکسیسم است.

احتمالا استالین نمی داند که چه می گوید. مترجم)

 

 

·    مارکسیسم یک سیستم فلسفی است که نتیجه منطقی اش  سوسیالیسم پرولتری مارکس است.

 

(استالین مارکسیسم را در فلسفه خلاصه می کند و دو جزء دیگر آن را که مورد نظر لنین هم بوده، یعنی اقتصاد سیاسی و کمونیسم علمی را از قلم می اندازد.

شاید به سبب این جور کارها ست که او را به ساده سازی مارکسیسم متهم می کنند.

مترجم)

 

۲

·    این سیستم فلسفی، ماتریالیسم دیالک تیکی نام دارد.

 

 (این ادعای استالین نیز نادرست است.

  فلسفه مارکسیستی ـ لنینیستی ماتریالیسم دیالک تیکی و ماتریالیسم تاریخی و تئوری شناخت مارکسیستی ـ لنینیستی است.

  با توسل به ماتریالیسم دیالک تیکی صرف نمی توان پدیده ها و روندهای جامعه بشری و تفکر بشری را توضیح داد.

  مترجم)

 

۳

·    توضیح مارکسیسم در عین حال به معنی توضیح ماتریالیسم دیالک تیکی است.

 

(مارکسیسم را نمی توان با فلسفه ماتریالیسم دیالک تیکی یکی گرفت.

فلسفه مارکسیستی ـ لنینیستی اما جهان بینی علمی را تشکیل می دهد و هسته مارکسیسم است و بدون هضم آن نمی توان بقیه اجزای مارکسیسم را درک کرد.

از این رو ست که مارکس توده ای کردن فلسفه را هدف قرار می دهد.

مترجم)

 

۴

·    چرا این سیستم را ماتریالیسم دیالک تیکی می نامند؟

 

۵

·    به این دلیل که متد آن دیالک تیکی و تئوری آن ماتریالیستی است.»

·    (آثار استالین، جلد ۱)

 

(این دلیل واره استالین نیز نادرست است.

ماتریالیسم دیالک تیکی ـ قبل از همه ـ با ماتریالیسم مکانیکی و متافیزیکی مرزبندی می کند که نام ماتریالیسم ماقبل مارکس و انگلس بوده است.

به عنوان مثال ماتریالیسم فرانسه (قرن هجدهم) و ماتریالیسم فویرباخ.

ماتریالیسم جهان بینی پرولتاریا را تشکیل می دهد.

ماتریالیسم به مسئله اساسی فلسفه پاسخ و راه حل ماتریالیستی می دهد:

ماده را بر روح و یا وجود را بر شعور مقدم می داند.

آن به این دلیل ماتریالیسم نامیده می شود.

 

دیالک تیک فقط متد نیست.

اما اگر کسی بخواهد قضیه را عوام فهم نمودار سازد و ساده کند:

شیوه استالین بهتر از هیچ است.

چون خیلی ها ـ به ویژه در جرگه استالینیست ها و تروتسکیست ها ـ همین را نیز نمی دانند.

مراجعه کنید به ماتریالیسم و ایدئالیسم، ماتریالیسم فرانسه، مارکسیسم ـ لنینیسم، دیالک تیک در تارنمای دایرة المعارف روشنگری

مترجم)

 

 

۶

·    اینجا و در نقل قول های بعدی، درکی از مارکسیسم خودنمائی می کند که پس از چندی به دارایی عمومی بدل خواهد شد.

 

۷

·    ماتریالیسم دیالک تیکی، اکنون نه به عنوان یک طرز تفکر فراگیر، نه به عنوان یک «اصل هویریستیکی»، بلکه برعکس، به عنوان یک «جهان بینی بسته» تلقی می شود، که فقط باید بدان ایمان آورد.

 

(جهان بینی بسته به مذهب می ماند و نه به علم. مترجم)

 

(هویریستیک عبارت است از علم متدهای لازم برای حل مسائل.

علم راه های کسب معارف جدید. مترجم)

 

(ماتریالیسم دیالک تیکی به مثابه «اصل هویریستیکی» بدان معنی است که آن باید به عنوان وسیله و متدی برای تحقیق، بررسی و توضیح مسائل، به عنوان شناخت افزاری به کار رود و نه به عنوان آئین مذهبی برای قبول چشم بسته و دفاع تعصب آمیز کورکورانه از آن.

و به هنگام استدلال تکرار مکانیکی جملات مرده و بی بو و خاصیت و کلی و یا جستن جمله در متون مقدس برای توضیح روندهای واقعی و عینی.

مترجم)

 

ادامه دارد.