۱۴۰۰ اردیبهشت ۲۹, چهارشنبه

فرهنگ مفاهیم فلسفی (الف) اصل هویت (۵) (بخش آخر)

Die vielen Facetten in uns
 
پروفسور دکتر گونتر کروبر
برگردان
شین میم شین
 

۱۱

·    در کلیه مواردی که رابطه ایکس = ایگرگ، یعنی قانون هویت به شکل غیرسطحی آن مطرح شود، ما با دیالک تیک هویت و تفاوت سر و کار داریم.

 

۱۲

·    این بدان معنی است که در رابطه ای ایکس و ایگرگ یکسان اند و  در رابطه ای دیگر مغایر با هم اند.

 

۱۳

·    هویت را با علامت مساوی نشان می دهند و تفاوت را با علامت نامساوی.

 

۱۴

·    حتی در این فرم ساده ی هویت مجرد، دیالک تیک هویت و تفاوت پا برجا می ماند.

 

۱۵

·    معنی «ستاره صبح =  ستاره شام» چیست؟

 

الف

·    ستاره صبح و ستاره شام دو نام  برای پدیده معینی در علم نجوم (ستاره شناسی) است.

 

ب

·    ستاره شام ستاره ای است که اندکی پس از غروب آفتاب دیده می شود.

 

پ

·    ستاره صبح، ستاره ای است که اندکی قبل ازطلوع آفتاب دیده می شود.

 

۱۶

·    بنا بر دانش دیرپای ستاره شناسی، مردم ستاره صبح و ستاره شام را ستاره واحدی تلقی می کنند.

 

۱۷

·    این امر اما نه به معنی هویت سطحی ایکس = ایگرگ، بلکه نتیجه شناخت جالب و مهم ستاره شناسی بوده است.

 

۱۸

·    جریان دیالک تیکی این شناخت را می توان از نظر هویت به شرح زیر نشان داد:

 

الف

·    ستاره شام =  ستاره شام.

 

ب

·    ستاره شام = ستاره صبح

 

پ

·    ستاره شام =  ستاره موسوم به زهره

 

ت

·    ستاره شام = ستاره ای که حاوی مشخصات م۱، م۲، م ان  بوده است.

 

۱۹

·    تعین های فوق الذکر به طور اکستن سیونال مساوی اند و این امر در گذار از الف تا ت به جای خود باقی می ماند.

 

۲۰

·    این جریان اما در عین حال به معنی گذار از هویت مجرد منطقی ـ صوری (رابطه الف) به هویت مشخص و دیالک تیکی (رابطه ت)  است.

 

۲۱

·    رابطه پ به طور سمبولیک حاکی ازهویت مشخص است:

·    در این رابطه، ستاره شام بنا بر مجموعه مشخصات آن تعیین می شود.

 

۲۲

·    در رابطه پ، هویت مجرد فقط به عنوان یک گشتاور (ممان) مطرح می شود.

 

۲۳

·    این گشتاور در مقایسه با غنای تعین های مشخص، فرعی و یا غیرماهوی است.

·    اما نکات زیر روشن اند:

 

الف

·    اولا اینکه در دو طرف چپ و راست رابطه ها، امر مجرد یکسانی قرار دارد.

 

ب

·    ثانیا اینکه اینجا از اوبژکت واحدی سخن می رود.

 

پ

·    ثالثا اینکه چیزهای واقع در دو طرف رابطه ها دو چیز متفاوت با هم نیستند. 

 

۲۴

·    هویت مجرد برای تعیین یکسانی واقعیت امری با واقعیت امر دیگر لازم و ضروری است.

 

۲۵

·    وظیفه رابطه هویت مجرد این است که واقعیت امر عامی   چنان مطرح شود که آن در همه جا و در همه فرم های نمودین مشخص متفاوتش، یکسان با این عام باز شناخته شود.

 

۲۶

·    بنابرین، رابطه هویت مجرد، عام ترین مبنای (بنیان) کلیه معیارهای هویتی است که به کمک آن، هویتی در فرم های متفاوتش باز شناخته می شود.

 

۲۷

·    از این گونه معیارهای هویت مجرد تعداد بیشماری وجود دارد.

 

۲۸

·    هر علمی معیارهای هویتی خاص خود را دارد.

·    اما همه آنها براصل هویت مجرد مبتنی اند.

 

۲۹

·    بدین طریق، فیزیکدان برای باز شناسی درجه حرارت معینی (درجه حرارتی که در فرم های مشخص گوناگون به طور یکسان خودنمائی می کند)، معیارهای معین زیر را به دست می آورد:

 

الف

·    به عنوان مثال، او تشخیص می دهد که هر جا دماسنج درجه حرارت ۱۰ را نشان می دهد، آنجا می توان یک درجه حرارت یکسان یافت.

 

ب

·    و فرقی نخواهد داشت که دماسنج را با مایع، گاز و یا مواد جامد در تماس قرار دهد.

 

۳۰

·    مفهوم هویت مشخص برای علوم از اهمیت شایانی برخوردار است:

·    زیرا آن هم فهم روند توسعه دیالک تیکی را به مثابه پیدایش کیفیت های نو از کهنه نشان می دهد و هم فهم ساختار دیالک تیکی فرم های ماده را امکان پذیر می سازد.

·    مثلا هویت مشخص ذرات هسته ای را به مثابه هویت های مشخص متضاد موجی و ذره ای امکان پذیر می سازد.

 

۳۱

·    گذاراز هویت مجرد به هویت مشخص در عالم تفکر با توسعه و تکامل شناخت از پدیده شناسی به ماهیت شناسی انطباق دارد.

 

۳۲

·    اهمیت نقش مفهوم هویت در ماتریالیسم دیالک تیکی را از آنجا می توان فهمید که لنین آن را در یکی از تعاریف خود مطرح می سازد:

·    «دیالک تیک آموزشی است که نکات زیر را نشان می دهد:

 

الف

·    اولا این حقیقت امر را نشان می دهد که اضداد چگونه می توانند یکسان باشند

·    (و چگونه می توانند یکسان گردند.) 

 

·    (یکسان به معنی داشتن هویت واحد است. مترجم)

 

ب

·    ثانیا این حقیقت امر را نشان می دهد که اضداد تحت چه شرایطی از طریق تبدیل متقابل به یکدیگر یکسان   اند.»

·    (لنین، «مجموعه آثار»، جلد ۳۸، ص ۹۹)

 

۳۳

·    مفهوم هویت مطروحه در ماتریالیسم دیالک تیکی با مفهوم وحدت به طور کلی یکی نیست.

 

۳۴

·    وحدت دیالک تیکی اضداد به معنی یکسانی آنها، از لحاظ هویت مجرد نیست، بلکه تنها به مثابه هویت مشخص آنها امکان پذیر است.

 

·    مراجعه کنید به وحدت، قطبیت، ضدیت، تضاد، وحدت و «مبارزه» اضداد

 

پایان

هیچ نظری موجود نیست:

ارسال یک نظر