فرهنگ مفاهیم فلسفی (الف) ارگانون (ارغنون)

 

ارسطو 

(۳۸۴ ق. م. ـ ۳۳۲ ق. م.) 

ارسطو از مهمترین و متنفذترین فلاسفه تاریخ است. 

او اصول بیشماری را هم بنیاد نهاده و هم تحت تأثیر جدی قرار داده است.

از آن جمله اند :

تئوری علوم

منطق

بیولوژی

فیزیک

اتیک

تئوری شعر

تئوری دولت

ارسطو دانش زمان خود را به شرح زیر طبقه بندی کرده است :

ارگانون (که بعد از مرگ او به آثار او اضافه می شود.)

علوم تئوریکی (نظری)

علوم پراتیکی (عملی)

علوم پوئه تیکی (شعری)

علوم تئوریکی به اجزای زیر طبقه بندی می شوند :

فلسفه اولین (متافیزیک)

علوم طبیعی

علوم ریاضی (مته متیک

فلسفه اولین به اجزای زیر طبقه بندی می شود :

تئوری جوهر

تئوری اصول

تئولوژی

 

  پروفسور دکتر مانفرد بور

برگردان

شین میم شین

 

۱

·      ارگانون یک واژه یونانی است و در واقع به معنی ابزار کار و متد است.

 

۲

·      ارگانون عنوانی است که علمای بیزانس (استانبول فعلی) به آثار اصلی ارسطو راجع به منطق داده اند.

 

۳

·      دیگر اشارات و مطالب  مربوط به منطق ارسطو را می توان در اثر دیگر او یافت که به متافیزیک معروف شده است.

 

۴

·      ارگانون به طور منظم (سیستماتیک) تشکیل یافته و حاوی بخش های ششگانه زیر است:

 

الف

·      مقولات (عام ترین مفاهیم)

 

ب

·      آموزه مربوط به جمله  (فرم نمودین حکم)

 

پ

·      تحلیل اولیه و یا آموزه استنتاج

 

·      (استنتاج در علم منطق به استخراج احکامی از احکام دیگر اطلاق می شود که به کمک قواعد معین منطق صورت می گیرد.

·      استنتاج به معنی گذار منطقی از عام به خاص نیز به کار می رود. مترجم)

 

ت

·      تحلیل ثانویه و یا آموزه دلیل

 

ث

·      توپیک

 

·      (آموزه مربوط به جملات و و استنتاجات که در روند استدلال به کار می رود. مترجم)

 

ج

·      رد سوفیستی نظریات

 

·      (سوفیست ها گروهی از فلاسفه یونانی بودند که انسان را اصل می دانستند و به مثابه  مبلغان حرفه ای سیار به آموزه سخنوری، بحث و استدلال می پرداختند. مترجم)

 

۵

·      ارگانون علاوه بر این حاوی مقدماتی است که «پورفیریوس» برای چاپ های مختلف آن نوشته است.

 

۶

·      مؤلف سیستم بندی ارگانون ناشناس مانده است.

·      احتمال آن می رود که خود ارسطو بوده باشد.

 

۷

·      آنچه مسلم است، این است که ارگانون با «کرونولوژی» سلسله مراتب موجود در نوشته مطابقت ندارد.

 

۸

·      در بخش اول مفهوم و در بخش دوم حکم مورد بحث قرار می گیرند. 

 

۹

·      بخش های دیگر ارگانون به بررسی استنتاج اختصاص یافته اند.

 

۱۰

·      ارسطو میان استنتاج و استدلال (به مثابه  نوعی از استنتاج) فرقی قائل نمی شود.

 

۱۱

·      زیلوژیستیک (استنتاج منطقی گذار از عام به خاص بر مبنای دو حکم اولیه. مترجم) که بخش مرکزی آموزه ارسطو راجع به استنتاج را تشکیل می دهد، در تحلیل اولیه مورد بحث قرار می گیرد.

 

۱۲

·      در توپیک به استنتاجات احتمالی و در «رد سوفیستی نظریات» به انواع مختلف استنتاجات گمراه کننده پرداخته می شود.

 

۱۳

·      اهمیت فوق العاده ارگانون، قبل از همه در این است که ارسطو به عنوان اولین فیلسوف مفهوم «متغیر» را به کارمی برد و با سیستم «اصول بدیهی» خود راجع به «زیلوژیستیک» اولین سیستم اصول بدیهی به طور کلی را بنیانگذاری می کند.     

 

۱۴

·      ارگانون از نظر منطق سنتی مهمترین اثر علمی راجع به منطق بوده است.

 

پایان