خواجه نظامالدین عبیدالله زاکانی معروف به عبید زاکانی
(۷۰۱ ـ ۷۷۲ هجری قمری)
رساله اخلاق الاشراف
نهايت خساست
ویرایش و تحلیل
از
یدالله سلطان پور
باب سوم
در عفت
مذهب مختار
۱
و
بايد که منع در خاطر نيارد که المنع کفر
و آن را
غنيمت تمام بايد شمرد
چه مشاهده مي رود
که
هر کس از زن و مرد جماع نداد
هميشه مفلوک و منکوب باشد و به داغ حرمان و خذلان سوخته و
به
براهين قاطعه
مبرهن گردانيده اند که از زمان آدم صفي تا اکنون هر کس که جماع نداد امير و
وزير و پهلوان و لشکر شکن و قتال و مالدار و دولتيار و شيخ و واعظ و معرف
نشد.
فلاسفه مذهب مختار کذایی
نعل وارونه می زنند.
بحث بر سر ارضای غرایز نفسانی که نیست.
بحث بر سر رعایت موازین اخلاقی است
تا همبود دستخوش آنارشی نشود و فرونپاشد.
ضمنا
دلیل ترقی مقام در جامعه بشری
نه
شهوت رانی
بلکه
تعلقات طبقاتی است.
اینکه لاشخوری رئیس جمهور می شود،
به
دلیل جزو و عضو بورژوازی بودن است
و
نه
به
دلیل شهوت رانی بی بند و بار.
۲
دليل بر صحت اين قول
آنکه
متصوفه
جماع دادن را عله المشايخ گويند.
این دلیل عبید و یا فلاسفه مذهب مختار دیگر رد خور ندارد:
اصحاب تصوف
جماع دادن را خارش بیماری پیران می نامند.
۳
در
تواريخ آمده است
که
رستم زال آن همه ناموس و شوکت از...دادن يافت.
چنانکه
گفته اند:
تهمتن چو بگشاد شلوار بند
به زانو در آمد يل ارجمند
عمودي برآورد هومان چو دود
بدان سان که پيرانش فرموده بود
چنان در زه...رستم سپوخت
که از زخم آن...رستم بسوخت
دگر باره هومان در آمد به زير
تهمتن به سان هژبر دلير
بدو در سپوزيد يک...سخت
که شد...هومان همه لخت لخت
دو شمشير زن...دريده شدند
ميان يلان برگزيده شدند
تو نيز اي برادر چو گردي قوي
سزد گر سخن هاي من بشنوي
بخسبي و...سوي بالا کني
هنرهاي خود را هويدا کني
که تا هر کس آيد همي...ت
دل از ...خوردن بياسايدت
«چو بر کس نماند جهان پايدار
همان به که نيکي بود يادگار»
این دلیل عبید که دیگر نور علی نور
است:
دلیل شهرت رستم
ک. دادن بوده است.
بیت اخر
را
هم
از
شاهنامه فردوسی برداشته و به خدمت گرفته تا لاطائلات خود را اثبات کند.
۴
و
نيز
گفته اند:
سعادت ابدي در جماع کردن دان
وليک گوي سعادت کسي برد که دهد.
جماع کردن
ضمنا
سعادت ابدی نصیب فرد مربوطه می کند.
۵
حقا که بزرگان ما اين سخن از سر تجربه مي فرمايند و حق
با طرف ايشان است.
چه به حقيقت معلوم شده است که...درستي يمني ندارد.
مرد
بايد که دهد و ستاند
چه نظام کارها به داد و ستد است
تا او را بزرگ و
کريم الطرفين توان گفت
و
اگر پدر و مادرش داده باشند
او را نسيب الابوين
خطاب شايد کرد.
نظام امور هم از دید بزرگان مذهب مختار
در دادن و کردن است.
۶
و
اگر چه بعضي از عوام طعنه زنند که جماع دادن کرمي باژگونه
و مروتي از کونسو باشد
اما سخن ايشان را اعتباري نيست
و
ندانسته باشند
که
الجود بالنفس اقصي غايه الجود
هر کس از بدبختي فرصت دادن فوت کند
کليد
دولت گم کرده باشد و ابدالدهر در مذلت و شقاوت بماند
و
شاعر در حق او گفته
است:
بهل تا به دندان گزد پشت دست
تنوري چنين گرم و ناني نبست
آن نيک بخت را که مستعد قبول نصايح است،
در اين باب، اين قدر کافي است.
ايزد باري همگنان را توفيق خير کرامت کناد.
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر