فرهنگ مفاهیم فلسفی (ت) تئوری نسبیت (تئوری رلاتیویستی) (۲)

 

 پروفسور دکتر گونتر کروبر

 پروفسور دکتر هلموت میلکه

برگردان 

شین میم شین

 

۱۳

·     با تعمیم اصل نسبیت (رلاتیویته) گالیله توسط اینشتین، این مسئله مطرح می شود که تعمیم هر چه فراتر این اصل تا چه میزانی ممکن است که نه فقط برای سیستم های انرتیال، بلکه برای هر سیستم دلبخواهی، بی اعتننا به نوع حرکتش، معتبر باشد؟

 

۱۴

·     به عبارت دیگر، اگر با آزمایشات فیزیکی، حرکت مطلقی از سیستم های انرتیال تشخیص داده نشود، چون قوانین فیزیکی در گذار از سیستم مطلقی به سیستم دیگری، لایتغیر می مانند، آیا در سیستم های حرکتی، امکان آن وجود دارد که حرکت تسریع گشته، مثلا در اثر اندازه گیری نیروی گریز از مرکزصورت گیرد؟

 

۱۵

·     این آغازگاه مسئله تئوری نسبیت عمومی (عام) بود.

 

۱۶

https://www.youtube.com/watch?v=6BkeXc2gH_E

میدان گرانشی

(Gravitationsfeld)

میدان گرانشی در فیزیک، میدان گرانشی یک مدل برای توضیح نفوذی است که یک جرم سنگین در اطراف خود می‌گستراند، و این نیرو بر جرم سنگین دیگری اعمال می‌شود؛ بنابراین، یک میدان گرانشی برای توضیح پدیده‌های گرانشی استفاده می‌شود، و در یکای نیوتن در هر کیلوگرم اندازه‌گیری می‌شود. 

 ویکی‌پدیا

·     اینشتین اثبات کرد که جواب این سؤال، منفی (نه) است.

·     این بدان معنی است که حرکت مطلق دلبخواهی اصولا غیرقابل تشخیص و تعیین است.

·     برای اینکه تأثیرات (معلول ها) که از تسریعی (سرعت بخشی ئی) نشئت می گیرند، می توانند تأثیراتی (معلول هایی) از میدان های جاذبه باشند.

·     در تئوری نسبت خاص از میدان های جاذبه صرفنظر می شود.

 

 

۱۷

اتحاد ۴ بعدی مکان و زمان

·     اگر در تئوری نسبت خاص، پیوند مهم مکان و زمان (اتحاد چهار بعدی مکان و زمان) نشان داده شده بود، در تئوری نسبیت عام ، به مفهوم مکان با نسبیت بخشی (رلاتیویزاسیون)  فراتر از طول به طرز تعیین کننده ای وسعت داده می شود:

·     ساختار مکان (متریک مکان) وابسته به توزیع (تقسیم) جرم در عرصه های مربوطه کاینات است.

 

·     (متریک به سیستم اندازه گیری، به روش اندازه گیری واحدهای قابل کوانتیفیکاسیون اطلاق می شود. مترجم)

 

۱۸

هندسه نااقلیدسی
(Nichteuklidische Geometrie)

هندسه‌های نااقلیدسی از مطالعهٔ عمیق‌تر موضوع توازی در هندسهٔ اقلیدسی پیدا شده‌اند. دو نیم‌خط موازی عمود بر پاره خط PQ را در نمودار شماره ۱ در نظر بگیرد. در هندسهٔ اقلیدسی فاصلهٔ بین دو نیم‌خط هنگامی که به سمت راست حرکت می‌کنیم فاصلهٔ P تا Q باقی می‌مانند؛ ولی در اوایل سدهٔ نوزدهم دو هندسهٔ دیگر پیشنهاد شد. 

 ویکی‌پدیا

 

·     پیامد آن این بود که هندسه اقلیدسی تا آن زمان معتبر با هندسه غیر اقلیدسی ریمن که وجود داشت، نفی شد و به مثابه مورد خاصی (برای مکان های به اندازه کافی کوچک و غیرکیهانی) شناخته شد.

 

۱۹

·     تئوری نسبیت خاص را امروزه باید روی هم رفته تضمین شده تلقی کرد.

 

۲۰

·     مهمترین استنتاج عملی تئوری نسبیت خاص، تناسب جرم و انرژی، تاکنون با تبدل هسته ای، وابستگی جرم از سرعت، با رفتار ذره در تسریعگرهای مدرن و نسبیت (رلاتیویته) زمان با اندازه گیری عمر مزون ها اثبات شده است.

 

 ۲۱

·     تئوری نسبیت خاص نه تنها خود به اندازه کافی اثبات شده، بلکه علاوه بر آن، دیرزمانی است که به مثابه معیاری برای صحت تئوری های نوین در فیزیک مدرن معتبر است.

 

ادامه دارد.