فرهنگ مفاهیم فلسفی (الف) اخلاقزیان (زبان اخلاقی) (۲) (بخش آخر)

پروفسور دکتر ولفگانگ پطر ایشهورن

برگردان

شین میم شین

 

۱۴

·    وسایل زبانی چندگونه، انعطاف پذیر و تحت شرایطی چند معنا برای نیل به هدف لازم بوده اند.

 

۱۵

·    وسایل زبانی محصولات تاریخی اند.

 

۱۶

·    در همه زبان های مختلف انبوهی از این چنین امکانات به طرق مختلف توسعه داده شده اند.

 

۱۷

·    توجه به تفاوت علامت با فونکسیون علامتی، تفاوت وسایل زبانی با معانی فکری ئی که به وسیله آنها منتقل می شوند و یا باید منتقل شوند، اهمیت زیادی دارد.

 

۱۸

·    عدم توجه به این تفاوت ها ناگزیر به ارزیابی تئوریکی اشتباه آمیز و یا به تحریف ایدئالیستی مسائل اخلاقی منجر می شود.

 

۱۹

·    این حقیقت امر که در اخلاقتئوری، بررسی اهداف اخلاقزبان اهمیت بزرگی دارد، به هیچوجه کشف اخلاقتئوری تحلیلی بورژوائی امروزین نیست.

·    مراجعه کنید به متا اتیک

 

۲۰

·    این مسئله ـ به عنوان مثال ـ در آثار ارسطو هم مطرح می شود و در بسیاری از تئوری های اتیکی روشنگری انگلیس و همچنین در تئوری های اتیکی کانت و به ویژه هگل نقش مهمی بازی می کند.

 

۲۱

·    در دهه های اخیر، بررسی های تحلیلی ـ زبانی تئوری اتیکی ـ قبل از همه ـ در ایالات متحده آمریکا، انگلستان و کشورهای اسکاندیناوی صورت گرفته اند.

 

۲۲

·    آنها همه با دعاوی و تلاش های فلسفی ارتجاعی همراهند که بطلان شان اثبات شده است.

 

·    مراجعه کنید به متا اتیک

 

۲۳

·    در رابطه با اخلاق نیز اشاره مارکس و انگلس همچنان اعتبار دارد که زبان «عبارت است از شعور عملی واقعا موجود برای انسان های دیگر و همچنین برای خود من.»

·    (مارکس و انگلس، «کلیات»، جلد ۳، ص ۳۰)

 

۲۴

·    زبان بدین طریق، به مثابه  قالب مادی بی واسطه برای واقعیت یافتن اندیشه تلقی می شود.

 

۲۵

·    و لذا از نقطه نظر ماتریالیسم تاریخی بررسی های سمیوتیکی، سوسیولوژیکی و پسیکولوژیکی زبان در اتیک علمی اهمیت بزرگی کسب می کنند و باید به انتگراسیون آنها در اتیک علمی همت گماشت.

 

۲۶

·    این اهمیت را می توان در نکات زیر نشان داد:

 

نکته اول

 

۱

·    زبان یکی از عرصه های حیات اجتماعی است که در آن اندیشه ها و نظرات اخلاقی ته نشین می شوند و بدین طریق، هستی رئال و واقعیت اجتماعی کسب می کنند و برای علم قابل بررسی می گردند.

 

۲

·    از این رو ست که زبان به عرصه واقعیات امور رئال تعلق دارد، عرصه ای که اتیک مارکسیستی ـ لنینیستی ـ به مثابه  تئوری ماتریالیستی تاریخی ـ باید از آن شروع به حرکت کند و معارف و براهین خود را در آن به محک زند.

 

نکته دوم

 

۱

·    ثانیا امکان آن فراهم می آید که مسائل اخلاقی از نقطه نظر فونکسیون های زبانی معین، به ویژه از نقطه نظر فونکسیون زبانی پراگماتیکی در نظر گرفته شوند، بسیاری از مسائل فلسفی ـ اتیکی بنیادی (به عنوان مثال خودویژگی انعکاس اخلاقی) بهتر حل شوند و آسانتر از قیود متعدد دگم ها و تحریفات ایدئالیستی اتیک ماقبل مارکسیستی و غیر مارکسیستی آزاد شوند.

 

·    مراجعه کنید به پراگماتیک

 

۲

·    این شیوه نگرش با ناشی دانستن مسائل و پدیده های اخلاقی از روابط اجتماعی انسان ها با یکدیگر و مناسبات ایدئولوژیکی آنها مناسب است.

 

نکته سوم

 

·    این بررسی های تئوری اتیکی امکان پیوند با علوم مخابراتی مدرن را فراهم می آورد که هم به لحاظ تئوریکی و هم با توجه به اهمیت عملی اتیک برای کرد و کار ایدئولوژیکی و پداگوژیکی اهمیت فوق العاده دارد.

 

نکته چهارم

 

۱

·    بدین طریق، نقطه شروع مناسبی برای استفاده از متدها، مسئله گذاری ها (طرح مسائل) و تئوری های مدرن علمی زیر در زمینه اتیک پدید می آید:

 

الف

·    متدهای پژوهش اجتماعی امپیریکی.

 

ب

·    متدهای ایستاتیستیک (علم آمار)

پ

·    متدهای کمی، به طور کلی.

 

ت

·    متدهای تئوری های روانشناسی اجتماعی و غیره.

 

نکته پنجم

 

·    خامسا امکان آن پدید می آید که کار تئوریکی در عرصه اتیک مارکسیستی ـ لنینیستی بر مطالعات زبانی مقایسه گر و بررسی های اتنولوژیکی استوار شود و بدین طریق تضمینی برای همه جانبگی و تشخص مندی (کنکرت و مشخص بودن) ضروری تئوری اتیکی فراهم آید.

 

·    (اتنولوژی به علم ساختار اجتماعی و فرهنگ جوامع اطلاق می شود. مترجم) 

 

پایان